هزینه ماهانه سبد خوراکی برای خانواده دو نفره

روزنامه هفت صبح، گروه بازار | اگر از آن خانواده‌هایی هستید که ماهی یک‌بار به فروشگاه می‌روند و محصولات مصرفی‌شان در طول ماه را یکجا می‌خرند، احتمالا آخر ماه باید ۹۰۰هزار تومان برای خریدهای خانه کنار بگذارید. این رقم برای یک خانواده دونفره در نظر گرفته شده و حدودی محاسبه شده است. ممکن است شما با چک کردن لیست خرید سر ماه با اعداد بزرگتر یا کوچکتر روبه‌رو شوید. هرکدام از ما وقتی به سوپرمارکت می‌رویم، سبد خریدمان از گوشت، برنج، مرغ، لبنیات، خواروبار مثل روغن، تخم‌مرغ، قند و شکر، حبوبات، چای، میوه و سبزی و مواد شوینده پر می‌شود.

در این گزارش به سراغ تک‌تک این محصولات رفته‌ایم. با کمک گزارش بودجه خانوار بانک مرکزی و جست‌وجو بین صحبت‌های مسئولان دولتی و اتحادیه‌ها، سرانه مصرف هرکدام از این محصولات را برای یک خانواده دونفره پیدا و با در نظر گرفتن قیمت روز آنها، بررسی کرده‌ایم که برای خرید سر ماه باید چقدر پول کنار بگذاریم. نتایج نشان می‌دهند بخش عمده هزینه‌ها و تقریبا یک‌سوم خرجمان مربوط به مواد پروتئینی مثل گوشت و مرغ می‌شود. میوه و سبزیجات با سهم ۱۵۰هزار تومانی در رتبه دوم قرار دارند و بعد از آن نوبت به برنج با سهم ۱۴۰هزار تومانی می‌رسد.

*** ‌پروتئین؛ ۳۱۰هزار تومان
سرانه مصرف گوشت قرمز در کشور حدود ۱۱کیلوگرم در سال است؛ یعنی می‌توان گفت یک خانواده دونفره ماهانه ۱٫۹کیلوگرم گوشت قرمز مصرف می‌کند. قیمت گوشت گوسفند در قصابی‌ها کیلویی ۱۰۰هزار تومان و گوشت گوساله حدود ۸۷هزار تومان است، اما اگر از فروشگاه‌های زنجیره‌ای گوشت بسته‌بندی‌شده بخرید، احتمالا باید ۱۱۰هزار تومان برای هر کیلوگرم گوشت هزینه کنید. بااین‌حساب یک خانواده دونفره تقریبا ۲۱۰هزار تومان باید برای گوشت کنار بگذارد.

چنین خانواده‌ای در ماه حدود ۴٫۵کیلوگرم مرغ مصرف می‌کند و با توجه به قیمت کیلویی ۱۸هزارتومانی مرغ، احتمالا باید حدود ۸۱هزار تومان مرغ بخریم. اگر اهل مصرف ماهی باشید، باید تقریبا ۲۰هزار تومان هم برای خرید آن کنار بگذارید. سرانه مصرف ماهی یک خانواده دونفره در ماه حدود ۶۰۰گرم است و با در نظر گرفتن میانگین قیمت ۳۰هزارتومانی هر کیلوگرم ماهی، هزینه خرید سر ماه آن تقریبا ۲۰هزار تومان خواهد بود. بااین‌حساب درمجموع هزینه پروتئین در سبد خرید سر ماه تقریبا به ۳۱۰هزار تومان می‌رسد.

*** ‌میوه و سبزی؛ ۱۵۰هزار تومان
آمار رسمی از سرانه مصرف میوه و سبزی به طور جداگانه وجود ندارد. نه گزارش‌های بانک مرکزی و نه گزارش‌های مرکز آمار اطلاعاتی دراین‌باره نمی‌دهند، ولی رئیس اتحادیه فروشندگان میوه می‌گوید هر ایرانی در سال به طور متوسط ۱۲۰کیلوگرم میوه و سبزی مصرف می‌کند. بااین‌حساب می‌توان گفت یک خانواده دونفره هر ماه حدود ۲۰کیلوگرم میوه و سبزی می‌خرد که ۶۰درصد آن به میوه و ۴۰درصد دیگر به سبزیجات اختصاص دارد. قیمت میوه‌ها تفاوت زیادی با هم دارد. مثلا بر اساس نرخ‌نامه میادین میوه و تره‌بار، قیمت پرتقال بین پنج تا ۱۰هزار تومان، سیب حدود هشت هزار تومان، کیوی ۱۰هزار تومان، خیار سه تا پنج هزار تومان و انگور حدود هشت هزار تومان است.

اگر قیمت میوه را میانگین کیلویی هشت هزار تومان در نظر بگیریم، مصرف ۱۲کیلو میوه در ماه برای یک خانواده دونفره تقریبا ۹۶هزار تومان خرج خواهد داشت. از طرف دیگر سبزی تازه تقریبا کیلویی شش هزار تومان قیمت دارد و اگر یک خانواده دونفره در ماه هشت کیلوگرم سبزیجات مصرف کند، هزینه آن به ۴۸هزار تومان خواهد رسید. بااین‌حساب کل هزینه میوه و سبزی در سبد خرید ماهانه یک خانواده دونفره رقمی حدود ۱۴۴هزار تومان خواهد بود.

*** ‌برنج؛ ۱۴۰هزار تومان
هر ایرانی در ماه حدود ۲٫۷کیلوگرم برنج مصرف می‌کند. هرچه باشد غذای اصلی ایرانی‌هاست و تقریبا هر روز با آن سروکار داریم. بااین‌حساب در سبد خرید سر ماه یک خانواده دونفره حتما باید حدود پنج یا شش کیلوگرم برنج باشد. بعضا ترجیح می‌دهند دو ماه یک‌بار یک گونی ۱۰کیلوگرمی برنج بخرند. قیمت برنج خارجی در بازار به حدود ۲۰هزار تومان رسیده و قیمت برنج‌های ایرانی بالای کیلویی ۳۰هزار تومان است. اگر میانگین ۲۶هزارتومانی را برای قیمت برنج در نظر بگیریم، خرید ۵٫۴کیلوگرم برنج در ماه تقریبا ۱۴۰هزار تومان هزینه لازم دارد.

*** لبنیات؛ ۱۲۰هزار تومان
سرانه مصرف شیر هر ایرانی سالانه ۳۸لیتر است. این یعنی یک خانواده دونفره در ماه حدود ۶٫۳لیتر شیر مصرف می‌کند. قیمت هر بطری یک‌لیتری شیر تقریبا هفت هزار و ۲۰۰تومان است و احتمالا سهم شیر در سبد خرید ماهانه حدود ۴۵هزار تومان خواهد بود. مصرف ماست یک خانواده دونفره ۴٫۳کیلوگرم در ماه است و قیمت هر کیلوگرم ماست حدود ۹هزار و ۵۰۰تومان اعلام شده. البته منظورمان ماست ساده است و اگر به سراغ محصولاتی مثل ماست لاکیدو و … بروید با قیمت‌های بالاتری روبه‌رو می‌شوید.

این ارقام نشان می‌دهند احتمالا حدود ۴۰هزار تومان از سبد خرید سر ماه به ماست اختصاص دارد. از طرف دیگر ایرانی‌ها در سال حدود ۲۶کیلوگرم پنیر می‌خورند. بااین‌حساب در سبد خرید ماهانه یک خانواده دونفره احتمالا ۱٫۲کیلوگرم یا سه قالب ۴۰۰گرمی پنیر به چشم می‌خورد. قیمت هر کیلوگرم پنیر تقریبا ۲۷هزار تومان است و این یعنی هزینه خرید پنیر در ماه حدود ۳۲هزار تومان خواهد بود. جمع هزینه لبنیات در سبد خرید ماهانه به حدود ۱۱۷هزار تومان می‌رسد.

*** خواروبار؛ ۸۰هزار تومان
روغن، تخم‌مرغ، قند، شکر و چای هرکدام جایگاه مخصوص خودشان را در سبد خرید سر ماه دارند. یک خانواده دونفره احتمالا در ماه یک بطری ۱٫۷لیتری روغن می‌خرد که قیمت آن حدود ۱۷هزار تومان است. این مورد با سرانه مصرف ۱۰لیتری روغن برای هر شخص در سال همخوانی دارد. سرانه مصرف تخم‌مرغ هر ایرانی حدود ۱۱کیلوگرم در سال است. با یک نسبت و تناسب می‌توان نتیجه گرفت یک خانواده دونفره در ماه ۱٫۸کیلوگرم تخم‌مرغ مصرف می‌کند که تقریبا معادل یک شانه تخم‌مرغ است. این روزها تخم‌مرغ حسابی گردوخاک به‌پا کرده و قیمت هر شانه آن به حدود ۳۰هزار تومان رسیده و سهم مهمی از سبد خرید خانواده را به خود اختصاص داده است.

هر ایرانی در سال حدود یک کیلوگرم چای مصرف می‌کند. این یعنی بسته‌های ۵۰۰گرمی چای برای مصرف سه ماه یک خانواده دونفره کافی است. از آنجا که قیمت بسته‌های ۵۰۰گرمی چای تقریبا ۷۰هزار تومان است، می‌توان گفت سهم چای در سبد خرید ماهانه رقمی حدود ۲۳هزار تومان خواهد بود. همچنین یک خانواده دونفره در ماه تقریبا ۷۵۰گرم قند مصرف می‌کند و با در نظر گرفتن قیمت ۱۰هزار تومانی برای هر کیلوگرم قند، هزینه ماهانه آن حدود هفت هزار و ۵۰۰تومان خواهد بود.

در کنار قند، احتمالا یک خانواده دونفره هر دو ماه یک‌بار بسته ۸۰۰گرمی شکر می‌خرد که قیمت آن حدود ۹هزار تومان است. بااین‌حساب می‌توان گفت هزینه ماهانه قند و شکر روی هم بیشتر از ۱۲هزار تومان نخواهد بود. جمع کل هزینه‌های خواروبار مثل روغن، تخم‌مرغ، قند، شکر و چای در سبد خرید سر ماه یک خانواده دونفره رقمی حدود ۸۳هزار تومان محاسبه می‌شود که بیشترین سهم آن به تخم‌مرغ اختصاص دارد.

*** ‌ محصولات شوینده و بهداشتی؛ ۶۵هزار تومان
شاید هر ماه نیازی به خرید خمیردندان، شامپو، پودر ماشین لباسشویی، مایع ظرفشویی و دستشویی نباشد، اما بالاخره هرکدام از آنها سهمی در سبد خرید آخر ماه خانواده دونفره دارند. آخرین بررسی‌ها نشان می‌دهد درحال‌حاضر هر جعبه خمیردندان تقریبا ۱۵هزار تومان خرج دارد. یک جعبه پودر ماشین لباسشویی بین شش تا ۹هزار تومان است و اغلب برندها محصولاتشان را با قیمت هفت هزار تومان می‌فروشند. در کنار آن انواع مایع لباسشویی یک‌لیتری حدود ۲۰هزار تومان قیمت دارد.

بسته به سلیقه هر خانواده، می‌توان روی یک جعبه پودر ماشین لباسشویی در ماه یا یک بطری مایع لباسشویی در دو ماه حساب باز کرد، به هر صورت هزینه ماهانه برای شستن لباس‌ها حدود ۱۰هزار تومان خواهد بود. بسته‌بندی‌های کوچک مایع دستشویی عموما در محدوده ۱۵هزار تومان قیمت دارند و با توجه به شرایط این روزها که مدام باید دست و صورتمان را با آب و صابون بشوییم، تقریبا برای مصرف یک ماه کافی هستند. مایع ظرفشویی در بسته‌بندی‌های متوسط هم تقریبا ۱۵هزار تومان قیمت دارد.

شامپوهای ایرانی در بسته‌بندی‌های متوسط ۴۵۰گرمی، عموما حدود ۱۴هزار تومان فروخته می‌شوند و قیمت شامپوهای خارجی به حدود ۲۵هزار تومان می‌رسد. احتمالا یک خانواده دونفره هر ماه به یک شامپو با چنین اندازه‌ای احتیاج دارد و اگر به سراغ انواع خارجی برود، هزینه ماهانه خرید شامپو برای آن ۲۵هزار تومان خواهد بود. این رقم در کنار هزینه ۱۵هزارتومانی خمیردندان، ۱۰هزارتومانی پودر ماشین لباسشویی و ۱۵هزار تومانی مایع دستشویی، در مجموع حدود ۶۵هزار تومان خواهد بود.

*** حبوبات؛ ۳۰هزار تومان
سرانه مصرف حبوبات برای هر ایرانی پنج تا شش کیلوگرم در سال است. این یعنی یک خانواده دونفره ماهانه تقریبا یک کیلوگرم انواع حبوبات مصرف می‌کند که از جمله آنها می‌توان به نخود، لپه، لوبیا، عدس و … اشاره کرد. قیمت آنها کلی با هم متفاوت است و شاید نتوانیم قیمت دقیقی برای هرکدام داشته باشیم. مثلا بسته‌های ۹۰۰گرمی عدس ۳۰هزار تومان، لوبیا سفید ۳۶هزار تومان، لپه ۳۶هزار تومان، نخود ۲۰هزار تومان، لوبیا چیتی ۳۹هزار تومان و لوبیا قرمز ۳۸هزار تومان قیمت دارند. اگر قیمت حبوبات را میانگین ۳۰هزار تومان در نظر بگیریم، می‌توانیم همین رقم را به سهم حبوبات در سبد خرید سر ماه یک خانواده دونفره اختصاص دهیم.