کاربر گرامی

برای استفاده از محتوای اختصاصی و ویدئو ها باید در وب سایت هفت صبح ثبت نام نمایید

با ثبت نام و خرید اشتراک به نسخه PDF روزنامه، مطالب و ویدئو‌های اختصاصی و تمامی امکانات دسترسی خواهید داشت.

کدخبر: ۳۵۴۸۵۵
تاریخ خبر:

هزار‌ دستان حکومت رضاخان و ‌فرجام ‌تلخش

روزنامه هفت صبح، آرش خوشخو | عبدالحسین تیمورتاش جنجالی‌ترین چهره حکومت رضاشاه بود که سرنوشت چندین چهره دیگر را به خود گره زد. پزشک احمدی، سرپاس مختاری،‌ ژنرال آیرم و حتی دختر خودش ایران. این ملاک‌زاده اهل بجنورد در دهه آخر قرن سیزدهم و در دوران احمدشاه والی گیلان شد و خشونت و سنگدلی‌اش در مواجهه با جنگلی‌ها شهرتی رعب‌آور برای او به ارمغان آورد.

به‌جز اعدام دکتر حشمت، نام او با پرونده اعدام وحشیانه هفت دهقان بی‌گناه فومنی گره خورده است؛ احکامی که تیمورتاش در موقع مستی صادر کرد. او در ابتدای صدارت رضاخان، وزارت را تجربه کرد و با شروع سلطنت او به نفر دوم حکومت و وزیر دربار منصوب شد. درواقع او در کنار سردار اسعد، داور و فروغی معماران اصلی تغییر حکومت از قاجار به پهلوی بودند.

او تا سال ۱۳۱۰ همه‌کاره کشور بود و یکی از عوامل اصلی در موج عشق ورزیدن به غرب و اروپا بود. با اصرار او قمرالملوک وزیری کنسرت‌هایش را در تهران اجرا می‌کرد. او به نوعی هزاردستان حکومت رضاخان بود. اما وقتی از طرف ایران برای مذاکرات با شرکت نفت ایران و انگلیس به لندن رفت، داستان از این قرار بود که تیمورتاش و پسرش مهرپور در سفر تحصیلی محمدرضا پهلوی، ولیعهد، به سوئیس در ۱۵ شهریور ۱۳۱۰ جزو همراهان وی بودند.

تیمورتاش ضمنا مأموریت داشت از سوئیس به آلمان، فرانسه، ایتالیا و سپس انگلیس برود و با مقامات این کشورها درباره مسائل فی‌مابین مذاکره کند. وی در لندن با سرجان کدمن، رئیس هیأت‌مدیره و مدیرعامل شرکت نفت ایران و انگلیس درخصوص مسائل نفتی مذاکره کرد. تیمورتاش همچنین به گفت‌وگو با سر جان سایمون، وزیر امور خارجه انگلیس و سایر مقامات دولتی پرداخت که از این مذاکرات نیز نتیجه مثبتی عاید نشد.

در بازگشت و در سر راه ایران در مسکو توقف کرد. سال ۱۹۳۱٫ دوران استالین. و خب تیمورتاش ذاتا تمایلی قدیمی به روسیه داشته است. او در جوانی در سن‌پترزبورگ زندگی کرده و به زبان روسی مسلط بوده است. ملاقات‌های او با مقامات روسی توسط پاکروان سفیر ایران در روسیه به تهران مخابره شد. اتهام او فروختن اسناد نفتی ایران و انگلیس به روسیه بود که همیشه نفت ایران برایش جذاب بوده است. تیمورتاش در بازگشت به تهران در مقابل حجم شایعات و اتهامات دچار سکته قلبی می‌شود.

برای مدتی به چمخاله می‌رود و در بازگشت توسط ژنرال آیرم، رئیس سنگدل شهربانی بازداشت می‌شود. رضاخان دیگر تحمل او را نداشت. او محاکمه شده و به زندان می‌افتد و در نهایت در سال ۱۳۱۲ توسط پزشک احمدی با آمپول آب داغ و هوا کشته می‌شود؛ در سن ۵۶ سالگی. این آغاز اتفاقات عجیبی بود.

دختر تیمورتاش؛ یعنی ایران تیمورتاش که به هنگام مرگ پدر ۱۷ ساله بود، این داستان را فراموش نکرد. می‌گویند او اولین عشق دوران نوجوانی محمدرضا بود. هرچه بود، خانواده تیمورتاش به کاشمر تبعید شدند و تا ۱۳۲۰ آنجا در تبعید زندگی کردند. در شهریور ۲۰ و عزل رضاشاه ایران تیمورتاش به خونخواهی پدرش وارد صحنه می‌شود… بقیه داستان را فردا بخوانید.

کدخبر: ۳۵۴۸۵۵
تاریخ خبر:
ارسال نظر