نیمه شب ملتهب روابط ایران و چین
روزناه هفت صبح،علی رستگار | بگو مگوی توئیتری سخنگوی وزارت بهداشت با سفیر چین از آخر شب یکشنبه تا دوشنبه صبح روی روابط دو کشور سایه انداخت «به نظر می‌رسد آمارهای چین یک شوخی تلخ بود زیرا بسیاری در همه جهان فکر کردند این بیماری مثل آنفلوآنزا است و مرگ و میر کمتری دارد. همه این موارد مبتنی بر گزارش‌هایی بود که از چین گزارش می‌شد… اگر در چین گفته می‌شود دو ماهه یک اپیدمی مهار شده، باید بیشتر درباره آن فکر کرد».
این جملات سخنگوی وزارت بهداشت که ظهر یکشنبه در یک کنفرانس خبری ویدئویی بیان شد، دست کم چند ساعتی روی روابط ایران و چین سایه انداخته بود. کیانوش جهانپور که هر روز در کسوت سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا، آخرین آمار مبتلایان به کووید ۱۹ در ایران را اعلام می‌کند، با این اظهارات شاید غیرضروری به نوعی سیاست‌های کلان و دیپلماتیک جمهوری اسلامی را تحت تاثیر قرار داد. عجیب هم بود از این جهت که جهانپور نسبتا چهره محافظه کاری است و باید پیش‌بینی می کرد که بیان این دیدگاه از سوی او با نقل قول یک کارشناس یا عضوی از جامعه پزشکی تبعات متفاوتی دارد. به هر حال قضیه بعد از مدت کوتاهی فیصله پیدا کرد اما با توجه به حساسیت موضوع، ساعات ملتهبی در تاریخ روابط ایران و چین ثبت شد.
*** یکشنبه شب/ ۲۲:۵۶
اظهارات اولیه کیانوش جهانپور بازتاب وسیعی در رسانه‌های داخلی و خارجی داشت و طبیعی بود که دیپلمات‌ها نگران عواقب سیاسی و اقتصادی این نقل قول برای کشور باشند. بنابراین سید عباس موسوی، سخنگوی وزارت امور خارجه بلافاصله وارد ماجرا شد و در ساعت ۲۲:۵۶ یکشنبه توئیتی به زبان انگلیسی نوشت از این قرار: «دولت و ملت چین پیشگام مبارزه با ویروس کرونا و اعطای کمک‌های سخاوتمندانه به سایر کشورها در اقصی نقاط جهان هستند. شجاعت، تعهد و حرفه‌ای‌گری چین در مهار کرونا شایسته تبریک است. ایران همواره قدردان چین در این شرایط دشوار بوده است.»
*** یکشنبه شب/۲۳:۰۰
چهار دقیقه بعد چانگ هوآ سفیر چین در ایران در پاسخ به دلجویی سیدعباس موسوی توئیت او را کوت کرد و به دو زبان فارسی و انگلیسی نوشت: «شایعات نمی‌توانند دوستی ما را از بین ببرند!»
*** یکشنبه شب/ ۲۳:۰۷
در حالی که به نظر می‌رسید با توئیت سخنگوی وزارت امور خارجه ماجرا به نوعی رفع و رجوع شده ۷ دقیقه بعد کیانوش جهانپور در توئیت تازه‌ای نوشت: «مباحث علمی را هیچگاه نه می‌توان و نه باید با سیاست آمیخت. همه محافل آکادمیک دنیا بر پایه اطلاعات اپیدمیولوژیک و گزارش محققین چین، حداقل آنفلوآنزای تیپ A را از ویروس نوپدید کرونا وخیم‌تر قلمداد کردند. امروز یافته‌ها خلاف این را نشان می‌دهد. به یافته‌های خودی اطمینان بیشتری داریم.»
*** یکشنبه شب/۲۳:۲۰
سفیر چین که گویا از این توئیت جهانپور خشمگین شده بود این بار مستقیما زیر توئیت او به زبان انگلیسی نوشت: «وزارت بهداشت چین هر روز نشست خبری دارد. پیشنهاد می‌کنم برای حصول نتیجه، اخبار آن را با دقت بخوانید»
*** بامداد دوشنبه/۳:۲۸
کیانوش جهانپور بعد از ۴ ساعت سکوت جواب سفیر چین را اینطور داد: «بسیار عالی وزارت بهداشت جمهوری اسلامی ایران هم روزانه دو کنفرانس خبری، نشست تخصصی ساعت ۱۱:۳۰ و نشست سخنگو ساعت ۱۴:۳۰ هر روز با حضور خبرنگاران داخلی و خارجی برگزار می‌کند که تقریبا کم نظیر هست و برای سفرای محترم و اصحاب رسانه در همه کشورها به‌ویژه کشورهای دوست قابل استفاده خواهد بود.»
*** صبح دوشنبه/ ۹:۲۳
باز این توئیت جهانپور هم بدون پاسخ نماند و سفیر چین در جواب او به زبان فارسی عینا این جمله را نوشت: «آقا عزیز، بنابراین امیدوارم که شما به حقایق و تلاش‌های بزرگ مردم چین احترام بگذارید.» حالا در همین حین هزار نفر از کاربران توئیتر هم زیر توئیت‌ها نظراتشان را می‌نوشتند. کاربران اصولگرا در حال دلجویی از سفیر چین بودند و حتی خواستار برکناری کیانوش جهانپور شدند و مابقی دیدگاه انتقادی به این کشور داشتند. خیلی از انتقادات هم البته مستقیما از سوی جهانپور جواب داده می‌شد به طور مثال او در جواب به یکی از فعالان رسانه‌ای اصولگرا که در توئیتر نوشته بود: «آقای جهانپور؛ سخنگوی وزارت بهداشت جمهوری اسلامی هستی یا سخنگوی وزارت خارجه ایالات متحده؟!» اینطور توئیت کرد: «نه شرقی، نه غربی، جمهوری اسلامی».
*** صبح دوشنبه/۹:۲۷
چهار دقیقه بعد از جواب سفیر چین مجددا کیانوش جهانپور توئیت تازه‌ای داشت و از موضع کاملا متفاوتی وارد ماجرا شد:«… و اما، دولت و ملت ایران قدردان دولت‌ها و ملت‌هایی است که به ویژه در این همه‌گیری جهانی کرونا در کنارشان ایستادند و حافظه تاریخی ایرانیان البته این قسمت ماجرا را هم فراموش نخواهد کرد. حمایت‌های چین از ملت ایران در این روزهای سخت، هکذا فراموش ناشدنی است. بیگانگان ذوق زده نشوند.»
*** ظهر دوشنبه/۱۳:۱۲
سفیر چین چهار ساعت بعد این توئیت مثبت کیانوش جهانپور را کوت کرد و نوشت: «دوستان باید به یکدیگر کمک کنند ، ما با هم می‌جنگیم.» بنابراین ماجرا اینجا رسما فیصله پیدا کرد.
*** دیدگاه
موضع کیانوش جهانپور از نظر عباس عبدی تحلیلگر سیاسی اصلاح‌طلب «عجیب» توصیف شده و او در کانال تلگرامی‌اش نوشته: «جمله عجیبی است! دنیا به‌جای آنکه رفتار چین را نگاه کند از آمار اعلامی آن نتیجه‌گیری مطلوب و مورد انتظار خود را کرده است. اگر کرونا برای چینی‌ها شوخی و در حد آنفلوآنزا بود باید به عقل آنان شک می‌کردید که برای سه ماه کل چین با آن بزرگی را درگیر مهار چنین امر شوخی‌ای کنند به‌طوری که هزاران میلیارد دلار هزینه روی دست آنان گذاشته است. چرا فریب آمارشان را خوردید و تحت تاثیر رفتار و اعمالشان قرار نگرفتید؟ این نوع توجیهات کمکی به حل مشکل نمی‌کند. البته نمی‌خواهم بگویم فقط ایران دچار خطا شد.
خطای غربی‌ها به‌ویژه ترامپ و بوریس جانسون چنان بود که روی هر اشتباه دیگری را سفید کردند. چینی‌ها هم چه راست گفته باشند و چه دروغ؛ کارشان به خودشان و منافع کشورشان مربوط است. همه کشورها کمابیش دروغ می‌گویند بنابر این قرار نیست که دیگران فریب آنان را بخورند. چرا کره جنوبی فریب نخورد؟ به نظرم بد نیست نسبت به پروتکل شناسایی سازمان بهداشت جهانی اعتراض شود که به احتمال فراوان منشا بخش مهمی از نارسایی‌ها در تشخیص بهنگام این ویروس بوده است.»
*** سفیر چین در ایران کیست؟
چانگ هوآ سفیر فعلی چین در ایران حدود ۹ ماه پیش یعنی اواسط سال ۲۰۱۹ میلادی منصوب شد. او متولد ۱۹۶۶ است و از سال ۱۹۸۷ در وزارت امور خارجه چین مشغول کار شده. او در دهه ۹۰ میلادی به عنوان کارمند سفارت چین در اردن و عراق و لبنان و سوریه بوده و بعدتر سفیر این کشور در امارات و یمن هم می‌شود تا اینکه پارسال راهی ایران می‌شود. در هفته‌های اخیر که کرونا شیوع پیدا کرده اسم او به واسطه کمک‌های چین به ایران یا ماجرای دیدار او با مدیرعامل هواپیمایی ماهان مرتب در اخبار می‌بینیم ضمن اینکه او مرتب به زبان فارسی هم توئیت می‌کند.
