نگرانی‌ها از برنده شدن پروژه حضور در جزیره هرمز
روزنامه هفت صبح، فاطمه رجبی | پروژه حضور در هرمز، برنده طلایى مسابقه تیدای تایوان برای سال ۲۰۲۰ میلادی شده است. این خبر برای اهالی دنیای معماری و دست‌اندرکاران پروژه حضور در هرمز که پروژه معروف دیگری هم در همین جزیره دارند خبر خیلی خوبی بوده است، تا جایی که عکس‌های این پروژه در شبکه‌های اجتماعی دست‌به‌دست می‌شوند و خیلی‌ها در حال تبریک گفتن به سازنده‌های آن هستند.
اما از طرفی عده دیگری هم در همین شبکه‌های اجتماعی واکنش متفاوتی نشان داده‌اند و خبر برنده شدن این پروژه داغ دلشان را از تخریب محیط زیست و ایجاد تغییر منفی در فضای فرهنگی و اقتصادی جزیره هرمز تازه کرده است. این کار توسط محمدرضا قدوسی طراحی شده است که در دانشگاه بهشتی معماری خوانده و سابقه کار در کانادا و ایران و عراق را دارد . جایزه برای طراحی کار اهدا شده است و البته اجرایش توسط امیر نوبهاری تهرانی شکل گرفته است . و کارفرمای کار نیز نام آشنایی است: احسان رسول اف.
*** ویژگی‌های حضور در هرمز
در سایت گروه «زاو» که حضور در هرمز یکی از پروژه‌های همین گروه بوده است، در تعریف آن آمده: «این پروژه، چشم‌‌اندازی کلی از یک مجموعه استراتژی و تاکتیک‌‌های توسعه یک برنامه جامع است که شامل مراکز اجتماعی، مراکز اطلاعات گردشگری، ایستگاه مسافران، ایستگاه اجاره دوچرخه، کافه و رستوران‌‌ها، مرکز بازیافت زباله، انواع مراکز اقامتی گردشگران و چندین فضای متفاوت عمومی شهری است.
اولین قدم در برنامه حضور در هرمز، ایجاد یک مرکز فرهنگی به نام رونگ (Rong) با کاربری‌های اطلاعات توریستی، کافه و مرکز مدیریت رویدادها بود که یک فضای شهری تعاملی است و به لحاظ ژئومورفولوژی، هماهنگی کاملی با جزیره دارد. در ساخت و پیاده‌سازی این طرح از تکنولوژی تصفیه شن و ماسه به همراه ساختار بتنی فولادی استفاده شده است.
مرکز فرهنگی رونگ (Rong Cultural Center) یک فضای شهری است که می‌شود روی آن راه رفت و با شکل زمین جزیره هماهنگ است! درعین‌حال امروزی است و حضور آن در هرمز باعث غرور هرمزیان است. معماری خاص مرکز فرهنگی رونگ، با واقعیت زندگی مردم هرمز در تعامل است و مشارکت آنها را پذیرفته است؛ بنایی پایدار و قابل بازیافت که به‌‌سرعت و با سهولت ساخته شده است و می‌‌تواند به همان ترتیب دوباره‌سازی شود!»
*** منتقدان چه می‌گویند؟
کسانی که از برنده شدن پروژه حضور در هرمز چندان خوشحال نیستند، درواقع موفقیت‌های تمام پروژه‌های مشابه ناراحتشان می‌کند، چون عقیده دارند این پروژه‌ها بدون در نظر گرفتن شرایط زیست‌محیطی هرمز و همچنین وضعیت زندگی مردم طراحی و ساخته می‌شوند. به اعتقاد آنها صاحبان پروژه‌هایی مثل همین حضور در هرمز بیشتر از اینکه به فکر توسعه متوازن منطقه باشند به فکر جیب خودشان هستند.
آنها به محکومیت اخیر یکی از صاحبان نام‌آشنای پروژه هتل‌های ساحلی در هرمز هم اشاره می‌کنند و می‌گویند کسی که به دلیل تخریب تپه‌های ساحلی و ساخت هتل به پرداخت جریمه محکوم شده بود حالا ادعای ساخت مجموعه‌هایی برای توسعه منطقه دارد. همین چندوقت پیش گران شدن خانه‌های جزیره هرمز و سخت شدن زندگی برای اهالی، انتقال خاک جزیره، تخریب تپه‌های ساحلی، ایجاد آلودگی‌های نوری و زیست‌محیطی و… جنجال‌های زیادی درست کرده بود.
*** حضور یک اسم آشنا
در بین اسم‌هایی که به عنوان فعالان اقتصادی و گردشگری در هرمز شنیده می‌شود و حمله‌های زیادی هم به او می‌بینیم، احسان رسول‌اف است. او پسر دکتر جلال رسول‌اف است که از او به عنوان شاخص‌ترین چهره بانکی ایران یاد می‌کنند. احسان با محمد رسول‌اف، کارگردان معروف هم نسبت فامیلی دارد و درواقع برادرزاده اوست.
احسان رسول‌اف که سرمایه‌گذار پروژه حضور در هرمز است، با حمایت از گروه‌های موسیقی و همچنین تهیه‌کنندگی دو فیلم مستند در مورد هرمز با نام‌های «فرش به روایت خاک» و «زار خاک» فعالیت‌هایش را آغاز کرده است. او همچنین نشان داده که به بخشی از آثار ابراهیم منصفی هم علاقمند است و حمایت‌های مالی مشخصی از آثار مرتبط با این ترانه‌سرای هرمزگانی در برنامه‌های خود دارد.
منتقدان رسول‌اف می‌گویند او حامی سبک خاصی از توسعه فرهنگ و هنر در هرمز است که منتقدان اسمش را «هنر و فرهنگ کافه‌ای» می‌گذارند. آنها می‌گویند چهره‌هایی مثل رسول‌اف با گسترش این سبک در هرمز فرهنگ بومی مردم و همچنین زیست‌بوم بکر جزیره هرمز را تحت‌تاثیر قرار می‌دهند و با کارهای آنها تا چندوقت دیگر، چیزی از جزیره بکر هرمز باقی نمی‌ماند.
