نبرد با کرونا در کاخ مظفرالدین شاه
روزنامه هفت صبح| درباره بیمارستان مسیح دانشوری که این روزها اسمش با‌کرونا گره خورده … متاسفانه این روزها ویروس جدید و مرموز کرونا پای تعداد زیادی از تهرانی‌ها را به بیمارستان مسیح دانشوری باز کرده است؛ بیمارستانی که بیشترین تخصصش ریه است و در منطقه خوش آب و هوای دارآباد قرار دارد.
کسانی هم که گذرشان به این بیمارستان نیفتاده احتمالا در روزهای گذشته بارها اسمش را به عنوان بیمارستانی که اولین بیمار کرونایی در آن بستری شد و الان هم بیماران زیادی را پذیرش و معالجه می‌کند به عنوان خط مقدم مقابله با کرونا مطرح است،شنیده‌اند.
آنهایی‌که برای اولین بار به بیمارستان مسیح دانشوری می‌روند، اگر دل و دماغی برایشان باقی مانده باشد حتما بخش‌هایی از ساختمان بیمارستان که کاخ‌های قاجاری را تداعی می‌کند توجه‌شان را جلب کرده است، شاید برای شما هم جالب باشد که بیمارستان مسیح دانشوری یک روزی واقعا کاخ بوده است؛ یکی از کاخ‌های ییلاقی پادشاهان قاجار. داستان تبدیل شدن این کاخ به بیمارستان هم برای خودش ماجرای عجیبی دارد.
*** اعلیحضرت بیمارستان لازم دارند
ماجرا از بیماری مظفر الدین شاه آغاز می‌شود، از کودکی همراه با ضعف و بیماری‌اش تا ۹ سالگی که به عنوان بزرگ‌ترین پسر شاه از مادری با تبار قاجار به منصب ولیعهدی انتخاب می‌شود. پسری که ناصرالدین‌شاه هیچ وقت تصورش را هم نمی‌کرد که این پسر همیشه بیمار به شاهی برسد. فرزانه ابراهیم‌زاده، تاریخ‌نویس در این مورد در صفحه شخصی خود چنین نوشته است: «مظفرالدین‌شاه با همان حال ضعیف به تبریز محل حضور ولیعهد رفت و در این شهر حالش بدتر شد.
پزشکان در آن زمان تشخیص بیماری ریوی که احتمالاً سل بود را برای او دادند و توصیه کردند که در جایی خوش آب و هوا بماند.» پس از بررسی نقاط مختلف تهران، قریه دارآباد برای اسکان مظفرالدین شاه انتخاب شد. علی اصغرخان اتابک اعظم در سال ۱۲۷۳ شمسی باغ بزرگی را در روستای دارآباد به مساحت ۲۶۰هزار متر مربع خریداری کرد.
با دستور «حکیم الملک» عمارتی در آن بنا شد و به کاخ شاه‌آباد معروف شد تا شاه بیشتر زمان حکومت خود را در این کاخ و کاخ تابستانی صاحبقرانیه بگذارند اما مظفرالدین‌شاه به استناد پزشکی‌اش از بیماری سل فوت نکرد و در اثر بیماری موروثی کلیوی خانواده قاجار درگذشت و به عنوان اولین بیمار بیمارستانی شناخته شد که بعدها نام مسیح دانشوری را به خود گرفت.
پس از فوت مظفرالدین شاه کاخ شاه‌آباد دارآباد برای بیماران مسلول در اختیار حفظ‌الصحه عمومی (همان وزارت بهداشت آن زمان) قرار گرفت و به آسایشگاهی برای بیماران مسلول تبدیل شد اما این تغییر کاربری در پس وقایع سیاسی چون به توپ بستن مجلس، فتح تهران، جنگ جهانی اول و کودتای ۱۲۹۹ بدون استفاده ماند.در نهایت کاخ شاه‌آباد بدون کاربری باقی ماند تا سال ۱۳۱۰ که یک پزشک نیشابوری الاصل به اسم «مسیح دانشوری» تصمیم به تغییر کاربری آسایشگاه شاه‌آباد گرفت.
*** مسیح خان دانشوری، آقازاده دانشمند
دکتر مسیح دانشوری که حالا اسمش روی بیمارستان تخصصی ریه تهران است، اولین پزشک ایرانی بود که تخصص‌اش را در زمینه بیماریهای ریه و تنفسی گرفت. دانشوری در سال ۱۲۷۸ در کاشمر متولد شد. پدرش «سیدعلی دانشوری» از اهالی نیشابور بود و پزشکی معروف و حاذق در منطقه خراسان به شمار می‌رفت که به «حافظ الصحه مجدالحکماء» مشهور بود.
پدربزرگ دکتر مسیح دانشوری هم برای خودش چهره علمی بزرگی بود. «سید اسماعیل محض‌اله» از علمای معروف نیشابور بود. مسیح تحصیلات ابتدایی را در کاشمر و بعد در مشهد ادامه داد و از آنجایی که هم به پزشکی، شغل خانوادگی‌شان علاقه‌مند بود و هم می‌خواست پدرش را همراهی کند، برای ادامه تحصیل به مدرسه سن لویی تهران آمد و بعد هم برای ادامه تحصیل به فرانسه رفت.
سال‌ها بعد هم با تخصص در زمینه بیماریهای ریوی و سل که در آن زمان بیماری شایعی بود به ایران برگشت. آن سال‌ها سل مخصوصا در مناطق محروم ایران قربانی‌های زیادی می‌گرفت و اصلا مسیح خان دانشوری به همین دلیل تصمیم گرفت در این رشته تخصص بگیرد.
دانشوری وقتی به ایران برگشت به پشتوانه تخصصش در سال ۱۳۱۰ شمسی مدرسه پرستاری ویژه‌ای را در محل کاخ مظفری شاه‌آباد راه‌اندازی کرد اما هدف اصلی او ساخت بیمارستانی برای کمک به ریشه‌کنی بیماری سل و بیماریهای ریوی در ایران بود. دانشوری از بسیاری از نهادها و سازمان‌های دولتی مثل وزارت بهداری و اشخاص خیّر مثل فخرالدوله امینی دختر مظفرالدین‌شاه دعوت کرد که ساختمان‌های این بیمارستان را تکمیل کنند.
یکی از این ساختمان‌های قدیمی که به ساختمان فخرالدوله معروف است، همان ساختمانی است که توسط دختر مظفرالدین‌شاه ساخته شد و نام خودش را هم گرفت. همچنین ساختمان بخش‌های بیماران مسلول توسط مهندسان آلمانی با معماری خاص طراحی و به شکل بال خمیده ساخته شد. این بیمارستان در تاریخ ۲۴ مرداد سال ۱۳۱۶ رسماً با عنوان آسایشگاه شاه‌آباد افتتاح شد و دانشوری در آن به معالجه و درمان بیماران مبتلا به سل پرداخت.
دانشوری در تأسیس چند بیمارستان دیگر مثل بیمارستان بوعلی و بیمارستان فیروزآبادی نقش محوری داشت. او در نهایت توانست بیمارستان شاه‌آباد را به صورت یک آسایشگاه مطابق با استانداردهای زمان برای بیماران مسلول تبدیل کند تا درمان‌های متداول و به روز در آن انجام شود. دکتر مسیح دانشوری در سال ۱۳۴۷ در تهران درگذشت و این بیمارستان بعد از انقلاب زیر نظر دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی قرار گرفت.
*** ریاست سیاستمدارانه
غیر از تاریخچه بیمارستان مسیح دانشوری و روندی که فعالیت آن تا امروز طی کرده یکی از موضوعاتی که قبل از همراه شدن اسم بیمارستان با کرونا باعث می‌شد خبرهای مربوط به آن سرزبان ها بیفتد، اسم رئیس بیمارستان است.
علی اکبر ولایتی، چهره‌ای که به اندازه پزشک بودن سیاستمدار است و سال‌ها وزیر امور خارجه ایران بوده، با تخصص بیماریهای عفونی اطفال رئیس بیمارستان مسیح دانشوری است برای همین هم کوچک‌ترین خبری که به این بیمارستان مربوط شود پای ولایتی را هم به میان می‌آورد و موضوع را بیشتر رسانه‌ای می‌کند. در همین روزهای گذشته خبرهای مربوط به بیماری کرونا و روند درمان بیماران در بیمارستان مسیح دانشوری، از زبان ولایتی بارها منتشر شده و توجه رسانه‌ای ویژه‌ای به خود اختصاص داده است.
