مورد خاص‌ زنان بوکان؛ رکوردزنی «سه‌+‌یک» زن

روزنامه هفت صبح، نگین باقری| در انتخابات شورای شهر این دوره، بوکان تبدیل به یک مورد خاص شد.مورد استثنایی که در آن سه زن توانستند در یک رکوردشکنی وارد شورای این شهر شوند.از بین هفت نماینده‌ای که روز جمعه به شورای شهر راه پیدا کردند، ژیلا عبدی،رای اول این دوره شوراهای بوکان بود.

جایگاه نفر ششم و هفتم هم به ترتیب به دو زن دیگر به نام‌های گلاویژ حسنی و پخشان سلیمی رسید.نه فقط این سه نفر بلکه از بین اعضای علی‌البدل هم یک زن دیگر توانست به شورای شهر این دوره راه پیدا کند.این در حالی است که در بین شهرهای آذربایجان غربی و اطراف بوکان به جز تکاب و پیرانشهر هیچ زنی نتوانسته به شورای شهر راه پیدا کند. یادمان باشد بوکان شهری است در جنوب استان آذربایجان غربی با جمعیتی که اکثرا کرد هستند و جمعیت آن بیش از ۱۹۳ هزار نفر برآورد شده است. حالا ماجرا چه بوده است؟

*** چرا زنان در بوکان رکورد زدند؟
ژیلا عبدی در دانشگاه درس حقوق خوانده اما وکیل نیست.او با دو هزار و ۷۰۰ رای نفر اول شهر بوکان شده.گلاویژ حسنی وکیل دادگستری است.از قضا او در دور اول بررسی‌ها،رد صلاحیت هم شده بود و در این انتخابات توانسته دو هزار و ۴۷ رای جمع کند.پخشان سلیمی هم استاد درس انقلاب دانشگاه آزاد و دبیر علوم اجتماعی مدرسه بوده که فقط چهار رای از حسنی کمتر به دست آورده.حالا این زنان چطور توانستند رای جمع کنند؟

یکی از فعالان رسانه‌ای بوکان رای آوردن آنها را به خاطر عکس‌های تاثیرگذار این کاندیداها می‌داند.این اتفاق عجیبی نیست که تعداد آرای کاندیدای زن را به شکل تبلیغات،پوسترها و عکس‌هایش مرتبط بدانند؛فرضیه‌ای که هم مبنای محکمی ندارد هم اینکه اگر اینطور باشد احتمالا تاثیر آن، آنقدری نخواهد بود که منجر به مثلا دو هزار رای در یک شهر بشود.

این انتخابات مسئله جدی دیگری هم داشت.به نظر می‌رسد کاهش تعداد آرا خودش عامل مهم‌تری برای راه پیدا کردن زنان بوده است. به خاطر اینکه دوره پنجم همین انتخابات، نفر اول شورای شهر بوکان بیش از هشت هزار رای داشت اما آرای نفر اول امسال به یک چهارم این رقم کاهش یافته است.

شبکه روابط این زنان خودش عامل دیگری بوده که برایشان طرفدار جمع کرده است.این شبکه روابط خودش ممکن است تحت تاثیر شغل و کسب و کار کاندیدا باشد. مثلا گلاویژ حسینی در گفت‌وگو با هفت صبح توضیح می‌دهد که او و عبدی در یک دفتر حقوقی با هم همکار بودند و همین باعث شده که روابط عمومی خوبی داشته باشند و مردم زیادی آنها را بشناسند.همچنین سلیمی هم به خاطر شغل معلمی در مدرسه و دانشگاه توانسته آرای افراد زیادی را به خودش جلب کند.

*** موضع‌گیری‌های کاندیدا
کاراکتری که کاندیدا از خودش در طول فعالیت اجتماعی و سیاسی نشان داده حداقل در شهر بوکان عامل موثری برای انتخاب بوده است.گلاویژ حسینی می‌گوید بخش زیادی از پرونده‌هایی که او در دادگاه‌ها پیگیری کرده مربوط به پرونده‌های طلاق،قیمومیت،سرپرست خانوار و خلاصه مسائل و مشکلات زن‌ها بوده است.به خاطر همین حدس می‌زند نیمی از آرای خود را از زنان به دست آورده باشد.

*** زنان در شهرها چطور رای جمع می‌کنند؟
درشهرهای کوچک که کنش‌های افراد کمتر تحت تاثیر زد و بند و سهمیه است، زنان برخلاف مردان که معمولا سبد رای خودشان را از پیوندهای سیاسی پشت پرده و ائتلاف به دست می‌آورند، تاکتیک‌های دیگری برای پر کردن سبد رای‌شان دارند.مثلا دوره شورای شهر چهارم و پنجم بوشهر ندا عبدالله زاده ملی‌پوش فوتبال بود که توانست وارد صحنه مدیریت شهری شود. دوره قبل در یزد هم الهه جورابی وارد شورای شهر شده بود؛آن هم در حالی که باید با ائتلاف‌های اصلاح‌طلب و اصولگرا رقابت می‌کرد.او نایب رئیس هیات دوچرخه‌سواری شهرستان یزد هم بود و تبلیغات اثرگذاری در شهر داشت. از آن طرف چند سال پیش در اهواز زنی با یک آرایشگاه معروف در اهواز توانسته ‌بود وارد شورای شهر بشود.

*** رفتار انتخاباتی شهرهای همسایه
معمولا از لحاظ فرهنگی انتظار می‌رود که شهرها رفتار انتخاباتی مشابهی داشته باشند اما اگر ملاک را فقط انتخاب زنان بدانیم، به نظر می‌رسد بوکان واقعا در آذربایجان غربی یک مورد خاص است. در این دوره انتخابات مهاباد هیچ زنی به شورا راه پیدا نکرده‌ است. البته آنها دوره قبل هم نماینده زن نداشتند و از هفت نفر نماینده شورای شهرشان همگی همان سال پیش بازداشت شدند.

وضعیت سردشت، اشنویه، سیمینه هم مشابه همدیگر است یعنی هیچ زنی دوره آینده قرار نیست به پارلمان شهرشان راه پیدا کند.از بین هشت نفر اعضای راه یافته به شورای شهر در ارومیه هم هیچ زنی دیده نمی‌شود. فقط در پیرانشهر و تکاب یک زن امسال انتخاب شده است. در بوکان قبلا هم سابقه داشته که زنان به سطوح بالاتر مدیریتی برسند. آنها دوره گذشته فقط دو زن و دوره چهارم هم فقط یک نماینده زن داشتند.علاوه بر شورای شهر،در مجلس هم آنها هیچ نماینده زنی از کل استان به بهارستان نفرستاده‌اند.

حالا دوره‌های قبل صحن شورای شهر آذربایجان غربی چه وضعیتی داشته که امسال باعث شده زنان در آن رای بیاورند؟ استان آذربایجان غربی ۴۳ شهر دارد که دوره قبل ۲۱۸ کرسی آن را مردان تصاحب کردند و ۱۷ صندلی هم به زنان رسید.یعنی هفت درصد نماینده‌های شورای شهر این استان به زنان رسید.

شهر خوی و بوکان از هفت کرسی، دو کرسی و شهرهای تکاب، نوشین، سردشت و چایپاره نیز از پنج کرسی دو کرسی را به زنان واگذار کرد و چهار شهر دیگر استان هم هر کدام یک عضو زن داشتند.این یعنی تا اینجای کار فعلا بوکان رکورد آذربایجان غربی را زده است. ضمن اینکه زنانی که این دفعه به پارلمان شهری راه پیدا کردند، همان دو نفری نبودند که چهار سال پیش وارد همین شورای شهر شده بودند.این یعنی نه فقط زنان راه پیدا کردند،بلکه قدرت بین آنها چرخش هم داشته است.

*** زنان به زنان رای می‌دهند؟
پس از باخت کلینتون در دوره قبل انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا عده‌ای معتقد بودند که «اگر همه زنان به کاندیدای زن رای می‌دادند حالا مجبور به تحمل ترامپ نبودند.» اما به نظر می‌رسد که صرفا جنسیت نمی‌تواند زنان را برای حضور در سپهر سیاسی متحد کند. محققی در آمریکا تلاش کرد که به این سوال پاسخ بدهد که آیا ملاک عمده زنان برای رای دادن، زن بودن کاندیداست؟او در مقاله‌ای با عنوان «آیا زنان به زنان رای می‌دهند؟» به این نتیجه رسید که «زنان مستقیما و با یک نگاه بدون انعطاف به کاندیداهای زن رای نمی‌دهند.

حمایت از یک کاندیدای زن به کمپین او، مواضعش و شرایط دیگر بستگی دارد.زنان بیشتر پیش می‌آید که به زنان رای دهند اما آنها به عنوان یک صنف به هم رای نمی‌دهند.آنها مانند رای‌دهنده‌های مرد با کمک عوامل متنوع دیگری تصمیم می‌گیرند.» مثلا عضو علی‌البدل دیگری که از میان کاندیدای شهر بوکان امسال رای آورده در یک گفت‌وگوی آنلاین اینطور گفته است:«با درد و رنج بانوان و جوانان آشنا هستم، مطالباتشان را می‌دانم.

تبعیض علیه بانوان را درک کرده‌ام.حق زنان و جوانان را از مدیریت شهری دادخواهی می‌کنم و در صورت راه پیدا کردن به شورای شهر، حضوری کیفی خواهم داشت نه کمی و در تصمیم‌گیری‌های نقش خواهم داشت.»از قضا او هم مثل دو کاندیدای دیگر کارشناس حقوقی است و وعده داده بود که با تاسیس کارگاه‌های کوچک چون کارگاه‌های فرش‌بافی، مانتوبافی و … برای این خانم‌ها اشتغال ایجاد خواهد کرد.

امسال برای اولین‌بار در تهران یک ائتلاف زنانه هم بین برخی از زنان کاندیدا شکل گرفته بود.اما این زنان بوکان اصلا ائتلافی هم با هم نداشتند که احتمال دهیم رای کاندیداها در سبدشان توزیع شده باشد.اینطور که مردم بوکان می‌گویند: «در این شهر دو ائتلاف وجود داشته که کاندیدای آن جزو ۲۰ نفر اول آرای گرفته شده هم نبودند.»

*** من چطور رای آوردم؟
گلاویژ حسینی درباره رای آوردنش اینطور به هفت‌صبح توضیح می‌دهد: من به خاطر اینکه اول رد صلاحیت شده بودم، وقت زیادی برای تبلیغات نداشتم ولی از همان اول حدس می‌زدم که به شورای شهر راه پیدا کنم.به خاطر اینکه من ۱۰سال است وکیل هستم و روابط عمومی زیادی دارم.

من و خانم عبدی که اولین نفر این انتخابات شده در یک دفتر حقوقی کار می‌کنیم. وقت‌هایی که من جلسه دارم ایشان مسئول امور حقوقی دفتر هستند.ایشان دوره قبل هم در انتخابات شرکت کرده و تعداد آرایشان از امسال بیشتر بود ولی نتوانستند وارد شورای شهر شوند.
همسرم هم در شهرداری کار می‌کند.ایشان مسئول تیم فنی ستادهای من در این مدت بودند. من به حضور زنان در این دوره شورای شهر بوکان خوشبین هستم و آرزو می‌کردم که ای کاش اصلا تعدادمان بیشتر از سه نفر هم بود.
دلم نمی‌خواهد در شورای شهر منفعل باشم و از آرای مردان پیروی کنم.