مهمان عالی‌رتبه بی‌سر و صدا در تهران
روزنامه هفت صبح، مصطفی مسجدی | مهمان مهمی به تهران آمده ولی در بی‌خبری محض. منظورمان خانم آلنا دوهان است. گزارشگر ویژه سازمان ملل برای بررسی آثار منفی اقدامات قهری یک‌جانبه که برای آن آمده ایران که ببیند تحریم‌های آمریکا علیه ایران، چه تاثیری روی کشورمان داشته است.
دیروز سخنگوی وزارت خارجه نخستین مقام رسمی بود که این سفر را تایید کرد و گفت: «خانم دوهان ایران است و تا پس‌فردا در ایران ملاقات‌هایش را انجام می‌دهد. ایشان بر‌اساس درخواست خودش و برنامه خودش ملاقات‌هایش را انجام می‌دهد و فکر می‌کنم روز چهارشنبه جمع‌بندی سفرش را به رسانه‌ها اعلام خواهد کرد. از ۲۰۱۴ که گزارشگر ویژه با حمایت قاطع ایران برای ایجاد چنین گزارشگری همراه بود تلاش کردیم همواره کمک کنیم که گزارش‌های حقیقی از نتایج تاسف‌بار اقدامات قهرآمیز بر علیه کشورها دربیاید.»
خانم دوهان، متولد سال ۱۹۷۹ یعنی سال انقلاب ایران و اهل بلاروس است و در ۲۵ مارس ۲۰۲۰ یعنی حدودا دو سال پیش به این سمت منصوب شده است. او پیش از این استاد حقوق بین‌الملل در دانشگاه دولتی بلاروس و مدیر مرکز تحقیقات صلح بوده است. او از همین دانشگاه مدرک دکترای خود را گرفته است.
سفر خانم دوهان به تهران قبل از آغاز آن (که ظاهرا روز ۸ مه یعنی ۱۸ اردیبهشت، یکشنبه هفته پیش آغاز شده است) پرحاشیه بوده است. حاشیه ابتدا از آن طرف آب آغاز شد و برخی از فعالان اپوزیسیون اعلام کردند که او نباید به ایران سفر کند تا زمانی که ایران اجازه سفر گزارشگر ویژه حقوق بشر را نداده است. برخی دیگر هم بودند که خواستار آن شدند که دوهان در ایران با فعالان مستقل در ایران دیدار کند و نظرات آن‌ها را درباره شرایط کشور جویا شود.
اما مخالفت‌ها فقط از طرف اپوزیسیون صورت نگرفته بود. روزنامه کیهان هفته گذشته در سرمقاله خود به قلم حسین شریعتمداری از سفر گزارشگر سازمان ملل در امور تحریم‌های یک‌جانبه به ایران، ابراز نگرانی کرده و نوشت: انتظار آن بود که سفر نماینده ویژه لغو شود تا به قول شهید سلیمانی عزیز برای دشمن کوچه باز نشده و به آمریکا و اروپا اجازه داده نشود از مکانیسم و چگونگی دور زدن تحریم‌ها با خبر شده و آن را سد کنند… راهکار برای لغو این سفر، بسیار آسان، منطقی و قانونی است.
خبرگزاری مهر، هم ۱۴ اردیبهشت ماه در گزارشی با تیتر «چرا گزارشگر ویژه حقوق بشر اصرار دارد به ایران سفر کند؟» نوشت: احتمال می‌رود در سفری که می‌خواهد انجام شود، اطلاعاتی در اختیار گزارشگر ویژه سازمان ملل قرار گیرد که در«کالیبره کردن» تحریم‌ها اثر‌گذار باشد؛ ضروری است دستگاه‌های نظارتی و امنیتی پیگیری کنند.با این حال، آنطور که سایت دیده‌بان ایران رصد کرده، دو خبرگزاری دیگر که نزدیک به قوه قضائیه و سپاه بودند؛ با دیدی مثبت به این سفر نگاه کردند.
خبرگزاری قوه قضائیه (میزان) با انتشار مطلبی در همین رابطه با تیتر «اهداف سفر گزارشگر ویژه سازمان ملل به ایران/ سفر آلنا دوهان فرصتی برای آشنایی جهان با آثار منفی تحریم‌ها بر مردم ایران»، در رویکردی مثبت و با اشاره به گزارش‌های سابق او درباره دیگر کشورها، نوشت: «دوهان»، چهرهای آکادمیک و پژوهشی در بلاروس است که در زمینه حقوق بین‌الملل، حقوق تحریم‌ها، حقوق بشر، حقوق سازمان‌های بین‌المللی، حل و فصل اختلاف‌های بین‌المللی و حقوق بین‌الملل محیط زیست کار کرده است.
و خبرگزاری تسنیم، نزدیک به سپاه با رویکردی دیگر با تیتر «چرا لندن‌نشین‌ها از حضور گزارشگر حقوق بشر در ایران نگرانند؟»، نوشت: سفر این گزارشگر به کشورمان که در نوع خود پدیده‌ای جالب محسوب می‌شود، با اعتراض و انتقاد به‌اصطلاح فعالان حقوق بشری به‌ویژ‌ه لندن‌نشین‌ها مواجه شده است که سال‌ها خواستار بازدید گزارشگران حقوق بشر از ایران هستند، اما گزارشگر بلاروسی دلخواه و مطلوب آن‌ها نیست؛ زیرا قرار است در ایران، رعایت یا نقض حقوق بشر غربی‌ها در ایران (تأثیر تحریم‌ها) را بسنجد!
به هر حال خانم دوهان فعلا در ایران است و آنطور که می‌دانیم دیدارهایی با نمایندگان اقشار مختلف داشته است. به‌طور مثال در روز پنجشنبه ملاقاتی بین دستیار فرانسوی وی با نماینده اقشار صنف رسانه، ارتباطات و سینما صورت گرفته است. اگرچه گفته می‌شود معمولا گزارش‌های نمایندگان اقشار مختلف در خصوص آثار تحریم، به آن جامعیت و فایده‌ای نیست که باید در اختیار مقامات سازمان ملل قرار گیرد ولی باید از نفس این سفر استقبال کرد و خوشحال بود که حداقل یک مقام بین‌المللی در این سطح می‌بیند که تحریم چه تاثیرات منفی روی زندگی روزمره مردم ایران دارد.
