معضل آقازادهها؛ نسخه آمریکایی
روزنامه هفت صبح، رامتین لطیفی | اگرچه با مرور تاریخ درمییابیم که رئیسجمهورهای آمریکا همواره از اعضای خانواده و بستگانشان در مشاغل و پستهای کلیدی استفاده کردهاند اما باید بگوییم که جامعه و افکار عمومی آمریکا در سالهای اخیر نسبت به این معضل حساس شده است.بخش عمدهای از این حساسیت مرهون حماقتهای جرد کوشنر، داماد و مشاور ارشد دونالد ترامپ در دوره گذشته است.ترامپی که به بدبینی و شک مشهور است اعتماد عجیب و بیحد و حصری به دامادش داشت و این سبب شد کوشنر را با اختیار تام مامور به حل مسائل و بحرانهایی کند که در حد و قواره او نبود و از قضا ترامپ از همین مواضع ضربه خورد.
برای مثال میتوان به مسئله صلح فلسطینیان و رژیم اسرائیل اشاره کرد. «معامله قرن» ابداع مضحکی بود که کوشنر از جعبه شعبدهبازی خودش بیرون کشید و زمانی که از سراسر جهان صدای انتقاد به معامله قرن به گوش رسید کوشنر با غرور و فخری مثالزدنی گفت «من بیخود و بیجهت و یک شبه به این طرح نرسیدم و این طرح بینظیر حاصل ساعتها کار مطالعاتی من است و آن را پس از مطالعه ۲۰جلد کتاب طراحی کردم!» در قدم بعدی ترامپ اشتباهی را مرتکب شد که هیچ راهی برای بازگشت و جبران آن باقی نمانده بود و در روزهای انتخابات گریبان او را گرفت.
ترامپ در روزهای آغازین ورود کرونا به مرزهای آمریکا با صدور فرمانی کوشنر را به عنوان فرمانده عملیات مدیریت بحران کرونا برگزید،تصمیمی که با اوج گرفتن کرونا در آمریکا و رسیدن این کشور به صدر آمار ابتلا و مرگ در جهان ملغی شد اما راهی و جایی برای جبران آن باقی نمانده بود.در وهله آخر شایع شدن اخباری مبنی بر سودجویی مالی کوشنر و پدر ساختمانسازش با بهرهگیری از رانت اطلاعاتی تیر خلاص را شلیک کرد و افکار عمومی را نسبت به این معضل حساس کرد.
همچنین در روزهای منتهی به انتخابات که تنور رقابتها به شدت داغ شده بود و رقبا از هیچ اقدامی برای تضعیف یکدیگر فروگذار نمیکردند، کمپین ترامپ با استفاده از اطلاعات لپتاپ هک شده هانتر بایدن، پسر جو بایدن که هم فساد مالی و هم فساد اخلاقی را در کارنامه خود داشت، کمپین بایدن را تحت فشار قرار داد.هانتر بایدن علاوه بر دریافت کمیسیون و حق دلالی از معاملاتی که با سوءاستفاده از مقام معاونت پدرش در دوره ریاست جمهوری اوباما جوش داده بود کلکسیونی از فساد اخلاقی را نیز به همراه خود داشت.
برای مثال او با همسر برادرش، بو بایدن که قهرمان جنگ بود و از احترام ویژهای میان مردم آمریکا برخوردار بود و در سال ۲۰۱۶ از دنیا رفت رابطهای مخفیانه و طولانی مدت داشت.از سوی دیگر عکسها و ایمیلهای هانتر بایدن نشان میداد که او با ۳۰سال اختلاف سن در حال اغوای مالیا اوباما،دختر باراک اوباما بود که هنوز به سن قانونی هم نرسیده بود.به علاوه خیل عکسهای هانتر بایدن با زنان شاغل در صنعت پورنوگرافی و کوکائین،جامعه و افکار عمومی آمریکا را جریحهدار کرد.
جمیع این اتفاقات سبب شد جو بایدن به مردم قول دهد که از اعضای خانواده و بستگانشان در شغلهای کلیدی و حساس استفاده نکند و در هفته اول حضورش در کاخ سفید نیز این قول را مکتوب و منتشر کند. همچنین بایدن به مردم قول داد که این سنت در دولت او ریشهکن شود و زیردستانش نیز از استفاده از فرزندانشان در مشاغل مهم دولتی اجتناب کنند. امروز که تنها شش ماه از این قول مکتوب بایدن به مردم میگذرد میتوان گفت او چندان هم به گفته خود وفادار نمانده و در حال حاضر بسیاری از اعضای خانواده و بستگان افراد نزدیک به او مشاغل مهم و تاثیرگذاری در دولتش دارند.
برای مثال پنتج فرزند مشاوران ارشد و معاونان او در کاخ سفید مشاغل مهم و حساسی دارند. دختر و دو پسر استیو ریچتی، مشاور ارشد بایدن هر سه در کاخ سفید مشغول به کارند در حالی که دختر و یکی از پسران او به تازگی کالج خود را به پایان رساندهاند و در حال حاضر دانشجوی سال اولی محسوب میشوند.همچنین همسر ران کلین، رئیس کارکنان کاخ سفید و خواهر جین ساکی،سخنگوی کاخ سفید نیز در هفته گذشته به مشاغل رده بالایی در کاخ سفید منصوب شدند.این در حالی است که اندرو بیتس،معاون مطبوعاتی بایدن در پاسخ به انتقادات مطرح شده در مصاحبهای عنوان کرد «آقای رئیسجمهور با وسواس و حساسیت ویژهای افراد را برای مشاغل انتخاب میکند و برای این کار تنها یک قانون دارد؛ شایسته سالاری و شایسته سالاری و فقط شایسته سالاری.»
سه روز پیش و با انتصاب سارا راسل،دختر کتی راسل که سردفتر جو بایدن است به یکی از پستهای کلیدی دفتر رئیسجمهور، انتقادات از بایدن لحن تندتری به خود گرفت چراکه سارا سال گذشته کالج خود را به پایان رسانده و هنوز وارد دانشگاه هم نشده است و شایسته سالاری در این مورد خاص هیچ محلی از اعراب ندارد.برخی از سران حزب دموکرات و نزدیکان بایدن خیلی صریح نسبت به رشد قارچگونه این اتفاقات در دولت او هشدار دادند و از او خواستند به طور عاجل به این قضیه ورود کند و با صدور فرمانی لازمالاجرا همه بستگان و فرزندان اعضای کاخ سفید و کابینهاش را از مشاغل و پستهای مهم اخراج کند.
این افراد معتقدند اگر مدتی بگذرد و این قضیه مشمول مرور زمان بشود و بایدن واکنشی به حساسیتهای جامعه و افکار عمومی نشان ندهد و اقدامی نکند دولت او به عنوان دولتی فاسد نزد مردم ضعیف خواهد شد.این اتفاق کار را برای رقابتهای ۲۰۲۴ سخت میکند چراکه به طور قطع یک طرف ماجرا در انتخابات بعدی دونالد ترامپ است و استمرار این رویه پاس گلی برای ترامپ محسوب میشود؛ پاسی که ترامپ به راحتی آن را هدر نمیدهد.