معروف‌ترین واکسن ایرانی چقدر اثربخشی دارد؟
روزنامه هفت صبح | محمدرضا ظفرقندی، رئیس سازمان نظام پزشکی یکی از کسانی است که بارها اعلام کرده که ایران نباید منتظر تولید واکسن ایرانی بنشیند و باید با تمام قوا برای واردات واکسن و هرچه زودتر رسیدن آن به شهروندان اقدام کند. البته بارها هم مسئولان مختلف در توضیح این درخواست گفته‌اند که این دو مسئله از همدیگر جدا هستند و در عین حال که تلاش برای ساخت واکسن متوقف نمی‌شود، پیگیری‌ها برای واردات واکسن هم ادامه دارد.
اما این بحث بین رئیس سازمان نظام پزشکی و مسئولان بهداشت و درمان ایران هیچ وقت تمام نشد، به همین دلیل هم وقتی که ظفرقندی در یکی از اتاق‌های کلاب هاوس اعلام کرد که روند تولید واکسنی که بنیاد برکت مشغول ساختن آن است، دچار مشکل شده، خیلی‌ها فکر کردند که او به واکسن ایرانی حمله کرده است برای همین واکنش‌های تندی به او نشان داده شد.
اصل حرف ظفرقندی این بود که واکسن داخلی یا واکسن‌هایی که در همکاری ایران و کشورهای دیگر مثل کوبا ساخته می‌شود به این زودی‌ها نمی‌رسد و باید با تلاش بیشتری واکسن خارجی وارد کرد. او گفت: «واکسن تولید داخل خیلی خوب است اما فعلا چند ماه با آن فاصله داریم.
مطالبه ما از آذرماه پارسال شروع سریع‌تر واکسیناسیون با واردات بیشتر واکسن خارجی بوده. واکسن‌های ایرانی چون برکت، رازی و پاستور و کوبا همه در فرایند تولید هستند اما واکسن برکت که قرار بود تا آخر بهار آماده شود، با مشکلاتی رو به رو شده است که دیرتر آماده خواهد شد. واکسن پاستور با همکاری کوبا فاز سوم را تازه شروع کرده است.»
*** خودتان بیایید ببینید
بلافاصله بعد از این حرف‌ها، رئیس مرکز اطلاع رسانی ستاد اجرایی فرمان امام در توئیتر واکنش نشان داد و نوشت: «متاسفانه اطلاعات ایشان از واکسن برکت نادرست است. خوشبختانه روزهای گذشته روزهای درخشانی برای واکسن برکت بوده و به لطف خدا و تلاش شبانه روزی دانشمندانمان ظرفیت خط نیمه صنعتی به ۳میلیون دوز در ماه رسیده است.»
او به همین توئیت هم بسنده نکرد و ادامه داد: «اتفاقا خوشبختانه روزهای گذشته روزهای درخشانی برای واکسن برکت بوده و به لطف خدا و تلاش شبانه روزی دانشمندانمان خط نیمه صنعتی به ۳ میلیون دوز در ماه رسیده و با اضافه شدن خط تولید صنعتی ظرفیت مجموع به بیشتر از ۱۵ میلیون دوز در ماه خواهد رسید.»
حجت نیکی ملکی در آخر هم از ظفرقندی خواست که خودش به محل تولید واکسن برود. او نوشت: «از جناب آقای ظفرقندی دعوت می‌کنیم تا از کارخانه تولید واکسن کووایران برکت بازدید کنند و از نزدیک در جریان تلاش‌های مجاهدانه جوانان کشور عزیزمان قرار بگیرند.»علاوه بر ماجرایی که درباره بروز مشکل در تولید واکسن کووبرکت شنیده شد، یک توضیح دیگر هم در مورد این واکسن جالب و مهم به نظر می‌رسید. این توضیحات را حامد حسینی، مسئول گروه تولید واکسن به خبرآنلاین داد.
**** سطح آنتی بادی فاز اول که سه ماه گذشته چقدر است؟
او در جواب اینکه چقدر احتمال دارد کسانی که واکسن برکت را دریافت می‌کنند، به کرونا مبتلا شوند، گفت: «تا الان ما چنین موردی نداشته‌ایم اما جمعیتی که تا الان تحت نظر بوده‌اند آنقدر بزرگ نیست که من بخواهم یا بتوانم این تصویر را ایجاد کنم که واکسن ما بهترین است و امکان ندارد کسی با تزریق آن به کرونا مبتلا شود اما وقتی ما می‌خواهیم به این سوال‌ها جواب بدهیم باید اول توضیح بدهیم که مفهوم اثر بخشی چیست.
من فکر می‌کنم این موضوع با کمک شما باید برای مردم مشخص شود. مردم ما باید دقیقا بدانند که وقتی ما از اثربخشی صحبت می‌کنیم از چه صحبت می‌کنیم. ببینید ما در فاز سه خودمان به دو سوم افراد واکسن فعال ۵ میکرو گرمی به فاصله ۲۸روز تزریق کردیم و به بقیه پلاسیمو دادیم. آن هم به صورت تصادفی، اصلا اگر بیماری در گروه افرادی که واکسن زده‌اند بروز نکند ما نمی‌توانیم کسر اثربخشی را به دست بیاوریم.
اگر بخواهم با مثال توضیح بدهم این می‌شود که مثلا به هزار نفر واکسن می‌زنیم، به هزار نفر نمی‌زنیم اینها را دو ماه دنبال می‌کنیم. می‌بینیم کسانی که واکسن نزده‌اند و در واقع پلاسیمو دریافت کرده‌اند صد نفر بیمار شده‌اند و در کسانی که واکسن زدند ۵۰ نفر بیمار شده‌اند؛ این نشان می‌دهد که واکسن ما از ۵۰ بیماری جلوگیری کرده بنابراین یک کسر ساده تولید می‌شود، ۱۰۰ منهای ۵۰ می‌شود ۵۰ و این یعنی اثربخشی واکسن ۵۰ درصد بوده است.
حالا ممکن است این کسر به هر شکلی باشد، ۸۰ نفر آن طرف مریض شوند و ۱۵ نفر این طرف آن وقت درصد اثر بخشی متفاوت می‌شود. واکسنی که می‌گوید ۸۰ درصد اثربخشی دارد یعنی به هر حال عده‌ای بیماری داشته اما نکته خوب اینکه تا الان در تمام پلتفرم‌هایی که واکسن تولید شده هیچ گزارشی نبوده که افراد بعد از دریافت واکسن به کرونا مبتلا شده و فوت کرده‌اند یعنی یک اثربخشی در زمینه ابتلا داریم یک اثربخشی برای جلوگیری از مرگ داریم و بین همان بیمارانی که بعد از تزریق واکسن بیماری را گرفته‌اند هم بررسی می‌شود که واکسن چقدر توانسته از مرگ و میر جلوگیری کند. تا الان این موضوع صد‌در‌صد بوده در تمام واکسن‌ها.»
