معادله اینستکس پیچیدهتر شد
روزنامه هفت صبح، مهسا مژدهی | یک هفته بعد از اینکه رئیس آلمانی اینستکس کار خود را آغاز کرد، خبر استعفایش منتشر شد. «برند اربل» از سال ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۳ سفیر کشورش در تهران بود و میان دیپلمات‌ها به دلیل آشنایی خوبش با خاورمیانه مشهور است. او دومین رئیس سازوکار مالی اروپا بود. پیش از اربل، پر فیشر بانکدار با سابقه آلمانی در این مقام حضور داشت. این در حالی بود که در زمان پر‌فیشر، اینستکس به صورت رسمی به کار نیفتاده بود.
روزنامه بیلد که خبر این استعفا را منتشر کرده، علت این اتفاق را گفت و گوی اربل با یک رادیوی اینترنتی، در مورد هولوکاست و مسائل مربوط به رژیم صهیونیستی عنوان کرده ولی وزارت خارجه آلمان می‌گوید سفیر سابق کشورش در ایران، مقام تازه را به دلایل شخصی رها کرده است.
اربل پیش از ایران و در دهه هفتاد میلادی در سفارت آلمان در لبنان مشغول به کار بود و بعد در سال‌های ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۶ سفیر این کشور در عراق بود. به نوشته بیلد، اربل در این گفت وگو توافق هسته‌ای با ایران را تنها تصمیم آلمان برخلاف خواسته‌های رژیم صهیونیستی دانسته و اسرائیل را «کشوری تشکیل شده به قیمت از دست رفتن وطن مردمی دیگر (فلسطینیان)» توصیف کرده است.
دیپلمات پیشین آلمان همچنین در گفت وگوی خود با این رادیوی اینترنتی گفته است:«فلسطینیان قربانی قربانیان ما هستند. اگر این کشور یهودی در پروس شرقی تشکیل شده بود، اکنون مشکلی به نام مشکل فلسطینیان دیگر وجود نداشت.» روزنامه بیلد همچنین ادعا کرده است که اربل پس از درخواست این روزنامه از وزارت خارجه آلمان برای توضیح پیرامون این گفت وگو، از ریاست اینستکس استعفا کرده است. خبرگزاری آسوشیتدپرس هم گزارش داد که وزارت خارجه آلمان روز پنجشنبه تایید کرد که بیلد به مقامات اطلاع داده که «به دلایل شخصی» این سمت را نخواهد پذیرفت.
کن جنسن کسی که اربل با او گفت‌و‌گو کرده، پیش از این از یک شبکه تلویزیونی آمریکایی به دلیل انکار هولوکاست اخراج شده بود.
در این مصاحبه‌ها، اربل با دفاع از برنامه موشکی ایران، آن را قانونی و قابل قبول دانسته و همچنین گفته بود که دولت آلمان«در یک مورد به هیچ‌وجه کوتاه نیامده و آن رد خواسته اسرائیل برای توقف برنامه هسته‌ای ایران بوده است.» سفیر سابق آلمان در تهران همچنین گفته بود که ایران پس از لشکرکشی نادرشاه به هند، در هیچ جنگ دیگری دست نداشته است.
او در بخشی از سخنان خود «مداخلات غرب» را عامل اصلی وضعیت خاورمیانه دانسته و از مواضع ایران در خاورمیانه دفاع کرد. به نظر می‌رسد مقامات آمریکایی و رژیم صهیونیستی از این سخنان او اصلا خوشنود نشده‌اند.ریچارد گرنل، سفیر آمریکا در آلمان کناره‌گیری اربل را به نقل از روزنامه بیلد در توئیتر خود گزارش و دلیل آن را «اظهارات یهودستیزانه و ضعف قدرت تشخیص»عنوان کرد.
*** گره کار اینستکس کورتر می‌شود؟
«ابزار حمایت از تبادلات تجاری اینستکس نام شرکتی است که کشورهای آلمان، انگلیس و فرانسه در راستای اجرای تعهدات برجامی خود برای تسهیل تبادلات مالی شرکت‌های اروپایی با ایران ایجاد کرده‌اند. این شرکت از حدود یک ماه پیش کار خود را به طور رسمی آغاز کرده اما تهران از عملکرد آنها راضی نیست و عباس عراقچی بارها اعتراضش را به اروپایی‌ها اعلام کرده است.
به نظر می‌رسد که اروپا در این مدت به دنبال این است که ایران را متقاعد کند که با راه افتادن اینستکس دست از کاهش تعهدات خود در برجام بکشد. موضوعی که مقامات کشورمان آن را نپذیرفته‌اند. مقر این شرکت در فرانسه است و ریاست آن را پیش‌تر «پر‌فیشر» بانکدار مشهور آلمانی به عهده داشت. قرار است رئیس این سازوکار همیشه شخصی آلمانی باشد.حالا و بعد از استعفای این دیپلمات کهنه کار از مقامش، فایننشال تایمز در گزارشی تحت عنوان«رئیس انتصابی کانال ویژه مالی برای ایران در آخرین لحظه کناره‌گیری می‌کند» استعفای اربل را شکست جدیدی برای ارتباط تجاری و مالی با ایران توصیف کرده است.
پیش از این بسیاری به انتخاب اربل امیدوار بودند. او کسی است که به شناخت بسیار خوبش از منطقه و ایران مشهور است و از نوجوانی بارها به خاورمیانه و ایران سفر کرده. اما با وجود شرایط فعلی به نظر می‌رسد مسیری که اینستکس باید طی کند از گذشته هم سخت‌تر شده و معادلات پیچیدهتر شده‌اند.
