مطهری و ماجرای زنان اروپایی و مردان آفریقایی!
روزنامه هفت صبح | «مطهری که خاستگاه اصولگرایی دارد، به دلیل روحیه آزادیخواهی و بیپرواییاش در بیان مواضع سیاسی و چالش مداوم با تنگنظریها و سختگیریها، در سالهای اخیر مورد توجه اصلاحطلبها بوده و حتی با لیست آنها به مجلس دهم راه یافته است. اما وقتی صحبت از مسائل اجتماعی میشود، علی مطهری راهش را جدا میکند. او در مواجهه با مسئله پوشش و تساوی حقوق زنان چنان تند است که کمتر اصولگرایی به گرد پایش میرسد.
نکته هم این است که او در بیان و پیگیری این مواضع حساسیتبرانگیز اصرار دارد و همین شده پاشنه آشیلاش. اتفاقی که در یکی از اتاقهای کلابهاوس در شب سهشنبه، هفدهم فروردین افتاد همین بود»؛ این بخشهایی از مقاله سیامک رحمانی در واکنش به حرفهای جنجالی علی مطهری در کلاب هاوس بوده است؛ در رویارویی با بسیاری از ژورنالیستهای وطنی و مهاجر که در سهشنبهشب پای صحبت علی مطهری نشستند.
بحث بر سر نامزدی علی مطهری در انتخابات ریاستجمهوری شروع شد و احتمال ردشدن صلاحیتش توسط شورای نگهبان و بعد بحث به دیدگاههای اجتماعی معمولا جنجالیاش کشیده شد. درواقع مطهری مشهور به موضعگیریهای شجاعانه در عرصه سیاسی و مواضع محافظهکارانه در عرصه اجتماعی است. بخشی از ذهن او را دغدغههای پررنگ درباره شیوه پوشش بانوان پر کرده است. از او حتی در دورانی که به عنوان یک سیاستمدار رادیکال شناخته میشد نقلقولهای فراوانی درباره پوشش زنها وجود دارد.
اظهارنظرش درباره مانتوهایی که باید تا زیر زانو باشند و آن نمایش مشهوری که در صحن علنی مجلس بر سر جریان ساپورت پوشیدن خانمها به راه انداخت و با فیلم و تصویر ماجرا را به همه نمایندگان تفهیم کرد! او معتقد به مهندسی پررنگ حاکمیت در مسئله پوشش زنها و روابط مردان و زنان است و از نگاه برخی (خودش به این تعارض قائل نیست) این در تعارض با دیدگاههای خاص او در عرصه سیاسی قرار میگیرد که معتقد به تساهل و تسامح در این عرصه است و بارها به برخوردهای حاکمیت با مخالفان سیاسی انتقاد کرده است.
بههرحال این رویه متناقض را سهشنبهشب بار دیگر مطهری به نمایش گذاشت و با همان اعتمادبهنفس همیشگی نقطهنظرهایی را مطرح کرد که داد چهرههای سیاسی و فرهنگی را بلند کرده است. مطهری به برداشتهای شخصی خود (البته مبتنیبر مطالعاتش) از مفاهیم پیچیده مذهبی و فرهنگی مطمئن است و از آزمودن این دیدگاهها با شواهد و تجربیات دیگران ابا میکند. او بنا بر اعتقادات خود مدام میخواهد برای احکام اسلام شواهد ملموس و به ظاهر منطبق با عقل روزمره پیدا کند. تلاشی سنگین که نمونههایش را در وادی دیگری در دهه ۳۰ و ۴۰ در مطالب مهندس بازرگان پیرامون قرآن کریم دیده بودیم.
بسیاری از منتقدان مطهری میپرسند آیا احتیاجی هست که برای اعتقاد به احکام اسلام مدام آنها را به سطح شواهد عقلانی روزمره تنزل دهیم؟ درواقع مطهری با نگاه ارسطویی پای به دنیای گالیله و کوپرنیک میگذارد. بههرحال به دوران انتخابات نزدیک میشویم و این روزها هم در کلابهاوس جوشش و غلیان غریبی برپاست. برخی از حرفهای مطهری که از یکی از اتاقهای کلابهاوس نشت کرده است:
* من حجاب را انتخاب نمیبینم و به آزادی در آن اعتقاد ندارم. من نیمهعریان بودن را آزادی انسانی نمیدانم و آن را آزادی حیوانی و غریزی تلقی میکنم.
* هنوز هم معتقدم اگر رفراندومی برگزار شود، رای اکثر مردم به حجاب اختیاری نخواهد بود.
* اگر کسی کنار دریا تحریک نمیشود بیمار است. خدا خواسته ما تحریک شویم، باید تحریک شویم.
* اینکه جوان ما با دیدن دست یک خانم تحریک میشود، خوب است. الان در اروپا مشکل دارند با این مسئله و تحریک نمیشوند. مردها تحریک نمیشوند و زنها رو میآورند به مردهای آفریقایی.
* تعدد زوجات بسیار حکیمانه است، چون زنان آماده ازدواج از تعداد مردان بیشتر است و نباید حق ازدواج کردن را از زنان گرفت.
* تساوی حقوق زن و مرد به معنای تشابه حقوق آنها نیست.
* همانطور که انتظار میرفت، این حرفها با وجود تکراری و قابل انتظار بودن توانست صدای چهرههای شناختهشده را هم دربیاورد.
*** مقایسه با فتحعلیشاه
احمد زیدآبادی، تحلیلگر مسائل سیاسی، در کانال تلگرامیاش در مورد حرفهای او نوشت: «با تعریفی که علی مطهری از «انسان سالم به لحاظِ جنسی» در سخنان اخیر خود به دست داده است، قاعدتا سالمترین شخصیتهای تاریخ ایران را باید شاه سلطان حسین صفوی و فتحعلیشاه قاجار و امثال آنان در اقشار و طبقات دیگر دانست! آقای مطهری با این قبیل سخنان قصد جذب رأی کدام قشر اجتماعی را دارد؟ آنان که این قبیل حرفهای او را میپسندند، مواضع سیاسی او را رد میکنند و کسانی هم که مواضع سیاسی او را تأیید میکنند این نوع سخنان را برنمیتابند!»
گفتنی است فتحعلیشاه به مدت ۳۷سال بر ایران حکومت کرد. وی دومین شاه از دودمان قاجار است که از سال ۱۱۷۶ به مدت ۳۶ سال و ۹ ماه بر ایران فرمانروایی کرد. در طول این مدت او ۱۵۸ بار ازدواج کرد و بهاینترتیب صاحب ۲۶۰ فرزند و پدربزرگ ۷۸۶ نوه شد. او رکورددار زادوولد در تاریخ تمام حاکمان جهان است.»
عباس عبدی هم به بخشی از حرفهای مطهری اشاره کرد که به مسئله حجاب در اروپا میپرداخت. او در توئیترش نوشت: «آقای مطهری با معیار قراردادن فرهنگ خود برای داوری رفتار دیگران، این نتیجه نادرست را گرفته است. آفریقاییها عموما عریانتر از غربیها هستند و قدرت جنسی آنان ربطی به پوشیدگی زنانشان ندارد. آنها هم در اروپا زندگی میکنند. «فرهنگ» برساخته انسان و جامعه است و نه امری ثابت و ابدی و ازلی.»
ناهید خداکرمی، عضو شورای شهر تهران که ماماست و تا اندازهای در حوزههای مربوط به زنان فعالیت میکند، با لحن تندتری به مطهری واکنش نشان داد. او در صفحه اینستاگرامش نوشت: «آقای مطهری لطفا سودای کاندیداتوری رئیسجمهور شدن را از سر بهدر کنید، حتی اگر برای گرم کردن تنور انتخابات باشد. ایکاش سکوت میکردید و دهانتان را میبستید. این نظریههای سخیف و توهین به مردان ایرانی را بر اساس کدام مستندات ارائه دادید؟ شرم دارم تا آنچه با حضور در کلابهاوس، از زبان شما شنیدم را بازنشر کنم.»
*** چرا علی مطهری باخت؟
سیامک رحمانی، روزنامهنگار سعی کرد حرفهای مطهری را طور دیگری واکاوی و مشکل او را مشورت نگرفتن از دیگران و بیسیاستیاش اعلام کند. بخشی از حرفهای او را در ابتدای مطلب نقل کردیم. او در بخش دیگری از یادداشتش نوشت: «داشتن این صفات و سیاستورزی هم پارادوکس است. لابد ماجرای چرچیل را شنیدهاید. میگویند روزی برای مراسم یادبود به گورستانی رفته بود و با مقبرهای مواجه شد که رویش نوشته بودند: «اینجا سیاستمداری راستگو آرمیده است.» چرچیل به طعنه از همراهانش میپرسد، چرا دو نفر را در یک محل دفن کردهاند؟!
مشکل علی مطهری هم کموبیش همین است. او بلد نیست در صحبت کردن چندپهلو صحبت کند و مخاطبانش را نرنجاند و این برای کسی که بسیاری از نظراتش اقبال عمومی ندارند، آسیبی بزرگ است. علی مطهری که به عنوان میزبان آمده بود تا به پرسش مخاطبان جواب دهد و از نامزدیاش در انتخابات ریاستجمهوری بگوید، در دام خودش افتاد. او سالهای گذشته در نوک پیکان طرح و پیگیری مطالبات عمومی بوده و با بیان ایدههای متفاوت و تحولخواهانهاش تحسین بسیاری را برانگیخته، اما بیسیاستی باعث شد اینجا نقاط مثبت خود را فراموش کند، در مقابل حملات و انتقادات در لاک دفاعی برود و با تکرار و اصرار بر مواضع ناخوشایند، همه چراغهای رای کلابهاوس را برای خود قرمز کند. اما چرا مطهری با سابقه سالها سیاستورزی و آشنایی با زیر و بالای این حوزه، چنین رکبی خورد؟»