مشکلات نوازندگان در دوران کرونا
روزنامه هفت صبح، بهنام مظاهری| در دوران کرونا و تعطیلی اجراهای بزرگ و کوچک موسیقی در سراسر کشور مسلما بیشترین لطمه ممکن بین اصحاب موسیقی، متوجه نوازندگان شده است. آنهایی که حتی در اوج دوران کنسرت‌ها هم تقریبا از آن حجم ورود و خروج پول در این صنعت، چیز زیادی عایدشان نمی‌شد. در ایران همواره خواننده مهم‌ترین جزء یک گروه به‌حساب می‌آید و اجزای دیگری که در تهیه و تولید یک قطعه موسیقی نقش داشته‌اند، عمدتا نادیده گرفته می‌شوند.
در این میان شاید بیراه نباشد اگر بگوییم نوازندگان از دید خیلی‌ها پایین‌ترین رتبه را در یک گروه موسیقی دارا هستند و انگار نه انگار که بیشترین بار چرخاندن صحنه‌های موسیقی را به دوش می‌کشند. از سوی دیگر، این دیدگاه موجب شده که بسیاری از تهیه‌کنندگان و خواننده‌ها هم از وضعیت موجود نهایت سوءاستفاده را ببرند و از تامین نیازهای اولیه و رعایت حقوق نوازندگانشان سر باز بزنند. دولت هم که سیاست حمایتی خاصی چه در دوران کرونا و غیر کرونا برای آنها نداشته است. حالا بیشتر آنها این‌روزها به آموزش آنلاین روی آورده‌اند که به‌قول خودشان این هم کفاف یک زندگی نرمال را نمی‌دهد.
*** دستمزد پایین، ساعت کاری بالا
یک نوازنده حرفه‌ای به‌طور میانگین روزی ۸ تا ۱۲ساعت ساز می‌زند و شاید برای خیلی‌ها باورنکردنی باشد که درآمد تقریبی آنها حتی شاید به ماهی دومیلیون هم نرسد. برای مثال یک نوازنده گیتار که برای یک خواننده پاپ نوازندگی می‌کند، برای یک اجرا تقریبا روزی چهار تا پنج‌ساعت تمرین می‌کند و تمرین‌های قبل از هر اجرا حدودا یک‌ماه طول می‌کشد.
اما آیا نوازنده‌ها برای روزهای تمرین هم حقوقی دریافت می‌کنند؟ جواب خیر است. پولی که نوازندگان برای یک اجرا دریافت می‌کنند، تنها برای شب اجرا است که آن‌هم با وضعیت موجود فعلا هیچ به هیچ. این‌روزها و به‌طور معمول هر نوازنده(جدا از تعداد معدودی که با خواننده‌های مطرح کار می‌کنند و تازه آنها هم دستمزدشان تنها به‌دلیل ازدیاد کنسرت‌های خواننده مذکور به سطح نرمال و قابل قبولی می‌رسد)
باید به‌صورت موازی در دو تا چهار گروه نوازندگی کند تا بتواند سطح درآمدش را به چیزی نزدیک به دومیلیون تومان(آن‌هم اگر همه‌چیز بر وفق مراد باشد) برساند. این درحالی است که آنها با مشکلات عمده‌ای مثل حمل سازهای سنگین، نبود سرویس و وسیله نقلیه، هزینه نگهداری ساز و… مواجه هستند. با این شرایط یک نوازنده حرفه‌ای باید هر ۲۴ساعت شبانه‌روزش را مدام درحال ساز زدن باشد تا بتواند از پس هزینه اجاره خانه، خوراک و پوشاک خود بر بیاید.
*** مشکل بیمه و بیماری‌هایی که نوازندگان در معرض آن هستند
یکی از مشکلات اصلی نوازندگان این است که زیر پوشش بیمه قرار نمی‌گیرند و طبعا بازنشستگی هم ندارند. این درحالی است که تعداد زیادی از آنها بعد از مدت‌ها تمرین هر روزه با مشکلات عدیده‌ای مثل درد مفاصل، تحلیل رفتن حس شنوایی و… مواجه هستند. برای مثال نوازنده‌های سازهای کوبه‌ای بعد از چندسال فرم کف دستشان تغییر می‌کند، پوستشان از حالت طبیعی خارج می‌شود و همین امر باعث از بین رفتن تدریجی حس لامسه در کف دست می‌شود.
*** ترفند جدید خواننده‌های پاپ
در چندسال اخیر بعضی از خوانندگان پاپ ترفند جدیدی یاد گرفته‌اند. آنها به بهانه حمایت از استعداد‌های جوان، نوازندگانی را که از تکنیک بالایی برخوردارند و تنها به‌دلیل نبود بازار کار بیکار هستند، استخدام می‌کنند تا به بهانه کم‌تجربه‌بودنشان پول ناچیزی به آنها بدهند. بعضا و در تعداد زیادی از گروه‌های پاپ، نوازندگان کم‌سن‌وسال بدون قرارداد استخدام می‌شوند تا ساعت‌های طولانی در استودیوهای خفه(بدون حضور خواننده) تمرین کنند و افتخارشان هم این باشد که با فلان خواننده کار می‌کنند.
خواننده مورد نظر هم کمی بعد از این‌که نهایت استفاده را از نوازنده جوان می‌برد، به‌راحتی او را با شخص دیگری عوض می‌کند تا این افتخار نصیب دیگر نوازنده‌های جوان شود! یکی نوازندگان باسابقه که نمی‌خواست نامش فاش شود، در همین رابطه می‌گوید: «پارسال برای یکی از خواننده‌هایی ساز می‌زدم که حدودا ۱۰سالی هست که روی بورس است و دیگر همه جای ایران هم او را می‌شناسند.
صاحبخانه خانه‌اش را لازم داشت و باید خانه جدیدی پیدا می‌کردم. یادم هست برای رهن خانه دومیلیون تومان پول کم داشتم و دو هفته بعد هم اجرا داشتم. به خواننده زنگ زدم و گفتم می‌شود دومیلیون تومان را جلوتر بگیرم و به‌جایش دستمزد اجرای دوهفته بعدم را ندهی؟ با این‌که می‌دانست برای رهن خانه مشکل مالی دارم گفت نه!»
