مشاوره هشت میلیونی، برای زندگی سالم!
روزنامه هفت صبح | «کلاس زبان زندگی و زبان زرافه این هفته برگزار نمی‌شود»؛ اگر فکر می‌کنید جمله فوق حاوی نکته کنایه آمیز یا دارای بار طنز است کاملا در اشتباهید. در همین شهر تهران و سایر شهرهای بزرگ، موسسات روانشناسی با برگزاری کارگاه‌های گروهی عجیب و غریبی مشغول جذب طبقه مرفه جامعه هستند.
کارگاه‌هایی که به آنها وعده می‌دهد قرار است سبک زندگی را از دریچه نو ببینند و مثل «بقیه» نباشند. کلاس‌ها و کارگاه‌هایی مانند مجلات و صفحات اینستاگرامی زرد که به قول خودشان انگیزشی هستند و متفاوت. با ساختمان‌های لوکس و امکانات متنوع که مراجعه‌کنندگان گمان می‌کنند از نظر فکری با سایر طبقات جامعه متفاوت هستند.
کارگاه‌هایی که تا چند سال پیش و با نظارت سفت و سخت سازمان بهزیستی با وسواس و ممیزی‌های فراوانی برگزار می‌شد اما حالا گعده روانشناسان و سازمان نظام روانشناسی وارد گود شده‌اند و کار را برای هم‌صنفی‌های خود راحت کرده‌اند. دقیقا همان کاری که سازمان نظام پزشکی انجام داد حالا سازمان نظام روانشناسی در حال انجام آن است و در حال تبدیل شدن به یک نظام صنفی قدرتمند است.
در گیر و دار ابراز قدرت و استقلال سازمان نظام روانشناسی، تفکر غالب قشر متوسط و مرفه جامعه نیز نسبت به خدمات روانشناسی و روانکاوی تغییر کرده و موسساتی که این خدمات را ارائه می‌دهند با مشتریان زیادی رو به رو شده‌اند. همه این اتفاقات سبب شده تا برخی خدمات خاص در این موسسات با قیمت‌های نجومی ارائه شود که هزینه برخی کارگاه‌های آن تا ۸ میلیون تومان می‌رسد!
*** برای افرادی که مشکلی ندارند!
نکته وسوسه برانگیز این موسسات آن است که در تبلیغات خود می‌گویند این کارگاه‌ها برای افرادی است که هیچ مشکلی ندارند! یکی از مشاوران این موسسات مشهور که در خیابان شریعتی، حوالی یخچال واقع شده درباره «دوره مهارت‌های زندگی سالم» می‌گوید: «اگر فردی مشکل خاص درونی یا رفتاری داشته باشد البته در حد یک دوره مقدماتی روی آن کار می‌شود و در صورت لزوم به متخصصین مربوطه ارجاع داده می‌شود و اگر فردی مسئله خاصی نداشته باشد و خود را از قبل موفق ارزیابی کند، روی ارتقای ظرفیت‌ها و توانایی‌های او کار می‌شود.
شرکت‌کنندگان کلاس نمادی از تنوع افراد در جامعه‌ای هستند که ما در آن زندگی می‌کنیم که زندگی ما نمی‌تواند از آنها جدا باشد، از دانشجو و خانه‌دار گرفته تا استاد دانشگاه و مدیران در سطوح مختلف و بازرگانان و صاحبان مشاغل گوناگون، جوان و پیر در کنار هم می‌آموزند. بنابراین از هر قشری با ظرفیت هوشی متوسط به بالا می‌توانند در این دوره حضور پیدا کنند.»
*** چه چیزی یاد می‌دهند؟
مشاوران موسسات مختلف هیچ توضیح مشخصی درباره سرفصل‌های کارگاه‌های «مهارت‌های زندگی» نمی‌دهند و می‌گویند در کلاس‌ها متوجه می‌شوید! نکته جالب اینجاست که هر چه موسسات مشهورتر و شهریه‌ها گران‌تر باشد، توضیحات موسسه‌ها به شما کمتر و کمتر می‌شود. یکی دیگر از این موسسه‌ها در پاسخ به این سوال که چگونه قرار است افرادی از قشرها و طرز فکرهای مختلف در یک کارگاه کنار یکدیگر جمع شوند و به مشکلات آنها رسیدگی شود، می‌گوید:
«با شرکت در این دوره‌ها آماده تجربه‌ای متفاوت از دیگر آموزش‌هایی که در زندگی تان گرفته یا مشاهده کرده‌اید، باشید!» او در ادامه می‌گوید: «این یک دوره است و کلاس یکی از ابزار آموزشی آن است، کلاس‌ها به صورت کارگاهی و گروهی برگزار می‌شود، البته شاگردان امکان ملاقات مدرسین، مربی و روانشناسان مرکز را به صورت انفرادی نیز دارند. ابزار آموزشی شامل تکالیف و تمارین در خارج و داخل کلاس و آموزش سرفصل‌های مهارت‌های زندگی است. سرفصل‌هایی که امکان ندارد شما در موسسات مشابه پیدا کنید.» او اما در آخر توضیح نداد که این سرفصل‌ها چیست و گفت با پرداخت شهریه می‌توانیم در کلاس‌ها حضور پیدا کنیم و ببینیم که چگونه است!
*** قیمت‌های نجومی
یکی از مشهورترین این موسسات، دوره «مهارت‌های زندگی سالم» را در دو فاز ۹ ماهه برگزار می‌کند. اگر فکر می‌کنید که قرار است با کلاس‌هایی دو تا سه روز در هفته رو به رو شوید باید به شما بگوییم که در اشتباهید. این کارگاه‌ها، یک هفته در میان به مدت ۶ ساعت (یعنی هفته‌ای سه ساعت) برگزار می‌شود.
بنابراین طبیعی است که ۹ ماه طول بکشد اما نکته غیرطبیعی اینجاست که این کارگاه‌ها با ظرفیتی در حدود ۲۰۰ نفر برگزار می‌شود! حالا ماجرا جالب‌تر هم می‌شود. شهریه این کارگاه‌های ۲۰۰ نفر برای هر فاز، ۸ میلیون و ۸۰ هزار تومان است! یعنی این موسسه فقط برای یک کارگاه خود یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان پول دریافت می‌کند.
ماجرا اما فقط در این ابعاد نیست این موسسات همین دوره را حداقل در سه، چهار سانس مختلف در تهران و روزهای مختلف در شهرهای بزرگ برگزار می‌کنند و چیزی نزدیک به ۱۰ میلیارد تومان فقط از کلاسی در می‌آورند که دو هفته در میان برگزار می‌شود و «مهارت‌های زندگی سالم» را به شما یاد می‌دهد. دوره‌های دیگر این موسسات نیز عجیب و جالب است: «مشاهده‌گری، همراه گروهی، انتخاب آگاهانه، زندگی سالم نوجوانان، والدین موثر، قواعد درآمد و ثروت و…» موسسات کمتر مشهورتر نیز دست‌کمی از قبلی ندارند و برای ۳۰ تا ۴۰ ساعت دوره «مهارت‌های زندگی سالم» باید شهریه‌ای بین ۶۰۰ هزار تومان تا ۲ میلیون تومان پرداخت کنید.
*** مسئله بهزیستی وسازمان نظام روانشناسی
برای شروع فعالیت در عرصه خدمات روانشناسی ابتدا باید از سازمان‌های بهزیستی و نظام روانشناسی مجوز بگیرید ولی در چند سال اخیر با فشار سازمان نظام روانشناسی، بیشتر مجوزها از سوی سازمان نظام روانشناسی صادر می‌شود. اختلافات از همین جا آغاز می‌شود که برای برخی از فعالیت‌ها به اخذ مجوز لازم نیست و فقط کافی است که موسسه شما ثبت شده باشد. یکی از مواردی که نیازی به مجوز ندارد، تشکیل و برگزاری کارگاه روانشناسی، سمینارها و کنفرانس‌های عمومی است. یعنی همان چیزی که موسسات روانشناسی از آن استفاده می‌کنند و بیشترین درآمد را از آن دارند.
