مرور چهره‌های برجسته یکی از خاندان‌های مهم ایران
روزنامه هفت صبح، فاطمه رجبی| حرف‌های کمال خرازی در مورد برجام و رابطه با چین و… دیروز سر خط خیلی از خبرگزاری‌ها بود. انصافا هم حرف‌های جنجالی زده بود مثلا در بخشی از حرف‌هایش گفته بود که ما توانایی تولید بمب اتم داریم اما دلمان نمی‌خواهد این کار را بکنیم. جایی دیگر هم به موضوع بیانیه مشترک چین و عربستان اشاره کرده، به چین کنایه زده و گفته بود: «اخیرا رئیس‌جمهور محترم چین از منطقه دیدار کردند.
ما از این دیدار‌ها که در راستای طرح جاده و کمربند و سرمایه‌گذاری بیشتری در این منطقه انجام بگیرد استقبال می‌کنیم. خطایی که رخ داد ورود به مسائل سیاسی بود، ولی این خطا به مثابه این بود که ما هم درباره تایوان که جزو خاک آنها است اظهارنظری کنیم که برای چین موجب خرسندی نشود. امیدواریم چنین خطا‌هایی دیگر رخ ندهد و جبران شود.»
اما آیا این محتوای حرف‌های خرازی است که باعث می‌شود معمولا توجه رسانه‌ای ویژه‌ای به او شود یا سمت‌های برجسته‌ای که در دنیای سیاست داشته این توجه را به او می‌دهد؟ جواب شاید هر دوی اینها باشد و شاید هم هیچ کدام. پاسخ این سوالات می‌تواند به عضویت او در یکی از برجسته‌ترین خانواده‌های سیاسی و تجاری ایران مربوط باشد، موضوعی که باعث می‌شود او یا برادرزاده‌اش صادق خرازی معمولا در توجه رسانه‌ها باشند. این خانواده چه اعضای مهمی‌داشته و چه نقشی در انقلاب و بعد از آن داشته؟
شیخ محسن بزرگ
شاید شناخته شده‌ترین چهره خاندان خرازی مخصوصا برای نسل دوم و سوم انقلاب آیت‌الله شیخ محسن خرازی نباشد اما در واقع او برجسته‌ترین عضو خانواده است. پدر محمد صادق و محمدباقر خرازی و برادر کمال خرازی است که همگی از جمله مردان شناخته شده سیاست و تجارت هستند. به نظر خیلی‌ها اینکه او پدر عروس رهبری است از بقیه نسبت‌های خانوادگی‌اش مهم‌تر است.
شیخ محسن از جمله تهرانی‌های قدیمی‌و اصفهانی‌الاصل است، متولد ۱۳۱۶ در محله‌های قدیمی. فرزند حاج سيد مهدي خرازي که از تجار قدیمی‌تهران و اصفهان بوده است و علاقه زیادی به درس خواندن پسرانش داشته، همه اینها یعنی شیخ محسن سرنوشتی غیر از تبدیل شدن به یک چهره دینی مهم نداشته.
او برای دنبال کردن همین سرنوشت به سرعت راهی قم می‌شود و بعد از انقلاب در جمع‌های مذهبی سیاسی نقش مهمی‌ایفا می‌کند. در سال ۱۳۵۹ با دعوت اعضای جامعه مدرسین حوزه علمیه قم به عضویت این نهاد در می‌آید و بعد هم با پیشنهاد جامعه مدرسین از استان تهران به عنوان نماینده مجلس خبرگان رهبری عضو این مجلس می‌شود. شیخ محسن همچنین مؤسسه در راه حق را تأسیس می‌کند که یکی از موسسه‌های مذهبی مهم محسوب می‌شود و یکی از مهمترین کارهایش بررسی مسائل جدید فقهی است.
همانطور که گفتیم شیخ محسن پدر عروس رهبری است و دخترش سوسن خرازی با سید مسعود خامنه‌ای سومین پسر رهبر انقلاب ازدواج کرده است. مسعود خامنه‌ای در حال حاضر مسئول دفتر نشر آثار رهبری است که یک مجموعه عظیم رسانه‌ای و انتشاراتی را با چند شرکت و رسانه زیرمجموعه‌اش اداره می‌کند.
کمال خان سیاستمدار
دومین چهره برجسته خاندان خرازی سید علینقی معروف به کمال، برادر شیخ محسن است. او از نظر سیاسی با سابقه‌ترین و کارکشته‌ترین عضو خانواده هم هست. او در فاصله سال‌های ۱۳۵۸ تا ۱۳۵۹ معاون سیاسی وزیر امور خارجه بود. از ۱۳۵۹ تا ۱۳۶۸ به عنوان مدیرعامل خبرگزاری ایرنا فعالیت می‌کرد و در فاصله سال‌های ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۶ سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل بود بعد از آن هم از ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۴ در دولت‌های هفتم و هشتم به عنوان وزیر امور خارجه فعالیت می‌کرد و چهره‌ای میانه رو که در مجامع جهانی هم حرفش برو دارد محسوب می‌شد.
وزارت او مصادف با حمله نیروهای طالبان به کنسولگری ایران در مزار شریف در سال ۱۳۷۷ بود که یکی از نقاط مهم وزارتش محسوب می‌شود چرا که با آن اتفاق جهان هر لحظه انتظار حمله ایران به افغانستان و مواضع طالبان را می‌کشید اما گفته می‌شود که با نقش مهمی‌که کمال خان ایفا کرد ایران به دام این جنگ فرساینده نیفتاد.
طبیعتا دوران طولانی وزارت او و مسئولیت‌های متعددش با حاشیه‌های زیادی هم همراه بوده است اما یکی از روایت‌های بامزه ای که وجود دارد و خرازی هم آن را تکذیب کرده روایتی است از عباس امیرانتظام که سال‌ها به اتهام جاسوسی برای آمریکا در زندان بود، او در مصاحبه‌ای با حسین دهباشی گفت که پس از دریافت تلگرافی از سوی صادق قطب زاده (وزیر وقت امور خارجه) به ایران بازگشته است که در آن هدف از سفر او (که در آن زمان سفیر ایران در کشورهای اسکاندیناوی بوده‌است) برخی مشورت‌های سیاسی ذکر شده بود.
او گفته که با ورود به ایران، با دفتر وزیر امور خارجه تماس گرفته و تلفن به کمال خرازی وصل شده‌است که از او خواسته در ساعت ۹ شب در دفتر وزیر حاضر شود اما بعدها وقتی در زندان قطب‌زاده را دیده‌است، او از چنین دعوتی کاملاً اظهار بی‌اطلاعی کرده و گفته‌است که خرازی امضای قطب زاده را جعل کرده بوده، البته همانطور که گفته شد خرازی این ادعا را تکذیب کرده با این توضیح که معاون سیاسی وزارت خارجه خودش حق امضا دارد و لازم نیست امضای وزیر را جعل کند و احضار آقای امیر انتظام بنابر درخواست دادستان وقت انقلاب بوده‌است.
حاشیه دیگر در مورد کمال خرازی به اردیبهشت سال ۱۳۹۷ بر می‌گردد که جیسیون ازبورن خبرنگار آمریکایی و مشاور سابق دونالد ترامپ با انتشار تصاویری مدعی شد که چند دیپلمات ایرانی با جان کری وزیر امور خارجه دولت باراک اوباما در پاریس دیدار کردند. این خبرنگار با انتشار تصاویری که کمال خرازی در آن دیده می‌شد چنین ادعایی را مطرح کرد.
گذشته از این حاشیه‌های نه چندان موثق وقتی درباره حیات سیاسی کمال خرازی حرف می‌زنیم نمی‌توانیم او را صرفا با سمت‌های رسمی‌اش توصیف کنیم. کسانی که اندک آشنایی با فضای سیاسی ایران دارند می‌دانند که او یکی از ریش سفیدان موثر در غائله‌های مختلف است و بزرگان زیادی در سطح اول کشور حرف‌ها و خواسته‌های او را خیلی جدی می‌گیرند برای همین بسیاری خرازی را یکی از واسطه‌های مهم بین جریان‌های مختلف سیاسی می‌دانند.
علاقه‌مند به عتیقه جات
نوبت به صادق می‌رسد پسر معروف شیخ محسن و برادر زاده جنجالی کمال خرازی. او مشاور محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه سابق و دبیرکل حزب ندای ایرانیان است. صادق کسی است که گفته می‌شود روحیه کسب و کار و تجارت را از پدربزرگش به ارث برده و حوزه مورد علاقه‌اش هم آثار تاریخی‌ست.
او در حوزه خرید و فروش آثار خطی به ویژه قرآن‌های خطی و اشیا عتیقه شهرت دارد و تصاویر خیلی معروفی از او در کنار رهبری گرفته شده که آنها را در حال مرور یک نسخه قرآن خطی نشان می‌دهد. او در مصاحبه‌ای گفته که بیش از ۵۰۰ نسخه قرآن نفیس دارد و در دورانی که سفیر ایران در فرانسه بوده هم به خرید نسخ خطی مشغول بوده است. حرف و حدیث‌هایی درباره علاقه‌اش به ساعت و انگشتر هم شنیده شده. چند سال پیش که صادق با حسین شریعتمداری مدیرمسئول روزنامه کیهان در تلویزیون مناظره کرد توجه زیادی به ساعت رولکس گران قیمتش جلب شد.
بخشی از فعالیت‌های او در حوزه عتیقه جات در بنیاد «عظام هنر» پیگیری می‌شد که خبرهای تایید نشده‌ای در مورد شراکتش با عباس ایروانی فعال اقتصادی که متهم به فساد اقتصادی شده بود نقل می‌شد. صادق خرازی همچنین تمام سخنرانی‌های رهبر انقلاب را درباره سیاست‌خارجی در یک مجموعه ۱۰ جلدی گردآوری کرده و به گفته خودش رهبری به پاداش این کار، یک عبا به او هدیه داده است. از سوی دیگر، پسر صادق خرازی، داماد محمدرضا خاتمی‌است و این ازدواج هم سبب نزدیکی او به خانواده خاتمی‌شده است.
او در دولت محمد خاتمی مدتی به عنوان مشاور رئيس‌جمهوری کار می‌کرد. همین ارتباط هم زمان خانوادگی با خاتمی‌و بیت رهبری باعث می‌شد که در اوج خبرسازی‌های جناح اصلاح طلب بعضی‌ها از او به عنوان میانجی بین اصلاح طلبان و نزدیکان به رهبر انقلاب یاد کنند.
محمدباقر خرازی، پسر دیگر شیخ محسن خرازی هم یک چهره سیاسی دیگر است که سال ۱۳۹۲ قصد داشت کاندیدای انتخابات ریاست‌جمهوری شود و دولت حزب‌الله را تشکیل دهد اما با اقبال مواجه نشد و کم کم از دایره سیاست بیرون رفت. گفته می‌شود که او در حال حاضر بیشتر به فعالیت‌های مذهبی مشغول است.
