محرمانه از استانبول

روزنامه هفت صبح | روایتی دست اول از‌ حقایق و شایعات حضور‌ کرونا در ترکیه. در حالی که دور تا دور اطراف ترکیه پر شده از کشورهایی که با ویروس مرموز کرونا دست و پنجه نرم می‌کنند اما دولت ترکیه در کمال تعجب اعلام می‌کند که هیچ موردی از ابتلا به ویروس کرونا در این کشور مشاهده نشده است!

آیا واقعا ترکیه همانطور که خودش ادعا می‌کند به دلیل رعایت پروتکل‌های بهداشتی توانسته جلوی ورود این ویروس را بگیرد و حتی از کشورهای اروپایی و آمریکایی نیز جلوتر باشد یا محدودیت‌های شدید رسانه‌ای در این کشور سبب شده هیچ‌کس حرفی از کرونا نزند تا درآمد دولت ترکیه از گردشگری کاهش پیدا نکند؟ در این گزارش هم با ایرانیان مقیم استانبول درباره این ماجرا گفت‌وگو کرده‌ایم و هم رسانه‌های بین‌المللی را نگاه انداخته‌ایم تا ببینیم اوضاع از چه قرار است.

«میثم» یکی از افرادی است که چند سالی می‌شود در ترکیه زندگی می‌کند. او درباره کرونا و زندگی مردم ترکیه می‌گوید:‌ «واقعیت این است که دولت به صورت مداوم در رسانه‌ها اعلام می‌کند که هیچ موردی حتی مشکوک به کرونا دیده نشده و مردم خیالشان راحت باشد. رسانه‌های ترکیه‌ دائما در حال تبلیغ سیستم درمانی و بهداشتی دولت اردوغان هستند که ادعا می‌کنند جلوتر از اروپا و آمریکا حرکت می‌کنند.

در چند هفته اخیر نیز دولت ترکیه به دلیل درگیری با کشور روسیه در سوریه، رسانه‌های اجتماعی را به شدت محدود و فیلتر کرده و تقریبا هیچ شبکه اجتماعی باز نمی‌شود تا کاربران بتوانند مشاهدات خود را بیان کنند. معدود شبکه‌های اجتماعی نیز که باز هستند تحت نظارت شدید دولتی قرار دارند. در زیر پوست شهر اما خبرهای دیگری هست و مردم در محل کار و خیابان‌ها دائما در حال صحبت درباره کرونا هستند. بسیاری از مردم ترکیه عقیده دارند ویروس کرونا در این کشور نیز آمده اما مسئولان دولتی در حال پنهان کاری هستند.

بسیاری از والدین از هفته گذشته بچه‌های خود را به مدارس نفرستاده‌اند و بسیاری از کلاس‌ها تشکیل نشده است. این شایعات و زمزمه‌ها هر روز بیشتر می‌شود و مردم نگران‌تر. در محل‌های کار نیز تعداد کارمندانی که به دلایل مختلف مرخصی می‌گیرند نیز به شدت زیاد شده. حتی برخی شرکت‌های خصوصی به بهانه‌های مختلف فعلا به کارمندان خود گفته‌اند دور کاری کنند اما آن را اعلام رسمی نکرده‌اند تا دولت ترکیه برای آن‌ها ایجاد مشکل نکند.

در فروشگاه‌ها و مال‌ها خرید ژل‌های ضدعفونی و مواد ضد عفونی بسیار افزایش پیدا کرده اما فعلا کمتر کسی از مردم ترکیه هست که ماسک بزند یا دستکش دست کند. بیشتر توریست‌ها و خارجی‌ها هستند که ماسک می‌زنند. مردم ترکیه به شکل درگوشی می‌گویند باید در آینده نزدیک منتظر یک فاجعه باشیم. تقریبا همه مطمئن هستند پنج نفر در فرودگاه ترکیه که کرونا داشته‌اند به قرنطینه رفته‌اند اما دولت ترکیه آن را انکار می‌کند.

ایرلاین ترکیش تا آخرین لحظه به همه کشورها پرواز داشت اما چگونه تا حالا هیچ موردی مشاهده نشده؟ روزی چند نوبت نیز همه مکان‌های عمومی استانبول مانند اتوبوس و مترو ضد عفونی می‌شود و دولت ترکیه شرکت‌هایی که ماسک و مواد ضد عفونی به ایران صادر می‌کردند را جریمه کرده است. اگر کرونا وجود ندارد چرا این اقدمات انجام شده؟ آیا فقط برای پیشگیری است؟»

*** تهدید دولت ترکیه
پلیس امنیت ترکیه هشدار داده کسانی که برای «ایجاد ترس» در مردم، خبرهای «غیرواقعی درباره کرونا» منتشر می‌کنند در اسرع وقت تحویل دستگاه قضایی می‌شوند. به گزارش روزنامه «دیلی صباح» فرمانده پلیس امنیت ترکیه از جمله این موارد به فایل‌های تصویری و صوتی مربوط به کرونا اشاره کرده و آنها را «غیرواقعی» خوانده است؛ این فایل‌ها از شیوع کرونا در ترکیه خبر می‌دادند.

*** رسانه‌های ترکیه چه می‌گویند؟
رسانه‌های دولتی و نزدیک به اردوغان دائما در حال تبلیغ این موضوع هستند که هیچ موردی از این ویروس مشاهده نشده است. «دیلی صباح» در یکی از گزارش‌های خود نوشته مردم ترکیه دارای ژن خاصی هستند که ظاهرا در ابتلا به کرونا مقاوم هستند. در این گزارش حتی آمده که دلیل ابتلای کم مردم کشورهای آذربایجان، قزاقستان ، قرقیزستان، ترکمنستان و ازبکستان نیز به همین دلیل است.

رسانه‌های دیگر مانند «آناتولی»، «تی‌آرتی» و… نوشته‌اند: «در مرحله اولیه شیوع بیماری ، هنگامی که تعداد معدودی از کشورها شروع به گزارش اولین موارد تایید شده COVID-19 خود کردند ، ترکیه جز معدود کشورهایی بود که غربالگری حرارتی را در مرزهای خود انجام داد.در ژانویه ، وزارت بهداشت ، سه دوربین حرارتی اول را در فرودگاه استانبول ، دروازه کشور به جهان نصب کرد ، جایی که میلیون‌ها مسافر از آن استقبال می‌شوند یا از این طریق به مقصد خود منتقل می‌شوند.اقدامات احتیاطی فقط به غربالگری‌های حرارتی متکی نبودند.

این وزارتخانه سپس تصمیم گرفت که هر مسافری را که از چین وارد می‌شود غربالگری های اضافی انجام دهد و هر کس که علائم عفونت کروناویروس را نشان می‌دهد ، قرنطینه کند. این نمایش بعداً گسترش یافت تا کشورهایی که تعداد زیادی از موارد تأیید شده را گزارش می‌کردند ، درج شود. بعد از اینکه مشخص شد ویروس در حال فراگیری است ، وزارتخانه استفاده از دوربین‌های حرارتی و غربالگری‌های اضافی را به کلیه دروازه‌های مرزی گسترش داده و از نزدیک هر مسافری که تب بالا یا سرفه بدی داشته باشد، معاینه نزدیک انجام داد.

همچنین تیم علمی ترکیه برای شناسایی کرونا ویروس یک کیت تشخیصی تهیه کرده است. کیت ظرف ۶۰-۷۵ دقیقه نتیجه خیلی سریع می دهد. مدت زمان لازم برای تشخیص ویروس بسیار مهم است. بنابراین ، تیم علمی ترکیه بر کاهش زمان تشخیص و تأسیس کیت کمک کرده است که به دستیابی به هدف کمک کند.

تشخیص کیت قبلی بین ۹۰ دقیقه تا ۱۲۰ بوده است و کیت‌های تشخیصی کروناویروس در آلمان ، فرانسه و انگلیس قبل از سه ساعت نتیجه نمی‌گیرند.» همچنین وزیر بهداشت ترکیه در توئیتر اعلام کرده: «همسایگان‌مان و کشورهای اروپایی در اتخاذ تدابیر برای مقابله با شیوع ویروس جدید کرونا «کووید-۱۹» دیر عمل کردند. مسافران ورودی از کشورهای خارجی باید تدابیر ما در برابر کرونا را رعایت کنند.»

روزنامه‌های مخالف حزب اردوغان اما تلاش می‌کنند در لا به لای سانسورها و سخت‌گیری‌ها، ابهامات خود را مطرح کنند. به عنوان مثال سایت «ahvalnews» نوشت: «بی اعتمادی در بین شهروندان علیه وزارت بهداشت وجود دارد. به طور قطع تصور می‌شود که در ترکیه وجود داشته باشد و برخی شایعات در حال گسترش است.

عنوان مثال ، یک هفته شایعه شده است که می‌گوید:«بیمارستان ۲۹ می [در آنکارا] در قرنطینه است. اما این بیمارستان کار معمول خود را ادامه می‌دهد. همچنین سؤالات مربوط به آزمایش تست ترکیه در مورد این ویروس بسیار زیاد است. مقامات ترکیه در اوایل ماه جاری اعلام کردند کیت‌هایی را درست کرده‌اند که به گفته آنها نتایج سریع تری نسبت به کیت‌های ۹۰ دقیقه‌ای در استفاده ارائه می‌دهد و بالاترین دقت را در جهان دارد اما نسبت به این ادعاها شک و شبهه فراوانی وجود دارد.»