محبوب‌ترین خوانندگان ایرانی در اینستاگرام
روزنامه هفت صبح، مصطفی آرانی| کلیپ پر بازخورد «من نشُد با تو بمونم» از «معین زد» و کلیپ وایرال شده همخوانی یک خانم با «رضا صادقی» در اینستاگرامش در کنار چندین و چند کلیپ از فالش‌خوانی یا پلی‌بک‌نوازی در کنسرت‌های خوانندگان و البته تصاویر و فیلم‌‌های دو کنسرت «سی‌صد» با صدای «رضا بهرام» و نیز آقای «همایون شجریان» باعث شده که این روزها فضای اینستاگرام، کاملا موسیقایی و در اختیار خوانندگان مختلف باشد.
به نظر می‌رسد که برخلاف کشورهای دیگر که «اسپاتیفای» یا «یوتیوب» یا «ساوندکلاود» پلتفرم اصلی موسیقی است؛ در ایران با فیلتر بودن هر سه در بازه‌ای طولانی (البته ساندکلاو فعلا در برخی اپراتورها قابل دسترس است) اینستاگرام، به پایگاهی برای موزیسین‌ها و خوانندگان تبدیل شده است. با وجود اینکه میزان دنبال‌کننده در اینستاگرام لزوما به معنای محبوبیت فرد نیست ولی با شرحی که دادیم می‌تواند نشانی از شهرت او باشد. گاهی البته این شهرت به شکلی منفی هم به دست می‌آید مثل حواشی پلی بک خوانی ولی به هر حال عموما شهرت ما به ازای مثبتی به ویژه در زمینه اقتصادی دارد.
از این رو به خصوص از نظر اقتصاد موسیقی، بررسی میزان دنبال‌شوندگان خوانندگان ایرانی در اینستاگرام جالب توجه است. به همین دلیل این کار را در ۵ مرداد انجام دادیم و نتایج آن را تحلیل کردیم. قبل از هر چیز اما باید به چند نکته بپردازیم. نخست اینکه ممکن است اسمی، حتی مشهور از دستمان در رفته باشد. ما برای به دست آوردن فهرست خوانندگان، محبوب‌ترین‌های «رادیو جوان» اپلیکیشن خارجی موسیقی ایرانی و نیز «نواک» اپلیکیشن موسیقی داخلی را بررسی کردیم، پس از آن صفحه «فهرست خوانندگان ایرانی» در اینستاگرام را بالا و پایین کردیم و در نهایت، ترندهای یک‌سال اخیر را دیدیم. ولی اگر نامی از خود یا خواننده محبوبتان در این فهرست نمی‌بینید، عصبی نشوید و ما را به عنادورزی متهم نکنید. اشتباه شده. همین!
نکته دوم این است که در این فهرست از ابی و شادمهر خبری نیست. به عبارت دیگر، توجهی به خوانندگان آن طرف آب نداشتیم و نکته سوم این است که ما در اینجا ارزش موسیقایی اثری را بررسی نکردیم. بنابراین اگر خواننده‌ای در فهرست هست که به نظر شما، اساسا خواننده نیست، از ما گلایه نکنید. نکته چهارم هم اینکه در این فهرست اثری از خانم‌های خواننده نیست. طبیعتا به این دلیل که در ایران خوانندگی خانم‌‌ها غیرمجاز است.
می‌دانیم البته خانم‌هایی هستند که برای زنان خوانندگی می‌کنند مثل خانم سیمین غانم ولی اساسا مقایسه آنان با مردان، با توجه به محدودیت‌های قانونی درست نبود. خلاصه که لیست، پر از مرد است، لب به لب پر از سبیل و آخرین نکته اینکه، با جمیع این ملاحظات فهرست کلی ما در این ارزیابی شامل صفحه ۸۳ خواننده ایرانی و داخل کشور بوده است. برویم و ببینیم که چه خواننده‌ای بیشترین فالوئر را در اینستاگرام دارد.
رپرهای محبوب
دو نفری که در این فهرست در صدر فهرست قرار دارند، دو رپر هستند. یکی آرمین زارعی که قبلا معروف بود به آرمین تو ای اف ام (۲afm) و دومی یاسر بختیاری ملقب به یاس. آرمین زارعی، کمتر از ۲۰۰ هزار دنبال‌شونده تا باشگاه ۱۰ میلیونی‌ها دارد و یاس، ۸ و نیم میلیون دنبال‌کننده دارد. یاس متولد ۱۳۶۱ است و ۴ سال از آرمین بزرگ‌تر است. اهل گیلان است و یکی از نخستین خوانندگان رپ ایران. کارش را در ابتدای دهه ۸۰ آغاز کرد ولی حالا بعد از ۲۰ سال هنوز نتوانسته مجوز بگیرد.
این در حالی است که او تیتراژ فیلم سینمایی بارکد را خواند و این تیتراژ با صدای او در سی و چهارمین جشنواره فیلم فجر هم پخش شد. آرمین اما کار خود را در میانه دهه هشتاد آغاز کرده و در انتهای دهه نود و به طور مشخص در اسفند سال ۱۳۹۸، توانسته مجوز نخستین آهنگ خود را دریافت کند و حالا دیگر یک خواننده رسمی حساب می‌شود هر چند که کمی از فضای رپ نیز دور شده و بیشتر به فضای موسیقی پاپ نزدیک شده است.
۵ پاپ‌خوان محبوب
۶ نفر در فهرست ما هستند که بیش از ۴ میلیون نفر دنبال‌کننده دارند. بابک جهانبخش اولین‌شان است. ۴٫۸ میلیون نفر دنبال‌کننده دارد و پرطرفدارترین خواننده پاپ ایرانی در اینستاگرام است. متولد ۱۳۶۲ است، موسیقی را از کودکی یاد گرفته و اهل جنجال نیست. موسیقی‌های شاد کم ندارد و این موضوع و البته ظاهر مقبولش نیز در محبوبیتش بی‌تاثیر نیست. ضمن اینکه پز روشنفکری هم ندارد و با تلویزیون قهر نیست و در واقع رابطه خوبی هم با این رسانه فراگیر دارد.
بعد از او محسن چاوشی با ۴٫۵ میلیون دنبال‌کننده قرار دارد. خواننده ۴۴ ساله‌ای که تا به حال کنسرتی نداشته و از این رو واقعا از اینستاگرامش پولی درنمی‌آورد ولی تا دلتان بخواهد با همین ابزار پول جمع کرده و خرج آزادی زندانی و رهایی گرفتار کرده است. دمش گرم! رضا صادقی در رده پنجم فهرست کلی ماست با ۴٫۴ میلیون نفر. هم‌سن چاوشی و از نسل جوان‌هایی که در ابتدای دولت احمدی‌نژاد توانستند کم‌کم از فضای غیررسمی به فضای رسمی بیایند. روی اینستاگرامش، صادقی گاهی هم اظهارنظرهای انتقادی می‌کند و از این رو منتقدترین آدم تا اینجای فهرست است.
بگذارید از نفر ششم عبور کنیم و اول نفر هفتم را بررسی کنیم. مجید خراطها. متولد سال ۱۳۶۴ که تا حدود سال ۱۳۹۷ به نوعی یک خواننده دور افتاده در پاپ بود که به نظر عمر هنری‌اش به پایان رسیده بود ولی ناگهان، یک بیماری در ناحیه چشم و آغاز خوانش برخی از شعرهای انتقادی از سوی او، خراطها را به چهره‌ای محبوب تبدیل کرد که اگر بخواهی حساب کنی از نظر موسیقایی جایش در ده نفر اول نیست.
فرزاد فرزین هم در جای هشتم قرار دارد و آخرین خواننده پاپ گروه چهار میلیونی‌هاست. متولد سال ۱۳۶۰ که در سال ۱۳۸۷ با آلبوم «شوک» اوج‌گیری هنری خود در موسیقی را آغاز کرد و در این سال‌ها البته غیر از موسیقی سری به عرصه سینما و تلویزیون هم زده و بخشی از شهرتش مدیون نقش‌آفرینی در سریال‌هایی مثل «عاشقانه» یا «مانکن» است.
یک شاهکار
و اما در فهرست ۴ میلیونی‌ها یک شخصیت دیگر هم هست که شاید بتوان گفت، مورد توجه‌ترین خواننده این روزها در میان هر دو بخش عامه و خواص طرفدار موسیقی است. آقای همایون شجریان. فرزند استاد شجریان. متولد سال ۱۳۵۴ که بیش از هر چیز، خوانندگی او برای نخستین بار به صورت مستقل از پدر، در آلبوم «نه فرشته‌ام نه شیطان» در سال ۱۳۹۲ و به طور مشخص با قطعه «چرا رفتی؟» به چشم آمد و از آن زمان، ۱۰ سال است که در سطح اول موسیقی کشور قرار دارد و در بسیاری از فیلم‌ها و سریال‌های درجه بالا نیز از کارهای او استفاده می‌شود.
همایون شجریان البته نیاز به تعریف ندارد و همین که بدانیم که اخیرا و در این شرایط اقتصادی سی سانس کنسرت در تهران را آن هم در بزرگ‌ترین سالن شهر یعنی سالن وزارت کشور با ظرفیت حدود ۲ هزار و ۵۰۰ نفر پر کرده، کافی است تا بدانیم که از چه کسی صحبت می‌کنیم. به هر روی او، محبوب‌ترین خواننده سنتی یا دست‌کم خواننده تلفیقی پاپ و سنتی در کشور ما از نظر تعداد دنبال‌کنندگان اینستاگرام است.
دو خواننده جوان‌تر
اگر مقطع سه میلیون و نیم را در نظر بگیریم یا اگر بخواهیم ۱۰ نفر را اول را مرور کنیم، دو نفر دیگر به این فهرست اضافه می‌شود. یکی محسن ابراهیم‌زاده که متولد نیمه دوم دهه شصت و به طور مشخص سال ۱۳۶۶ است و دیگری رضا بهرام که تنها خواننده دهه هفتادی فهرست ۱۰ خواننده محبوب ماست. ابراهیم زاده که کارش از سال ۱۳۹۷ با آهنگ «دونه دونه» گرفت این روزها اعلام کرده برای مدتی به دلیل مشکل حنجره‌‍‌اش نخواهند خواند و رضا بهرام که تلاش می‌کند در میانه ژانر پاپ و سنتی بایستد این روزها خواننده اصلی کنسرت «سی صد» است که قبلا با عنوان کنسرت «سی» اجرا شده بود و خواننده آن همایون شجریان بود.
۴ عضو دیگر باشگاه سه میلیونی‌ها
چهار خواننده دیگر هم هستند که بالای سه میلیون نفر هوادار دارند ولی هر کدامشان، ماجرایی مخصوص به خود دارند. حمید صفت در فهرست ما نفر یازدهم است. ۳٫۵ میلیون دنبال‌کننده دارد. بخشی از جامعه ایران او را نه به خاطر موسیقی بلکه به خاطر اتهام قتل پدرش و دادگاه طولانی او می‌شناسند که البته حالا ختم به آزادی او شده است. صفت متولد ۱۳۷۲ است و دومین دهه هفتادی در فهرست ماست. فعلا رپر مجاز نیست ولی تیتراژ برخی از فیلم‌ها را خوانده است. مشهورترین آهنگش ولی همان «الو خدا» است.
نفر بعدی بهنام بانی است. متولد ۱۳۶۶ که آخرین کار خیلی شنیده او همان آهنگی است که ضمن بازی در فیلم «گشت ارشاد ۳»، در این فیلم خوانده است. می‌شود گفت که جوان‌ترین عمر هنری را در میان اعضای این فهرست تاکنون دارد چرا که از سال ۱۳۹۵ تاکنون فعال است.
بانی ۳٫۳ میلیون دنبال‌کننده دارد.
بعد از او سیروان خسروی است. پاپ‌خوان است ولی برخلاف بهنام بانی و برخی دیگر، به اصطلاح تلویزیونی نیست و اتفاقا خیلی هم در حاکمیت جای پای سفتی ندارد. کنسرت او در اهواز همین اخیرا لغو شد و مدتی پیش نیز خبر ممنوع‌الکاری او به خاطر پخش آهنگ‌هایش از رادیو جوان منتشر شد. خواننده چهل ساله ما ولی تا حالا به لطف موسیقی و البته محبوبیت خود که باعث شده او سفیر تبلیغاتی برندهای مختلف شود، زندگی خوبی دارد و خیلی‌ها هم هنوز با «دوست دارم زندگی رو»ی او، کمی به زندگی علاقه‌مندتر می‌شوند.
و در نهایت محسن یگانه. یکی از همان نسل پاپ‌خوان‌های میانه دهه هشتاد که هرچند گفته می‌شود «بهت قول میدم» او در یوتیوب به اصطلاح «ترکانده» و تا به حال ۱۵۰ میلیون بازدید داشته ولی رتبه‌اش در اینستاگرام در مقایسه با هم‌نسل‌هایی مثل رضاصادقی و محسن چاوشی نشان می‌دهد که خیلی نتوانسته دل مخاطب اینستاگرامی یا حتی نسل جدید را به دست آورد.
دهه‌ات گذشته؟
حضور احسان خواجه امیری در رده پانزدهم این فهرست عجیب است چرا که او، تقریبا همه عناصر لازم برای مشهور بودن را دارد. از نسب خوانندگی او که به «ایرج» برمی‌گردد تا صدایی «شش دانگ» و البته حضور در صداوسیما. ولی چه شد که خواننده ۳۸ ساله ما که موسیقی را از ۵ سالگی آغاز کرده بود و در بیست و یک سالگی (سال ۱۳۸۴) با آلبوم «برای اولین بار» بازار موسیقی پاپ ایران را تکان داده بود و در نیمه دوم دهه هشتاد مهم‌ترین پاپ خوان ایران بود، تقریبا بعد از آلبوم «عاشقانه‌ها» در سال ۱۳۹۱ دیگر نتوانست موفقیتی به دست بیاورد و از سال ۱۳۹۷ هم اساسا آلبومی به بازار عرضه نکرد؟ این سوال مهمی است که باید کارشناسان موسیقی در مورد آن پاسخ بدهند.
هشت چهره جدید
باشگاه دو میلیونی‌ها، دیگر چهره قدیمی ندارد و همه شخصیت‌هایش در دهه نود وارد عالم موسیقی شدند. در رده ۱۶ و ۱۷ مسیح و آرش عدل‌پرور قرار دارند. هر دو با ۲٫۷ میلیون دنبال‌کننده. دو برادر موسیقی ایران در داخل (در برابر نسخه کامران و هومن در خارج) که به ترتیب متولد ۱۳۶۹ و ۱۳۶۸ هستند و کار خود را اگرچه در دهه هشتاد آغاز کردند ولی در نیمه دوم دهه نود و با آلبوم «دریا» شناخته شدند. ترانه «صد ریشتری» از این آلبوم که یک ترانه شاد است در لیست محبوب‌ترین‌های همه ادوار رادیو جوان، در ۱۰ تای اول است.
بعد آن‌ها گرشا رضایی قرار گرفته که این روزها حاشیه برخورد بد او با یکی از مخاطبینش در کنسرت زاهدان را به یاد داریم. خواننده ۳۸ ساله لرستانی که بیشتر با آهنگ «دریا دریا»یش شناخته شده ۲٫۶ میلیون دنبال کننده دارد. در رده بعدی، مهدی احمدوند قرار دارد که از دوتای قبلی کمی پیشکسوت‌تر است. او البته متولد سال ۱۳۷۰ است ولی نخستین کنسرتش را در سال ۱۳۹۳ اجرا کرده است. او ۲٫۴ میلیون دنبال‌کننده دارد.
در رده بعد از او معین زد با ۲٫۱ میلیون دنبال کننده قرار گرفته است. نامش معین زندی است و متولد سال ۱۳۷۰ است. او حدود ۵ سال است که فعال است و اخیرا هم هدف برخی شوخی‌ها قرار گرفته که چرا اغلب ویدئوهایش را در اتومبیل ضبط می‌کند و چرا ش را شبیه ژ تلفظ می‌کند. در رده بعدی علیرضا طلیسچی قرار دارد که او هم ۲٫۱ میلیون دنبال کننده دارد. طلیسچی متولد سال ۱۳۶۴ است و در میانه دهه ۹۰، توانسته نخستین آلبوم خود را عرضه کند و نخستین کنسرت خود را اجرا کند.
دو نفر بعدی هم خواننده‌‌های بسیار جدیدی هستند. مجید رضوی که تقریبا عامه‌پسندترین آهنگ‌های یک سال اخیر را خوانده مثل آنکه می‌گوید «تا که دست میکشی رو سرم جون میگیره کل تنم» و سهراب پاکزاد که با ترکیبی از چهره و موسیقی مشهور شده و آهنگ‌هایی مثل «پشت تو در میام هرجا که حرفت باشه» را خوانده است. پاکزاد ۴۱ ساله است ولی خیلی دیر وارد موسیقی شده اما مجید رضوی جوان‌ترین فرد فهرست ماست و فقط ۲۵ سال سن دارد. هر دوی آن‌ها ۲ میلیون دنبال کننده دارند. وضعیت ۶۰ نفر بعدی را هم می‌توانید در جدول مشاهده کنید.
