ما IQ نداریم خانم نماینده؟
روزنامه هفت صبح، گروه ویژه | «با ادامه روند کاهش جمعیت کشورمان در حال حاضر میانگین ضریب هوشی یا IQ ایرانی‌ها از ۱۰۴ به ۶۸ رسیده است»؛ این خبر در حال حاضر دست‌به‌دست در کانال‌ها و گروه‌ها و سایت‌ها در حال چرخیدن است و منبع آن هم یکی از نمایندگان جدید مجلس است. آیا واقعا همچین چیزی صحت دارد؟ اگر حرف خانم نماینده درست باشد که در واقع ضریب هوشی ایرانی‌ها حتی از نرمال هم پایین‌تر است (زیر ۶۹ یعنی ضریب هوشی خیلی کم!) و باید یک فکری به حال خودمان کنیم. در این گزارش بررسی می‌کنیم که این ادعا چقدر درست است یا در منبع علمی چنین مطلبی عنوان شده است؟
*** خانم نماینده چه گفت؟
«فاطمه محمدبیگی» نماینده مردم قزوین و آبیک در گفت‌وگو با تسنیم، صحبت‌های زیر را گفته است:
* با ادامه روند کاهش جمعیت کشورمان در حال حاضر میانگین ضریب هوشی یا IQ ایرانی‌ها از ۱۰۴ به ۶۸ رسیده است؛ دلیل آن این است که نخبگان و تحصیلکردگان ما عمدتاً ازدواج نکرده‌اند یا دیر ازدواج کردند یا نهایتاً تک فرزند و دو فرزندی هستند.
* طبق تحقیقات، در حال حاضر میانگین ضریب هوشی یا «IQ» ایرانی‌ها ۶۸ است در حالی که در سال‌های اول انقلاب ضریب هوشی ایرانیان ۱۰۴ بود! و ایران جزو ۴ کشور برجسته ضریب هوشی در جهان قرار داشت؛ دلیل آن این است که نخبگان و تحصیلکردگان ما عمدتاً ازدواج نکرده‌اند یا دیر ازدواج کردند یا نهایتاً تک فرزند و دو فرزندی هستند لذا ذخیره ژنتیکی ایرانی‌ها در حال کاهش است! از بُعد علمی، سلامت محوری و اقتصادی این وضعیت زیبنده جمهوری اسلامی ایران نیست و در کل به صلاح هیچ کشوری نیست.
* حتی در چین و هند با جمعیت میلیاردی و با وجود آسیب‌های جمعیتی، سیاست‌های جمعیتی از حالت تک‌فرزندی خارج شدند! زیرا این کشورها متوجه شدند که با ادامه این روند، ذخیره ژنتیکی خود را از دست می‌دهند؛ اگر مشاهده می‌کنیم که در دهه ۷۰ و ۸۰ رشد تکنولوژی خوبی در سطح جهان داشتیم، علت آن بالا بودن جمعیت متولدین دهه ۵۰ و ۶۰ است.
ما در دهه ۹۰ با کاهش المپیادی‌ها مواجه شدیم در حالی که در دهه‌های قبل در المپیاد‌های فیزیک و شیمی مقام‌آور بودیم! از طرفی حتی از لحاظ بار بیماری‌ها و سلامت و مواردی همچون افزایش سرطان‌های خانم‌ها را شاهدیم که یکی از دلایل آن کاهش باروری خانم‌هاست! تحقیقات نشان می‌دهد خانم‌هایی که بیش از یک فرزند به دنیا می‌آورند به نسبت کمتر از بقیه خانم‌ها به بیماری دچار شده و طول عمر آنها افزایش پیدا می‌کند.
*** این ادعاها چقدر صحیح است؟
* جست‌وجوها نشان می‌دهد به تازگی هیچگونه نتیجه‌ای از میزان آی‌کیو ایرانی‌ها و مردم سایر کشورها منتشر نشده و تنها گزارش معتبر مربوط به سال ۱۳۹۴ است که در آن ذکر شده بود آی‌کیو ایرانی‌ها ۸۴ است. در واقع ایرانی‌ها دارای هوش متوسط هستند.
* در آن گزارش عنوان شده بودکه کشور سنگاپور با میانگین ۱۰۸ امتیاز در رتبه اول قرار دارد و در واقع از میانگین جهانی فاصله زیادی گرفته است. پس از آن کره‌جنوبی با ۱۰۶امتیاز و ژاپن با ۱۰۵ امتیاز در رتبه‌های دوم و سوم جای گرفته‌اند.
* رتبه چهارم نیز به ایتالیا اختصاص دارد که توانست ۱۰۲ امتیاز را از آن خود کند و پس از آن ایسلند، مغولستان، سوئیس، اتریش و چین قرار دارند که ضریب هوشی میانگین مردم آنها نمره نزدیک به صد را از آن خود کرده است. میان کشورهای عربی خلیج فارس عراق با ۸۷امتیاز در رتبه اول جهان عرب و بیست و یکم دنیا جای دارد و پس از عراق نام کویت با ۸۶ امتیاز دیده می‌شود. رتبه‌بندی کشورهای عربی پس از عراق و کویت عبارتند از یمن با ۸۵ امتیاز در رتبه سوم، امارات، اردن، عربستان و مغرب با ۸۴ امتیاز در رتبه چهارم جهان عرب و ۲۳ و ۲۴ جهان، الجزایر، بحرین، لیبی، عمان، سوریه و تونس با ۸۳ امتیاز در رتبه پنجم جهان عرب و ۲۵ جهان قرار دارند.
* با وجود شهرت فرهنگی کشورهای مصر و لبنان در جهان عرب، لبنان اما در این رتبه‌بندی جدید با کسب ۸۲ امتیاز و مصر با ۸۱ امتیاز رتبه‌های نزدیک به آخر در جهان عرب را به خود اختصاص داده‌اند، ولی شرایط این دو کشور در مقایسه با قطر با ۷۸ امتیاز و سودان با ۷۱ امتیاز که آخرین کشور عربی در این فهرست است، اندکی مناسب‌تر است.
* ایران نیز با کسب ۸۴ امتیاز در رتبه ۲۳ جهان و جزو کشورهای متوسط محسوب می‌شود. در این رتبه‌بندی ضریب هوشی شهروندان چندان به تمدن و اقتصاد کشور ارتباط ندارد، زیرا در فهرست مشخص شده مغولستان رتبه ششم جهان را دارد، اما آمریکا با ۹۸ امتیاز رتبه‌ای پایین‌تر از سطح بسیار خوب ( با نمره صد) را به خود اختصاص داد. آمریکا در رتبه‌بندی جدید با اسپانیا و فرانسه هم امتیاز است، اما انگلیس صد امتیاز را از آن خود کرده است و روسیه نیز ۹۷ امتیازی است.
*** آی کیو چیست؟
IQ مخفف عبارت Intelligence Quantity است و معنای آن بهره هوشی است. روانشناسان برای محاسبه بهره هوشی از فرمولی ساده استفاده می‌کنند. در این فرمول سن ذهنی فرد بر سن زمانی او تقسیم و سپس در عدد ۱۰۰ ضرب می‌شود. اگر بخواهیم کمی این فرمول را ساده‌تر کنیم می‌توانیم بگوییم، اگر توانایی ذهنی فردی کاملا برابر با توانایی باشد که همسالان او در آن محدوده سنی دارند، بهره هوشی او مساوی با عدد ۱۰۰ خواهد بود.
البته کمی بالا یا پایین‌تر بودن از عدد ۱۰۰ نشانه دهنده هوش بالاتر یا پایین‌تر نمی‌تواند محسوب شودو متخصصان درباره تفسیر عدد به دست آمده با احتیاط زیادی عمل می‌کنند. در واقع به صورت معمول حد فاصل نمرات ۹۰ تا ۱۰۹ را به عنوان هوش متوسط در نظر می‌گیرند. البته روانشناسان برای این موضوع دلایلی دارند.
روانشناسان می‌گویند هر آزمونی دارای مقداری خطاست. این بدان معناست که به رغم دقیق بودن و اعتبار بالای یک آزمون باز هم ممکن است نتیجه به دست آمده صددرصد درست نباشد. به همین دلیل در زمان تفسیر نتایج لازم است کمی احتیاط کنیم و برفرض اگر نمره به دست آمده ۹۲ بود سریع نگران توانایی ذهنی کودک نشویم چرا که ممکن است خطای آزمون باعث پایین آمدن چند نمره‌ای شده باشد.
*** تفاوت IQ و EQ افراد در چیست؟
تقریباً همه افراد واژه IQ یا ضریب هوشی را شنیده‌اند و کم و بیش با مفهوم آن آشنا هستند. اما آنچه کمی ناشناخته باقی مانده و هنوز گروه زیادی با آن غریبه هستند، EQ یا همان هوش هیجانی است؛ همان چیزی که براساس نظر دانشمندان می‌تواند عاملی برای موفقیت افراد باشد، همان چیزی که می‌تواند برای کنترل استرس و اضطراب به فرد کمک کند و همان چیزی که موجب می‌شود افراد در جامعه موفق‌تر عمل کنند.
سال‌های سال دانشمندان تصور می‌کردند IQ تنها عاملی است که می‌تواند موفقیت افراد را تعیین و آن را تضمین کند، در حالی که امروزه نظر آنها تغییر کرده و می‌گویند EQ هم عاملی بسیار مهم برای موفق بودن یا نبودن افراد مختلف است. البته براساس نظریاتی که امروزه مطرح می‌شود، EQ حتی مهم‌تر از IQ نیز به حساب می‌آید، به این معنا که EQ تعریف گسترده‌تری دارد و IQ تنها بخش کوچکی از آن است.
خلاقیت، ارتباط مناسب با دیگران، استفاده از حواس پنجگانه و تجربیات مناسب از حواس همگی در محدوده هوش‌هیجانی، هوش‌عاطفی یا همان هوش‌احساسی جای می‌گیرد. البته باید بدانید هوش‌هیجانی قابلیت رشد و پرورش هم دارد. برای این‌که بهتر متوجه این موضوع شوید، به این مثال توجه کنید: فردی که EQ بالایی دارد و به راحتی می‌تواند با دیگران ارتباطات مناسبی برقرار کند، به طور حتم امنیت شغلی بهتر و بیشتری هم خواهد داشت. در واقع، هوش‌هیجانی بیشتر بر موضوع ارتباط مناسب افراد با یکدیگر تاکید می‌کند.
