ماشین خارجی در دستانداز
روزنامه هفت صبح | ماجرای واردات خودرو کلاف بههم پیچیده است. هر روز یک کارشناس، یک مسئول، یک نماینده درباره واردات خودرو خبر جدیدی میدهد اما از ۲۱ اردیبهشت امسال که فاطمی امین، وزیر صنعت خبر داد واردات خودرو آزاد میشود تاکنون از جزئیات پیشنویس واردات خودرو خبری نیست و تنها موردی که این میان مشخص شده، وضعیت تعرفه واردات است. هر روز گمانهزنیهایی میشود درباره شرکتهای خودروسازیای که در زمان آزادسازی واردات میتوانیم با آنها همکاری کنیم.
یک روز میگویند (بازه قیمتی ۷ تا ۲۰هزار دلاری خودروهای وارداتی بهزودی اعلام خواهد شد.) سیدجواد حسینیکیا، نایبرئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس روز دیگر، موسوی، عضو دیگر کمیسیون صنایع میگوید (مجلس قول میدهد خودروی بالای ۲۵ هزار دلار وارد کشور نشود) کلاف واردات خودرو، بدجوری درهم تنیده شده است. کار بهجایی رسیده است که انجمن قطعهسازان و خودروسازان هم درباره واردات نظر میدهند اما انجمن واردکنندگان خودرو سکوت کرده و ناظر این اتفاقات است.
اما نکتهای دیگر نیز در این میان وجود دارد؛ برخی از کارشناسان حوزه واردات خودرو معتقدند که اصلا آزادسازی واردات هم انجام شود، برندهای معروف خارجی حاضر نیستند به ایران، خودرو بفروشند چرا که برایشان ایجاد دردسر میکند. فرهاد احتشامزاد، رئیس سابق انجمن واردکنندگان خودرو در گفتوگو با هفتصبح درباره این موضوع میگوید: «در بحث واردات خودرو واقعیت این است که ما جز خرید خودروی چینی انتخاب دیگری نداریم.
اگر دقت کنید در همین سالها که واردات بسته بود، زمانیکه ایران میخواست خودرو وارد کند حالا بهصورت سهمیهای یا برای سفارت، با مشکل روبهرو میشد. فروشندهها به ایران خودرو نمیفروشند. از نظر من حتی اگر توافق به نتیجه برسد (که از نظر من دور از ذهن است یا حداقل برای امسال میسر نیست) باید در نظر داشته باشیم که کشورهای فروشنده هرگز برای یک سهم جزیی از تولیداتشان که به ایران بفروشند، حاضر نیستند کل بازار خود را بهخطر بیندازند.»
احتشامزاد میگوید: «فرض کنید در شرایط بسیار خوشبینانه هم در نظر بگیریم اصلا ایران بخواهد هفتاد هزار دستگاه خودرو وارد کند، زیرساختهای این ماجرا اصلا فراهم است؟! مسئله تخصیص ارز حل شده است؟» او درباره اینکه گفته میشود اجازه ورود خودرو بالای ۲۵هزار دلار داده نمیشود، نیز میگوید: «ما خودرویی با آپشن پایین میتوانیم وارد کنیم ولی همین خودرو را به دو و نیم برابر قیمت اصلیاش میخواهیم به فروش برسانیم.
اصلا تفکر واحد و صحیحی پشت موضوع واردات خودرو نیست و ماجرا از نظر من در حد صحبتهای شعارگونه است و کار کارشناسی روی این مسائل انجام نشده و چراغ انجمن واردکنندگان خودرو را هم خاموش کردهاند و در بازار خودرو همان مشکلات سابق وجود دارد. در شرایط فعلی که دسترسی به برجام و توافق برجام دور از ذهن است. اصلا فرض کنیم توافق هم کردیم اما فقط منابع تامین چینی را در دسترس داریم.
به قول سخنگوی انجمن واردکنندگان خودرو که در نمایشگاه خودرو تهران گفتند، در نمایشگاه خودرو تهران فقط خودروی چینی بود در صورتیکه خود چینیها در نمایشگاهشان از خودروهای سایر برندها و کشورها نمایش میدهند.» به گفته احتشامزاد، برندهای اروپایی و آسیایی وقتی ایران با تحریم روبهرو شد، بهراحتی ایران را ترک کردند و همه از بازار ایران رفتند! هیچ عقل سلیمی نمیآید بازار بزرگش را بهخاطر یک درصد بسیار جزیی در بازار رقابتیای از دست بدهد که مشکلات بزرگی هم درون خودش دارد.
واردات خودرو به سرانجام نمیرسد
واردات خودرو در یک وضعیت بلاتکلیف قرار دارد. از یکسو، ممنوعیت واردات خودرو تمدید نشده است، از سوی دیگر خبری موثق از پیشنویس واردات خودرو در دست نیست. برخی کارشناسان میگویند به ایرانخودرو فروخته نمیشود، برخی دیگر هم میگویند فروش خودروی خارجی در زمان ممنوعیت هم داریم اما حواشی آن زیاد است؛ مثل قیمت بالا و خدمات پس از فروش.
فربد زاوه، کارشناس حوزه خودرو درباره فروش خودرو به ایران از سوی کشورهایی مانند هند و دوبی به هفتصبح میگوید: «درباره گزینه هند باید گفت واردات از این کشور سخت است چون در خود هند هم ماشین یورو۶ پیدا نمیشود. مثلا رنو کوئیک یا محصولات تاتاموتورز خریداریاش ساده نیست اما نشدنی هم نیست ولی محصولات دیگر محدودیتی برای خریدش وجود ندارد. هرماشینی را از اکثر کشورها میتوانیم خرید کنیم. در حال حاضر هم خرید وجود دارد.
از دوبی، اروپا حتی در خود آمریکا هم خرید میکنیم. با فولکس، رنو هماهنگی کرده و از کانالهای مختلف خودرو خرید میکنیم. در واقع ماشین، مشکل خرید ندارد. در ماشین سیبییو مسئله قیمت مطرح میشود، وقتی بهطور مستقیم نمیتوان خودروی خارجی خرید کرد، قیمت این خودرو حداقل ۵درصد بالاتر است و گاهی این رقم به ۱۵ تا ۲۰درصد بالاتر هم میرسد. یعنی در واقع قیمت بالاتر است اما محدودیت خرید وجود ندارد.»
زاوه درباره خدمات پس از فروش این خودروها نیز میگوید: «گاهی در بخش خدمات پس از فروش مشکل پیش میآید. این مشکل هم به این شکل است که همه دستگاهها آنلاین شده است و با نرمافزاری که خودمان برنامهریزی کردهایم در واقع آپدیت خودرو را از راه دور انجام میدهیم، به این شکل که دستگاه در اروپاست و ماشین در ایران دیاک میخورد. درباره بنز به همین صورت خدمات پس از فروش انجام میشود. در واقع خرید خودروی خارجی به این شکل مانند فروش نفت است که میپرسیم آیا میشود نفت خرید؟ بله. آیا این نحوه بهینه است؟ خیر.»
این کارشناس صنعت خودرو درباره پیشنویس واردات خودرو میگوید: «پیشنویسهایی تهیه کردهاند که در فضای مجازی هم مطرح شد که مقداری زیادی گمانهزنی بود. تنها چیزی که بهطور دقیق از واردات خودرو میدانیم بحث تعرفه است. تعرفه تعیین و ابلاغ شده که از چهار تا صد درصد داریم. بههرحال تعلل در مشخص کردن پیشنویس واردات خودرو یعنی فساد. از نظر من واردات خودرو آزاد میشود ولی در بازار داخلی بیتاثیر است.»