ماجرای مرموز حرف «ح»
روزنامه هفت صبح، احمدرضا نجفی | اسمها رفته رفته عجیب و عجیبتر میشوند. تلفظ نماد شصدف به حد کافی سخت بود و حالا باید فکری به حال شصدفح بکنیم. باتجربهها احتمالا در جریان هستند، اما اگر از بین تازهواردهای بورس هستید، احتمالا خواندن این گزارش شما را با اوراقی به نام حق تقدم آشنا خواهد کرد. این اوراق در نماد جداگانهای از سهام اصلی معامله میشوند و تحت شرایطی میتوان آنها را به سهم تبدیل کرد.
سروکلهشان بعد از افزایش سرمایه شرکتها از محل آورده نقدی پیدا میشود و دست کم چندماه مهمان پرتفوی سهامداران خواهند بود. اتفاقی که مدتی پیش برای نماد شصدف، متعلق به شرکت صنعتی دودهفام افتاد. این شرکت در جلسه مجمع عمومی، افزایش سرمایه ۲۵۰درصدی از محل آورده نقدی را تصویب کرد و همین مورد باعث شد پای اوراق حق تقدم به پرتفوی سهامداران تازهواردی که صرفا عرضه اولیه میخرند، باز شود. در این گزارش فرایند افزایش سرمایه از محل آورده نقدی را بررسی کردهایم تا ببینیم فروش اوراق حق تقدم انتخاب بهتری خواهد بود، یا تبدیل آن به سهام اصلی.
*** اوراق حق تقدم چه زمانی منتشر میشود؟
زمانی که یک شرکت تصمیم به افزایش سرمایه از محل آورده نقدی میگیرد، پای اوراق حق تقدم به پرتفوی سهامداران باز میشود. شرایط این نوع افزایش سرمایه به این صورت است که شرکت سهام جدید منتشر میکند و آن را به قیمت اسمی یعنی هر سهم ۱۰۰تومان میفروشد. در چنین حالتی افزایش سرمایه دومیلیارد تومانی، نیاز به انتشار ۲۰میلیون سهام جدید دارد. سهامداران شرکت، در اولویت خرید سهام جدید هستند تا بتوانند از اختلاف قیمت ۱۰۰تومان و قیمت بازار سهام سود ببرند.
برای همین در زمان افزایش سرمایه، اوراق حق تقدم برای سهامداران صادر میشود. آنها میتوانند از حق تقدم خود برای خرید سهام تازه منتشرشده استفاده کنند یا حق تقدم خود را به دیگران واگذار کنند. این فرایند ممکن است چهار تا پنجماه طول بکشد. شرکت در ابتدا باید اوراق حق تقدم را صادر کند. زمانی که این اوراق در بورس قابل معامله شد، سهامداران برای مدتی فرصت دارند آن را بفروشند یا برای استفاده از حق تقدمشان، به ازای هر سهم ۱۰۰تومان به حساب شرکت واریز کنند.
در پایان مهلت خرید و فروش اوراق حق تقدم، اوراقی که هنوز تکلیفشان مشخص نیست به خود شرکت بازمیگردد. بهعبارتی اگر در مهلت تعیینشده، نه ۱۰۰تومان را به شرکت پرداخت کنید و نه اوراق را در بورس بفروشید، خود شرکت این اوراق حق تقدم استفادهنشده را بهصورت بلوکی واگذار میکند و سود حاصل از آن را به حساب سهامداران واریز میکند. این فرایند ممکن است چندماه طول بکشد.
*** حق تقدم را بفروشیم یا نگه داریم؟
شما بهعنوان سهامدار این اختیار را دارید تا از حق تقدم خود استفاده کنید. برای این کار باید به شمارهحسابی که شرکت اعلام کرده، مبلغ ۱۰۰تومان به ازای هر سهم واریز و رسید آن را به شماره فکس شرکت ارسال کنید. زمانی که حق تقدم شما به سهام اصلی تبدیل شود، میتوانید به جای ۱۰۰تومان، آن را به قیمت روز بازار بفروشید.
از آنجا که این فرایند خیلی طولانی است و چندماه طول میکشد، شاید بهتر باشد حق تقدم خود را در بورس بفروشید. مثلا حالا که هرکدام از مشارکتکنندگان عرضه اولیه شصدف درحال حاضر ۵۲برگه حق تقدم دارند، میتوانند با واریز پنجهزار و ۲۰۰تومان به حساب شرکت، بعد از چندماه صاحب ۵۲سهم شصدف شوند که درحال حاضر قیمت آن هزار و ۷۶۹تومان است.
با این کار میتوانند حدود ۸۶هزار تومان سود کنند. چنین سودی برای خیلیها ارزش واریز پول، ارسال فکس و چندماه صبر کردن را ندارد. برای همین آن را میفروشند. شما هم اگر سهامدار خرد هستید و علاقهای به طی کردن این فرایند ندارید، میتوانید بعد از آغاز معاملات اوراق حق تقدم نماد، آن را بفروشید.
*** بهترین قیمت برای خرید و فروش حق تقدم
خریدار حق تقدم، با پرداخت ۱۰۰تومان میتواند آن را به سهام اصلی تبدیل کند. با این حساب ارزش هر برگه حق تقدم میتواند ۱۰۰تومان کمتر از سهام اصلی باشد. برای مثال اگر سهام یک شرکت سههزار تومان قیمت دارد، حق تقدم آن نهایتا میتواند دوهزار و ۹۰۰تومان سود به خریدار برساند. برای همین زمانی که قیمت اوراق حق تقدم به قیمت سهام اصلی نزدیک میشود، بهترین زمان برای فروش اوراق است. در طرف مقابل هرچه قیمت اوراق کمتر باشد، خریدار میتواند سود بیشتری از تبدیل آن به سهام اصلی بهدست بیاورد.