لیبی در آستانه آرامش؟
روزنامه هفت صبح | رئیس دولت لیبی با رقیب سرسختاش در مسکو رو به رو شد. واسطهگریها در مورد لیبی بالاخره جواب داد و ژنرال حفتر و فائز السراج بر سر میز مذاکره در مسکو نشستند. این اتفاق بعد از آن افتاد که تلاش کشورهای اتحادیه اروپا در خصوص دیدار این دو در هفته گذشته به نتیجه نرسیده بود و آتشبسی که بر سر آن توافق شده بود هم تنها چند ساعت دوام آورد. روسیه امیدوار است که این گفتوگو منجر به امضای پیمان آتشبس شود.
دیروز برخی از گزارشها از شرکت وزیران خارجه و دفاع ترکیه و روسیه در این نشست حکایت داشت. این دیدارها در حالی برگزار میشود که به تازگی پوتین و اردوغان با یکدیگر در خصوص لیبی دیدار داشتهاند. به نظر میرسد این بار پوتین به شدت در پی ایجاد یک وضعیت ثبت در این کشور با کمک اردوغان است. این دو سابقه همکاری در مورد سوریه را داشتهاند.
* یک: فائز السراج، رئیس دولت وحدت ملی لیبی که از سوی سازمان ملل متحد به رسمیت شناخته میشود و رقیب او ژنرال خلیفه حفتر که شرق لیبی را در کنترل دارد، قرار است روز دوشنبه در مسکو توافقنامه آتشبس امضا کردند. خالد المشری، رئیس شورای عالی دولت لیبی به تلویزیون دولتی الحرار گفته است امضای این توافقنامه زمینه احیای روند سیاسی را در لیبی فراهم میکند. فائز السراج نیز در گفتوگوی کوتاه تلویزیونی گفت: «از همه مردم لیبی میخواهم ورق را برگردانند و گذشته را پشت سر بگذارند. اختلاف نظرها را کنار بگذارند، صفوفشان را به هم نزدیک و به سمت ثبات و صلح حرکت کنند.»
* دو: این آتشبس به ابتکار ترکیه و روسیه و در مذاکرات با دو طرف به اجرا گذاشته شده است و عملا از روز یکشنبه در لیبی اجرایی شد. امانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه در گفتوگوی تلفنی با ولادیمیر پوتین، همتای روسیاش و در واکنش به نشست مسکو برای امضای توافق آتشبس میان طرفهای درگیر در لیبی گفت: «آتش بس میان طرفین در لیبی باید معتبر، پایدار و قابل راستیآزمایی باشد.»
* سه: در میانه همین میانجیگری ها اعلام شد نیروهای وفادار به ژنرال خلیفه حفتر که با دولت مورد حمایت سازمان ملل متحد در طرابلس میجنگند، بهرغم آتشبس مورد توافق ترکیه و روسیه برای پایان دادن به جنگ در لیبی حملات خود به طرابلس را ادامه خواهند داد.
احمد المسماری، سخنگوی نیروهای تحت فرمان ژنرال حفتر که خود را «ارتش ملی لیبی» مینامند، گفت این نیرو از اقدامات برای برقراری صلح در کشور استقبال میکند ولی به جنگ برای «نابود کردن گروههای تروریستی» مستقر در طرابلس ادامه میدهد.یکی از مشاوران ژنرال حفتر که در گذشته از حمایت روسیه برخوردار بوده، گفت موضع ژنرال حفتر مخالفت کامل با آتشبس پیشنهادی نیست بلکه خواهان آن است که قبل از اجرای آتشبس «تمامی شروط آن اجرا شود.»
* چهار: در ۹ ماه گذشته درگیری بین نیروهای دو طرف در نزدیکی طرابلس نگرانیهای بینالمللی را افزایش داده بود. ژنرال خلیفه حفتر از آوریل سال ۲۰۱۹ تاکنون در تلاش بود تا طرابلس را تصرف کند اما موفق به این کار نشد. او اعلام کرده است که نیروهایش برای آتشبس احترام زیادی قائلاند و روز یکشنبه به نیروهایش دستور توقف حملات را داد.
پس از وی فائز السراج نیز دستور توقف حملات را به نیروهایش داد؛ با این حالا در طول روز یکشنبه دو طرف یکدیگر را به تخلف از آتشبس متهم کردند.گفته میشود در توافق آتشبس که در مسکو امضا شد، نیروهای اجرایی برای نظارت بر آتشبس بدون توجه به ملیتشان انتخاب خواهند شد.
* پنج: از سال ۲۰۱۱ و سقوط حکومت معمر قذافی، لیبی با جنگ داخلی دست به گریبان است و گروههای متعددی از جمله شاخهای از گروه داعش در این کشور فعال است. با وجود اینکه دولت در پایتخت در دست السراج است که از سوی ترکیه مورد حمایت است اما ژنرال حفتر، یک نظامی کهنهکار ارتش لیبی توانسته نظر عربستان، امارات و مصر را جلب کند.
در اثر این حمایتها او ماههاست که در لیبی برای تصرف طرابلس میجنگد. از سوی دیگر با به میان آمدن پای ترکیه برای حمایت از دولت السراج، میتواند به وخیمتر شدن اوضاع کمک کند. به همین دلیل است که بسیاری از کشورهای اروپایی به دنبال راهحلی برای خروج از این مخمصه هستند و در لیبی هیچ راهحل دیگری به غیر از صلح دو گروه و هوادارانشان راهگشا نخواهد بود.