لبنان چطور میتواند بر بحران مالی غلبه کند؟
روزنامه هفت صبح، مهسا مژدهی | شش نکته در مورد مشکلات اقتصادی لبنان که سرنوشت این کشور را نامعلوم کرده است.
* یک: با گذشت نزدیک به شش ماه از شروع ناآرامیها در لبنان، این کشور مسیر متفاوتی را نسبت به دیگر کشورهای درگیر با بحران طی کرده است. با وجود اینکه سیاستورزی فعلا در این کشور با بنبست روبهرو شده اما مقامات لبنانی تلاش میکنند تا ضرر و زیان وارد شده به اقتصاد را جبران کنند. به نظر میرسد که راهحلی که این کشور در پیش گرفته آینده سیاسی آن را هم تاحدودی مشخص کند. چرا که حالا بیروت نیازمند گرفتن کمکهای مالی کلان از دیگر کشورهاست تا بتواند از پس هزینههای جاری برآمده و بدهیهایش را هم پرداخت کند.
* دو: حسن دیاب نخست وزیر لبنان اعلام کرده کشورش قادر به پرداخت بدهیهای اقتصادی خود نیست. حسن دیاب، نخستوزیر لبنان در یک سخنرانی تلویزیونی اعلام کرد ذخیره ارزی کشورش به «سطحی بحرانی» رسیده، به همین دلیل قادر به پرداخت بیش از یک میلیارد دلار بدهی که قرار است امروز ۱۹ اسفند (نهم مارس) پرداخت شود، نیست.
به گزارش دویچه وله، بدهیهای لبنان بیش از ۸۰ میلیارد دلار اعلام شده که برابر با ۱۷۰ درصد تولید ناخالص ملی این کشور است. موسسه اعتبارسنجی «استاندارد و پور»، لبنان را بدهکارترین کشور خوانده است. او همزمان با اعلام این امر از سیاستمداران و مردم خواست تا با وحدت ملی به جنگ این وضعیت بروند. اما براساس نظر ناظران، وحدت هر چند میتواند لبنان را از مشکلات اجتماعی و افزایش بحران اقتصادی نجات دهد اما قادر نیست بدهیهای کنونی را بپردازد و بحران اقتصادی فلج کنندهای که این کشور را درگیر کرده، نیازمند تدابیر اقتصادی و کمک گرفتن از صندوق بینالمللی پول یا دیگر کشورهاست.
* سه: مهمترین راهحل برای عبور از وضعیت فعلی در لبنان پیوستن مجدد این کشور به صندوق بینالمللی پول و سازمانهای بینالمللی است اما برخی کارشناسان ورود مجدد این کشور به چرخههای این چنینی را با کاهش رشد اقتصادی لبنان و افتادن آن در راه بیپایان بازپرداخت وامها یکی میدانند. یک موسسه مالی بینالمللی میگوید لبنان به منظور کاهش نرخ بهره، خصوصیسازی در جهت تامین فضای مالی مناسب به ۸.۵ میلیارد دلار وام از صندوق بینالمللی پول نیاز دارد. با همه اینها اما هنوز دولت از صندوق بینالمللی پول درخواست کمکی نکرده است.
* چهار: دولت حسن دیاب که پایههای آن از نظر سیاسی هنوز هم چندان محکم نیست در ابتدا پیشنهاد کرد به منظور جلب اعتماد بینالمللی ۱.۲ میلیارد دلار از ۳۱ میلیارد دلار بدهی اوراق یوروباند سررسید شده خود را پرداخت کند. این در حالیست که بانک مرکزی لبنان بابت بدهی ۵۲.۲ میلیارد دلاری خود در قالب سپردههای ارزی و سرمایهگذاری تحت فشار است. نگرانیهای زیادی وجود دارد که بحرانهای اقتصادی بار دیگر مردمی که از این وضعیت آسیب دیده یا در آینده آسیب خواهند دید را علیه دولت و سیاستهای آن بشوراند. به ویژه آنکه چشمانداز روشنی نسبت به بهبود وضعیت کنونی وجود ندارد.
* پنج: اوضاع نابسامان اقتصادی و وضعیت اضطراری لبنان در پی شیوع کرونا باعث شد تا رئیس جمهوری لبنان از نمایندگان کشورهای عضو گروه بینالمللی پشتیبان لبنان برای حضور در نشستی در بیروت دعوت کند. بحرانی که از نظر مالی دولت را به خود درگیر کرده، با بحران مالی در طی سالهای جنگ داخلی این کشور برابری میکند.
میشل عون تصریح کرده: با توجه به خطیر بودن اوضاع مالی کنونی و پیامدهای اقتصادی چشمگیر بر شهروندان لبنانی و افراد مقیم و آوارگان، برنامه اصلاحات ما به حمایت مالی خارجی به ویژه از سوی کشورهای دوست و گروه بینالمللی حمایت از لبنان نیاز خواهد داشت و این امر برای انجام پرداختها و توسعه بخشهای حیاتی ما لازم است. ما به صورت گسترده بر حمایت مالی بالغ بر ۱۱ میلیارد دلار که در کنفرانس سیدر قول آن داده شد، حساب باز میکنیم که این حمایت به صورت اساسی برای سرمایهگذاری در پروژههای زیرساختی اختصاص خواهد یافت.
* شش: در اسفند ماه پایگاه خبری العربی الجدید گزارش داد که «دوروتی شیا» سفیر جدید آمریکا در لبنان روز جمعه در دیدار با «حسن دیاب» نخست وزیر لبنان، به وی ابلاغ کرده که شرط کمک واشنگتن برای غلبه بر بحران اقتصادی این کشور، فاصله گرفتن دولت او از حزبالله است. نگرانی همیشگی در لبنان این است که چطور نیازهای مالی این کشور که از منابع زیادی برخوردار نیست و اقتصادش به ویژه بعد از دههها جنگ داخلی آسیب دیده، دولتمردان را تبدیل به نیروهای کشورهای دیگر میکند. پیش از این عربستان و آمریکا تجربه موفقی در به راه آوردن سیاستمداران این کشور با توجه به بحرانهای اقتصادی آن داشتهاند.