زندگی در مناطق تحت کنترل طالبان چه قوانینی دارد؟
طالبان همین هفته پیش توانستند بخش عمده ولایت شمال شرقی تخار را تصرف کنند. این گروه تقریبا تمام ۱۶ شهرستان تخار را تصرف کرده و به پشت دروازه‌های مرکز تالقان رسیده است. با پیشروی طالبان، زندگی در ولایت تخار به‌شدت دگرگون شده، محدودیت‌های دوران طالبانی بازگشته و بیم و دلهره گسترش پیدا کرده است.
ایندیپندنت با سه شهروند تخاری درباره شرایط زندگی در مناطق تحت سیطره طالبان گفت‌وگو کرده است.
سیمین حسینی، رئیس رادیوی محلی «هم‌صدا» در تخار است که تمام ۱۲ کارمند و مدیر این رادیوی محلی زن‌اند و عمده برنامه‌هایشان با هدف آموزش زنان تولید می‌شود. خانم حسینی می‌گوید: طالبان محدودیت‌هایی را وضع کرده و معیارهایی را معرفی کرده‌اند که مردم باید بپذیرند؛ مثلا اینکه خانم‌ها نباید بدون همراهی یک محرم جایی بروند.
او می‌گوید: «زنان در چهاردیواری خانه محصورند. بیماران زن جرات ندارند از خانه بیرون بیایند؛ مگر اینکه بیماری خیلی شدید باشد و یک محرم همراهشان باشد. قیمت چادر بالا رفته است. مردم و نسل جوان که چادر نمی‌پوشیدند، به فکر خریدن چادر افتاده‌اند. قیمت چادر از ۷۰۰ افغانی به ۱۵۰۰ افغانی رسیده است؛ چون مردم طالبان را می‌شناسند.»
یک شهروند تخاری دیگر که به دلیل تهدیدهای امنیتی ترجیح می‌دهد نامش فاش نشود، می‌گوید که بخش عمده محدودیت‌ها را مولوی کبیر، فرمانده اصلی جنگ طالبان، وضع کرده است. او گفت: «از رستاق خبر می‌رسد که طالبان مردم را اذیت می‌کنند. به خانه‌های مردم رفته و گفته‌اند برای جنگجویان طالبان نان جور کنند. نوبت گذاشته‌اند که از هر خانه غذا ببرند. آن‌ها به مردم گفته‌اند بیایید به جبهه‌های ما بپیوندید. نرخ‌نامه ترتیب کرده‌اند. برای دختران مهریه با ارز امارات تعیین کرده‌اند که حدود ۱۰۰ هزار افغانی می‌شود. در آموزش تغییراتی داده و گفته‌اند زنان نمی‌توانند بدون محرم بیرون بروند. تاکید کرده‌اند که مردها باید ریش بگذارند. این‌ها مواردی است که در مناطق تخار وضع شده است.»
او درباره محدودیت در مورد آموزش دختران می‌گوید که طالبان در سخنرانی‌ها در مساجد اعلام کرده‌اند که دختران نمی‌توانند بیش از کلاس ششم درس بخوانند. مدارس و دانشگاه‌های دختران و پسران هم باید جدا شود؛ هرچند فعلا مدارس به دلیل مسائل امنیتی و ویروس کرونا تعطیل‌اند و در شهرستان‌های تخار دانشگاهی وجود ندارد.
تعیین مهریه برای زنان مردم را نگران کرده است که مبادا طالبان دختران جوان را به زور و در ازای پرداخت پول به نام مهریه، به عقد جنگجویان خود درآورند. این ساکن تخاری به ما گفت: «گزارش‌هایی وجود دارد که طالبان در قندوز گفته‌اند افرادی که سه دختر جوان در خانه دارند، یکی را به عقد مجاهدین درآورند؛ اما این خبر از منبع دیگری شنیده نشده است.
منع موسیقی و فروش مرغ یخ‌زده از دیگر محدودیت‌های تازه وضع شده‌اند. طالبان در مورد حلال بودن مرغ یخ‌زده تردید دارند. آن‌ها نعت و سرود مذهبی را نیز جایگزین موسیقی محلی و ملی کرده‌اند.
عبدالسمیع خاوری، مسئول کمیته خبرنگاران در تخار که روز شنبه خود را به کابل رسانده است، می‌گوید: «همه‌جا محدودیت است تا خانم‌ها بدون محرم تردد نکنند. مغازه‌ها در مناطق طالبان باز است اما به زنانی که محرم ندارند، چیزی نمی‌فروشند. مهم‌ترین مورد این است که زنان نمی‌توانند بدون محرم به شهر یا درمانگاه بروند. این را اعلام کرده‌اند. مدارس متاسفانه فلج شده‌اند. وضعیت اضطراری حکم‌فرما است.»
همچنین ۲۰ رسانه محلی در شمال افغانستان و محله‌های تحت کنترل طالبان اعلام کرده‌اند به‌دلیل تهدیدهای امنیتی، فعالیت‌های خود را متوقف و شماری از خبرنگارانشان از منطقه فرار کردند و به استان‌های امن این کشور به ویژه کابل رفتند.
در همین حال، ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان، هر نوع تهدید و وضع محدودیت برای رسانه‌ها در شمال افغانستان را رد کرد و گفت: «این حرف و سخنان که گویا ما برای رسانه‌ها محدودیت وضع یا آن‌ها را تهدید کرده‌ایم که به نفع ما کار کنند، بی‌اساس و بی‌ریشه است. ما هیچ‌گاه طرفدار توقف فعالیت رسانه‌ها نیستیم؛ به شرطی که اصل بی‌طرفی را حفظ کنند و دقیق، بجا و همه‌جانبه اطلاع‌رسانی کنند.»
