قاب تاریخ| حمیدرضای خوشگذران، رکوردهای توران و مضحکه علم
روزنامه هفت صبح، مرتضی کلیلی | با قاب تاریخ به ایران قدیم سفر و یادی از گذشته میکنیم. در تهیه این مجموعه، از تصاویر کمتر دیده شدهای استفاده شده که تماشای آنها خالی از لطف نیست. عکسهایی از مشاهیر تاریخ معاصر ایران، شهرهای ایران، عکسهای فوتبالی، نوستالژیک و… برای دیدن تصاویر و شرح آن ادامه مطلب را بخوانید.
قاب تاریخ ۱
شاهزادهای که به خوشگذرانی معروف بود؛ حمیدرضا جوانترین برادر ناتنی شاه از عصمتالملوک دولتشاهی است که در ۱۳ تیر سال ۱۳۱۱ متولد شد. وی هنگام تبعید پدرش به آفریقایجنوبی، در کنار او بود و پس از مرگ رضاشاه در سال ۱۳۲۳ برای ادامه تحصیل راهی بیروت شد ولی به دلیل صرف هزینههای زیاد برای فساد اخلاقی، تحصیل را ناتمام گذاشت و به ایران بازگشت. در سن ۱۹سالگی مقدمات ازدواج حمیدرضا پهلوی و مینو را فراهم کردند. در سال ۱۳۳۰ حمیدرضا با دخترعموی مادرش مینو دولتشاهی فرزند ابوالفتح دولتشاهی ازدواج کرد. حاصل این ازدواج دختری بهنام نیلوفر بود.
چیزی که در خانواده پهلوی تازگی داشت، طلاق حمیدرضا بود. به خواست همسرش مینو، در قباله نکاح حق طلاق با زن ثبت گردید و این شرط «حق طلاق» را مینو پیش از گفتن «بله»، با زرنگی به حمیدرضا و خاندان پهلوی قبولاند. مینو اعتقاداتی آزاد داشت. مینو و حمیدرضا هیچ توافق اخلاقی با هم نداشتند تا اینکه کارشان به طلاق کشید. مینو بهدلیل دوستی نزدیک با اشرف بعد از جدایی نیز به دربار رفت و آمد داشت . مینو از معدود دوستان صمیمی ملکه ثریا در دربار بود. بعدتر حمیدرضا با هما خامنه ازدواج کرد و پس از بهدنیا آمدن دو فرزند با نامهای بهزاد و نازک از او جدا شد.
گفته شده هما نیز اعتیاد داشت . وقتی هما را رها کرد، با خواهرزن سابقش حوریه خامنه ازدواج کرد و از او پسری به نام جعفر داشت . حمیدرضا از سوی خاندان سلطنت متهم بود که در مجامع و محافل موجبات آبروریزی خانواده سلطنتی را فراهم میآورد به همین دلیل از تمام امتیازات سلطنتی محروم شده بود . حمیدرضا به علت عدم ارتباط با خاندان پهلوی، پس از انقلاب اسلامی ۱۳۵۷ ایران را ترک نکرد. وی چندی زندانی شد و نهایتاً در ۳۱ تیر ۱۳۷۱ درگذشت و در بهشت زهرا دفن شد.
قاب تاریخ ۲
مبارزه با فساد برابر با برکناری از کار ؛ فرخرو با همدستی و همفکری همسر و یاران خود از هیچ چیز چشمپوشی نمیکرد و اگر کسی هم مانع فساد آنها میشد از سر راه برمیداشتند. در ۲۵ اردیبهشت ۴۷ مهندس دادمنش معاون فنی اداره کل ساختمان وزارت آموزش و پرورش در صحن وزارتخانه مذکور مطالب زنندهای علیه خانم دکتر پارسا بیان میکرد و میگفت یکی از افسران ارتش به نام سرهنگ پوردانش رئیس اراکی ارتش که با همسر خانم پارسا کار میکند، خواسته است دو قطعه از اراضی متعلق به وزارت آموزش و پرورش را در عباسآباد تصرف کند و از من خواستار شده که با دریافت رشوه این جریان را نادیده بگیرم. من برای جلوگیری از پایمال شدن حقوق دولت زیر بار نظر افسر مذکور نرفتم. سرهنگ پوردانش به وسیله همسر پارسا گزارش مجهولی علیه من به وزارت مذکور میدهد و مرا دو روز قبل بیگناه از معاونت اداره کل ساختمان برکنار کردهاند.
منبع: زنان دربار عصر پهلوی به روایت اسناد ساواک، فرخرو پارسا، تهران، وزارت اطلاعات، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات
قاب مشاهیر
توران شادپور ستاره دو و میدانی بانوان ایران، قهرمان پرش طول و دو ۱۰۰ و ۲۰۰ و ۴۰۰ متر؛ با افتخارات بیشمار از جمله رکورد ۳۸ ساله پرش طول و نیز رکورد ۳۳ ساله دو ۱۰۰ متر بانوان ایران و… توران شادپور از سن ۱۴سالگی ورزش را ابتدا در دبیرستان ( فرمانفرمائیان - میانه ) آغاز و نخستین رشته مورد علاقهاش والیبال بود … با کسب چندین عنوان قهرمانی آموزشگاهی سرانجام از سوی فدراسیون دو و میدانی به تهران دعوت شد.
در آبان ۱۳۵۲ با ثبت رکورد ۵/۵۱ متر، برای نخستین بار صاحب رکورد پرش طول بانوان ایران شد. انتخابی مسابقات قهرمانی آسیا دوره دوم (۱۹۷۳) پاییز سال ۵۲ با رکورد برابر با ۵/۵۱ متر (پرش طول) حد نصاب ورودی را برای شرکت در مسابقات (مانیل - فیلیپین) کسب نمود . ۲۳ خرداد ۱۳۵۵ در جریان رکوردگیری برای انتخابی المپیک مونترال موفق شد رکورد پرش طول بانوان ایران که متعلق به خودش بود بهمیزان ۱۰ سانتی متر دیگر ارتقا دهد و به حد نصاب ۵/۹۵ سانتی متر برساند .
اواخر اردیبهشت ۱۳۵۶ دو و میدانی ایران صاحب رکوردی عالی در بخش بانوان شد. رکورددار پرش طول ایران موفق شد با ثبت رکورد ۶/۱۴ سانتی متر رکوردی جاودانه را در ورزشگاه آزادی برپا سازد که بهمدت ۳۸ سال دست نخورده باقی ماند. مرداد ۱۳۵۶ در جریان سی و پنجمین دوره مسابقات دو و میدانی قهرمانی ایران، توران شادپور با کسب قهرمانی در چهار ماده و ثبت دو رکورد جدید که همراه با رکورد پرش طول، در آن واحد صاحب سه رکورد ایران شد…. (وبسایت جام تخت جمشید)
شرح عکس: تصویری از نخستین روزهای حضور توران شادپور و کسب رکورد جدید پرش طول بانوان ایران بهمیزان ۵/۵۱ سانتیمتر. تهران - پاییز ۱۳۵۲
قاب تاریخ ۳
عاقبت روزنامهنگار سوگلی رضاخان؛ یکی از پدیدههای رایج در عصر پهلوی اول، به دلیل فضای سیاسی بسته کشور، ظهور پدیدهای به نام مطبوعات درباری بود، اصحاب رسانهای که وظیفهشان تمجید و ستایش از رضاخان و سلطنت پهلوی بود. فرجالله بهرامی(تبریزی) ملقب به دبیر اعظم در سال ۱۳۰۰ هجری متولد شد. در کودتای ۱۲۹۹ ریاست وزارت جنگ را عهدهدار بود و بـعد از کـودتا نیز تا مدتی همین سمت را حفظ کرد.پس از به سلطنت رسیدن رضاخان، مورد توجه رضاشاه واقع شد و به سمت ریاست دفتر مخصوص شاهنشاهی منصوب گردید. بهرامی که نسبت بـه تـاریخ و جـغرافیای ایران از آگاهی زیادی برخوردار بـود، یـکی از هـفت نفری بود که به قصر سلطنتی فرا خوانده شد تا بر معلومات رضاخان بیفزاید.
در دوره ریاست الوزرایی رضاخان پیشنویس اکثر سخنرانیهای وی تـوسط بـهرامی تهیه میشد. دبیر اعظم پس از مدتی مورد خشم رضـاشـاه واقع شد و به زندان افتاد اما با وساطت مخبرالسلطنه از زندان آزاد و به عنوان سرپرست محصلین قورخانه به اروپا رفت. سـپس بـه حـکومت اصفهان و فارس رسید.بعد از آن در کابینه مخبرالسلطنه به وزارت پست و تـلگراف انتخاب شد و در سال ۱۳۱۳ همزمان با برگزاری کنگره فردوسی به حکومت خراسان منصوب شد.او مجددا مورد خشم رضا شـاه واقـع و بـه ملایر تبعید گردید.بعد از شهریور ۱۳۲۰ مدتی به کار نویسندگی در روزنامه شـفق سـرخ پرداخت و چند ماهی وزیر کشور کابینه قوامالسلطنه بود. بعد از آن استاندار اصفهان شد و سرانجام بـار دیـگر بـه زندگانی ادبی خود بازگشت.
قاب تاریخ ۴
انتصابی که مضحکه اهل شیراز شد؛ براساس آنچه از خاطرات امیراسدالله علم برمیآید، شاه مـیخواست پـس از دوران پرآشوب و همراه با سرکوب نخست وزیری او، دورهای بیتنش را در راس دانشگاه شیراز سپری کند. علم که خود هیچ سابقهای در دانشگاه نداشت، امیر متقی را به معاونت خود برگزید.
شخصی که دارای سـوابق ناشایـست بود و شایع بود کـه اسـباب عیش و خوشگذرانیهای علم را فراهم میکند.باستانی پاریزی در انتقاد از این وضعیت مینویسد: «رندهای شیرازی، بعد از آنکه اسدالله علم، رئیس دانشگاه شـیراز شد و امیر متقی معاون او، گفتـه بودنـد بایـد لقـب دارالتقـوی را بــر القــاب شـیراز افـزود کـه دانشجویان پهلوی شیراز، علم را از علَم میآموزند و تقوی را از متقی !» (کافه تاریخ)