شیطنت فعالان بورس درباره کاهش سود بانکی
رمزگشایی از یک خبر جعلی که با وجود تکذیب چندباره به بهانه‌ای برای فریب و ترساندن صاحبان سپردههای بانکی تبدیل شده است. انتشار تصویر یک تکه کاغذ در فضای مجازی در همان هفته اول صاحبان سپردههای بانکی را غصه‌دار کرد. حق هم داشتند طفلکی‌‌ها، چون زیر نامه‌ای که تمام علامت‌ها و نشانه‌‌های مکاتبات مرسوم بانکی را دارد، نوشته بودند بانک مرکزی دستور داده، سود سپردههای بانکی را کاهش دهند.
خودتان را بگذارید جای کسی که تمام سرمایه زندگی‌اش را در بانک نگهداری می‌کند و برای تامین مخارج روزمره باید به سود ماهیانه سپرده بانکی اکتفا کند. حس خوبی پیدا نمی‌کنید دیگر. با این‌حال به‌محض اینکه تعطیلات تمام شد، بانک مرکزی با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد، هیچ‌کس نباید غصه بخورد.
چون مشخص شده آن نامه یا لااقل خبری که با اشاره به آن نامه نوشته شده و در فضای مجازی دست‌به‌دست می‌چرخد، صحت ندارد. این کار باعث شد نگرانی خیلی‌‌ها برطرف شود اما در چندروز گذشته موضوع دوباره داغ شده و در شبکه‌های اجتماعی به‌خصوص کانال‌های متعلق به فعالان بورس می‌چرخد. بعضی از این کانال‌ها هم دست بر قضا شیطنت را به حد اعلای خود رسانده‌اند و خبر را طوری منتشر کرده‌اند که انگار واقعا نرخ سود بانکی کاهش پیدا کرده است. اما اصل ماجرا چیست؟
*** توضیح بانک مرکزی درباره نامه کاهش نرخ سود
بانک مرکزی در اولین واکنش خود که در ابتدای فروردین انجام شده، اعلام کرد نامه‌ای که تصویرش در اینترنت دردسرساز شده مال آنها نیست. در اصل این نامه پیشنهاد یک بانک خصوصی است که مدیرانش خواسته‌اند کمی هزینه‌های خود و دیگر همکارانشان کاهش پیدا کند. اگرچه در آن نامه هم کسی جرات نکرده سمت پایین بردن سود سپرده مشتریان حقیقی و مردم عادی برود و پیشنهاد به کاهش نرخ سود سپرده مشتریان حقوقی یعنی مشتریان کله‌گنده بانک محدود می‌شود.
اما چون بانک مرکزی هنوز با این پیشنهاد موافقت نکرده پس کل ماجرا منتفی است. براساس آخرین مصوبه‌ای که در سال ۱۳۹۶ از سوی بانک مرکزی در خصوص نرخ سود سپرده بانکی ابلاغ شده، حداکثر نرخ سپردههای بلندمدت ۱۵درصد و کوتاه‌مدت ۱۰درصد است که البته تاکنون تعداد زیادی از بانک‌ها این سقف را رعایت نمی‌کردند. وقتی شایعه‌ها تلاش می‌کردند با استفاده از تصویر نامه توی دل سپرده‌گذاران حقیقی و مردم عادی را خالی کنند، تاکید زیادی روی جلسه رئیس‌کل بانک مرکزی با مدیران عامل بانک‌ها داشتند.
بخش دلسردکننده کارشان این بود که می‌گفتند طبق مصوبه شورای پول و اعتبار، قرار است بانک‌ها نرخ سود سپردههای حقیقی و حقوقی را کاهش دهند. کار تا جایی پیش رفت که تعدادی از مشتریان بانک‌های خصوصی نسبت به کاهش نرخ سود سپرده‌هایشان گلایه کردند و گفتند با رقمی مشابه به‌عنوان سپرده، مقدار سود کمتری نسبت به‌گذشته برایشان واریز شده است.
*** توضیح کانون بانک‌ها و موسسات اعتباری
محمدرضا جمشیدی، دبیر کانون بانک‌ها و موسسات اعتباری خصوصی در این‌باره به ایسنا گفته تا این لحظه مصوبه‌ای از سوی بانک مرکزی مبنی بر تغییر نرخ سود سپرده به بانک‌ها ابلاغ نشده و نرخ سود سپردههای بانکی براساس آخرین مصوبه موجود همچنان حداکثر ۱۵درصد است. هرچند برخی بانک‌ها با روش‌هایی، بیش از این مقدار به سپرده‌گذاران خود سود پرداخت می‌کنند.
مثلا در قراردادی که بین بانک و سپرده‌گذار امضا می‌شود، نرخ سود سپرده ۱۵درصد قید شده، اما گاهی با کمک قرارهای شفاهی بین بانک و مشتری، سودهای بیشتری از این رقم در اختیار مشتری قرار می‌گیرد. بنابراین به نظر می‌رسد بانک‌های متخلف به تدریج در حال کاهش نرخ سود سپردههای قبلی و تطبیق تدریجی آن با نرخ سود مصوب شورای پول و اعتبار هستند. موضوعی که شاید فعالان بازار سرمایه را خوشحال کند، چراکه با کاهش نرخ سود سپردههای بانکی و ثبات نسبی بازار طلا و ارز، جذابیت بازار سرمایه برای سپرده‌گذاران افزایش خواهد یافت.
*** چرا بعضی کانال‌های بورسی شیطنت می‌کنند؟
ادمین‌های کانال‌های بورسی با دیدن اخبار کاهش نرخ سود بانکی قند توی دلشان آب می‌شود. سریع آن را برای یکدیگر می‌فرستند و می‌گویند با کاهش نرخ سود بانکی، پول‌ها از سپرده‌ها به بورس سرازیر می‌شود و بازار ما بیشتر از قبل رونق می‌گیرد. این ایده تا حدودی می‌تواند درست باشد اما آنقدری که نشان می‌دهد تاثیرگذار نیست.
کسانی که پولشان را در بانک سپرده‌گذاری می‌کنند، اهل ریسک نیستند. چراکه اگر اهل ریسک بودند مدت‌ها قبل به بورس می‌آمدند یا حتی پولشان را به بازار سکه، طلا و ارز می‌بردند. روی دیگر ماجرا می‌گوید، ورود به بورس دانش و تخصص خودش را می‌خواهد. این مانع ترسناک همیشه برای سرمایه‌گذارهای بانکی وجود دارد و مانع خارج شدن پول از سپردههای بانکی و ورودشان به بورس می‌شود.
