نحوه تغییر نام خانوادگی

روزنامه هفت صبح، مصطفی آرانی | ‌هفتم آبان ماه بود که سخنگوی سازمان ثبت احوال در یک گفت‌وگوی رسانه‌ای گفت: از ابتدای فروردین تا پایان شهریور ماه امسال ۷۶هزارو ۴۶۲ ایرانی نام خانوادگی خود را تغییر دادند یا اصلاح کردند. در ستون پارکه امروز در مورد نحوه تغییر نام خانوادگی و برخی نکات حقوقی جالب دیگر در این زمینه صحبت می‌کنیم:

* یک: طبق ماده ۹۹۷ قانون مدنی هرکس باید دارای نام خانوادگی باشد و برابر ماده ۴۱ قانون ثبت احوال، نام خانوادگی فرزند همان نام خانوادگی پدر است.

* دو: جالب است بدانید که نام خانوادگی چیزی به نام حق تقدم دارد. حق تقدم در نام خانوادگی برای کسی است که برای اولین بار در قلمرو هر اداره ثبت احوال مستقل، نام خانوادگی خاصی به نام او ثبت و مختص او شناخته شده باشد و پس از این شخص کسی نمی‌تواند آن نام خانوادگی را انتخاب کند. البته این حق پس از فوت دارندگان آن به ورثه قانونی منتقل می‌شود و دارنده حق تقدم نام خانوادگی یا وارث قانونی او می‌توانند اجازه استفاده از نام خانوادگی خود را به اشخاص دیگر مشروط به آنکه محل صدور شناسنامه آنان یکی باشد بدهند .

* سه: در برخی کشورهای خارجی رسم بر این است که زن نام خانوادگی همسر خود را می‌گیرد. در ایران نیز استفاده از نام خانوادگی شوهر برای زن تا زمانی که زن و شوهر هم هستند، با ارائه اجازه نامه از شوهر بدون رعایت آن نکته در مورد حق تقدم بلامانع است. در صورت وقوع طلاق با اعتراض زوج سند سجلی و شناسنامه زوجه به نام خانوادگی اولیه برگشت داده می‌شود . پس از فوت همسر تا زمانی که زن شوهر دیگری اختیار نکرده باشد کماکان می‌تواند از نام خانوادگی همسر متوفایش استفاده نماید یا به نام خانوادگی اولیه خود برگردد.

* چهار: طبق شرایط تغییر نام خانوادگی در شناسنامه ، شش گروه از افراد می‌توانند از اداره ثبت احوال درخواست کنند که نام خانوادگی آن‌ها تغییر پیدا کند.

الف. نام خانوادگی بیش از دو کلمه یا بیش از یک کلمه و یک حرف یا عدد یا پسوند یا به‌طور مطلق یا مضاف نام محل باشد. مانند: دو اصل تهرانی، علی‌نژاد مطلق، عدنان تکان تپه تهرانی، آحسینی پور، طباطبائی ط .
ب. نام خانوادگی از واژه‌های مستهجن و ناپسند ترکیب شده باشد. مانند: گدا پور، پدر سوخته، لش.
پ. نام خانوادگی از واژه‌های خارجی باشد. مانند: علی اف برای ایرانیان غیرمهاجر یا آراکلیان برای مسلمانان .
ت. نام خانوادگی‌های مذموم که مغایر ارزش‌های فرهنگ اسلامی باشد .
ث. اسامی محل به‌طور مطلق و مضاف: مانند کرجی، افخمی تبریزی.
ج. واژه‌هایی که از القاب و اسامی مربوط به عناوین علمی اعم از درجات و مؤسسات علمی مانند دکتر، دانشگاه یا مناصب دولتی از لشکری و کشوری به‌صورت مطلق باشد مانند: سرهنگ، شهردار.

* پنج: برای اینکه فردی بتواند نام خانوادگی خود را تغییر بدهد باید ۱۸ سال به بالا داشته باشد یا اگر زیر ۱۸ سال است، حکم رشد گرفته باشد. برای این کار باید ۱۰۰ هزار تومان خرج کرد و شخصا به ادارات ثبت احوال مراجعه کرد. جزئیات رویه این موضوع را می‌توانید در سایت سازمان ثبت احوال پیدا کنید.

*** پارکه قرار است هر هفته، آخرین تحولات حقوقی را که شهروندان به آن نیاز دارند گزارش کند و به پرسش‌های حقوقی آن‌ها پاسخ دهد. در صورتی که سوالی دارید، آن را به ایمیل pr@7sobh.com یا پیامک ۰۹۲۰۲۰۰۱۷۰۷ ارسال کنید.

/ شرایط تغییر نام خانوادگی در شناسنامه