سکوت ابهامآمیز کسبوکارهای بزرگ اینترنتی
روزنامه هفت صبح، مهران امیری | کار طرح صیانت از کاربران فضای مجازی از حرف پیشتر رفته و وارد برنامه کاری مجلس شده، تلاش گروهی از نمایندگان برای توقف پیگیری آن روزی ابهامآمیز را در تاریخ مجلس ثبت کرده، انبوهی بیانیه و درخواست و نامه سرگشاده حتی با گویش مشهدی صادر شده، و کار به من بمیرم تو بمیری آشکار دو همشهری هم رسیده. اما خبری از واکنش و تلاش کسبوکارهای بزرگ اینترنتی در اینباره نیست.
چند هفته گذشته برای انبوه کاربران فضای مجازی دلهرهآور و پر از تردید و نگرانی بوده، صاحبان کسبوکارهای کوچکی که رمیده از همهجا گوشه کوچکی در فضای مجازی را برای خودشان یافتهاند خواب به چشم ندارند. هنوز زیانهای کوچ از تلگرام و فیلتر این ابزار ارتباطی جبران نشده، و هنوز آنقدر از پایین کشیدن کرکره پیامرسانهای رنگارنگ داخلی نگذشته که برهانتراشیهای مسئولان وقت برای توجیه فیلتر و وعدههای صاحبان پیامرسانهای داخلی فراموش شود. اما اگر پیشتر صحبت از کوچ ناخواسته از یک ابزار به ابزاری دیگر بود، امروز همهچیز نشان از بستن و بستن و بستن دارد.
روند دگرگونی نیازها و کاربریها در فضای مجازی چنان بوده که موضوع دیگر محدود به چند نفر یا سرگرمی و علاقهمندیهای ویژه و ناسازگار با خواست حاکمیت نیست. در این روزهای کرونازده که گرما و بیآبی و خاموشی با سرگردانیهای بیتدبیری پایانناپذیر مدیران درهمآمیخته، آغاز پیگیری طرح صیانت چنان نگرانی ایجاد کرده و مخالفتهای خودجوش و دامنهداری از سوی کاربران را در پی آورده، اما این میدان چند غایب بزرگ دارد. کسبوکارهای بزرگ اینترنتی همچون دیجیکالا و اسنپ و شیپور و علیبابا و… کجا هستند؟
روشن است اگر آشی که طراحان طرح صیانت تدارک دیدهاند را توی کاسه مردم بگذارند، دشواریها و تنگناهای بسیاری بر محدودیتهای پیشین افزوده خواهد شد. شاهبیت سخن همه مخالفان این طرح تاثیر آن بر زندگی روزمره مردم و کسبوکارهایی است که فضای مجازی را وسیله ارتباط با مشتریان خود کردهاند. این نگرانی آنچنان شدید و قابل لمس است که افراد بسیاری از هر آنچه در اختیار دارند، برای استدلال و بیان نظرات و مخالفت استفاده میکنند؛ برخی فعالان حوزه کسبوکارهای اینترنتی اعتبار و ارتباطهای شخصی خود را پشتوانه مخالف با این طرح کردهاند و انتظار میرود کسبوکارهای بزرگ اینترنتی کشور پیشتاز و میداندار باشند، اما اثری از آنها دیده نمیشود.
آیا مدیران و صاحبان کسبوکارهای اینترنتی بزرگ کشور در این نگرانی با مردم همداستان نیستند؟ آیا آنها ضرورتی برای بیان نظر نمیبینند؟ اجرای طرح صیانت برای کسبوکار آنها دشواری ایجاد نخواهد کرد؟ سکوت این کسبوکارها ناشی از مصلحتاندیشی است یا توافقاتی ایجاد شده؟ چرا کسبوکارهای پرهیاهوی اینترنتی کشور با مشتریان چند ده میلیونی و میلیونها بازدید در روز مخالفت خود را به روشنی در وبسایتهایی که در اختیار دارند بیان نمیکنند؟ وقتی نظام صنفی و نهادهای گوناگون در ابراز مخالفت با کاربران همصدا شدهاند، سکوت کسبوکارهای بزرگ اینترنتی نشانه چیست؟
برداشتن سایه سنگین محدودیتهای فراگیر از فکر و زندگی کاربران فضای مجازی با پیگیری و درخواست و ابزار مخالفت مسالمتآمیز و گسترده همه ذینفعان و کاربران مقدور است؛ انتظار نابهجایی نیست که بخواهیم صاحبان کسبوکارهای بزرگ اینترنتی راهبرد خود درباره طرح صیانت و آنچه انجام دادهاند را برای مشتریان خود بیان کنند.