سومین دورخیز برای واردات خودرو
روزنامه هفت صبح، نگین باقری | تصمیم جدیدی که مجلس برای واردات خودرو گرفته، راه ورود آخرین مدل خودروهای خارجی را به مرزهای ما باز می‌کند. شاید این خبر بتواند مایه خوشحالی مشتری‌هایی بشود که از چهار سال پیش سوار مدل جدید خودروی وارداتی نشده‌اند، اما واقعیت این است که یک بار دیگر هم مجلس همین مسیر را برای آزاد شدن واردات رفته بود. چه مسیری؟ همان ماده ۴ طرح ساماندهی صنعت خودرو که از مجلس قبل شروع شد، در این مجلس ادامه پیدا کرد، به شورای نگهبان رسید و دست آخر هم هیات نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام مقابل آن ایستاد.
با این حال امروز ولی مولفه‌های جدیدی کفه ترازو را به نفع واردات سنگین‌تر کرده‌اند. یک طرف احتمال بالای توافق‌ها در گفت‌وگوهای هسته‌ای، طرف دیگر توصیه‌های رهبری بر افزایش کیفیت خودروها و سوی دیگر بازیگر جدیدی به نام میعاد صالحی، مولفه‌هایی هستند که احتمال آزادسازی واردات را اینبار بیشتر از قبل کرده است. قدم به قدم بیایید همه این مولفه‌ها را بررسی کنیم.
ماجرا چیست؟ در لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ از مجوز واردات ۷۰ هزار خودرو سواری حرف زده شده بود که ۲۰ هزار دستگاه آن هیبریدی و برقی باشد. نماینده‌های کمیسیون تلفیق که قبلا این مصوبه را حذف کرده بودند، دوباره همین پنجشنبه از نظرشان برگشتند و به اینکه سال آینده واردات ۷۰ هزار خودرو سواری آزاد شود، در کمیسیون رای مثبت دادند.
چرا نظر نماینده‌ها تغییر کرد؟ از یک طرف تاکید رهبری برای لزوم ارتقای کیفیت خودروهای داخلی باعث تردید نمایندگان شد و به مسئله ایجاد رقابت دربازار خودرو برای بالارفتن کیفیت خودروها فکر کرده‌اند،از طرف دیگر زمزمه‌های جدیدی از توافق‌های هسته‌ای به گوش رسید. قبلا مجمع تشخیص مصلحت نظام و به خصوص سید مصطفی میرسلیم، ایستادگی زیادی مقابل واردات خودرو می‌کردند
ولی حالا، نماینده‌های مجلس می‌دانند مجمع دیگر از نظر خود کوتاه خواهد آمد. از آن طرف هم توافق‌های هسته‌ای گره بسیاری از محدودیت‌های ارزی را باز خواهد کرد و می‌تواند نظر اعضای تشخیص مصلحت نظام را هم برگرداند. البته افزایش قیمت خودروی داخلی هم عامل دیگری بود که به گفته رادفر، دبیر انجمن واردکننده‌های خودرو می‌تواند با واردات خودروهای خارجی متوقف شود.
شرط دیگر آزادسازی واردات چیست؟ همین شهریورماه شورای نگهبان با ماده چهار طرح ساماندهی خودرو در خصوص واردات خودروهای خارجی مخالفت کرده بود. ایرادات آنها که رفع شد، دست آخر مجمع تشخیص مصلحت مقابل آن ایستاد. درباره طرحی حرف می‌زنیم که با آن، فقط در صورتی خودرو می‌توانست وارد کشور شود که واردکننده‌ها به ازای صادرات قطعه داخلی، خودرو وارد می‌کردند.
از قضا همین موضوع هم مورد مخالفت شورای نگهبان قرار گرفته بود. برای همین بر اساس تحلیل کارشناسان فقط درصورتی که این ماده مسکوت گذاشته و یا حذف شود، می‌توان مجوز جدید خودرو را در لایحه بودجه اجرا کرد. تحلیل دبیر واردکننده‌های خودرو این است که اگر ماده چهار طرح ساماندهی صنعت خودرو تصویب شود.
دیگر خودرویی وارد نخواهد شد. به خاطر اینکه قطعه‌سازان عملا صادراتی ندارند و اگر می‌توانستند صادر کنند که تا به حال کرده بودند چرا که مانع قانونی مقابلشان نبوده تا آنها را محدود کنند. حالا ولی در این بند جدید لایحه بودجه، منبع ارزی تغییر کرده. اینبار تصمیم بر این شده که واردات با ارزهای غیرصادراتی انجام شود، تا فشار ارزی بر کشور وارد نشود. یعنی به جای اینکه شبیه قدیم، دولت منبع ارزی بدهد، واردکننده خودش منابع ارزی خودش را معرفی کند. اینطور که رادفر می‌گوید اگر این مصوبه کمیسیون تلفیق در صحن مجلس هم تصویب شود، هر کسی که کارت بازرگانی داشته باشد می‌تواند به شرط اینکه گارانتی شرکت سازنده را خریده باشد، خودرو خارجی ثبت کنند.
اگر مجوز بودجه تصویب شود، چه اتفاقی خواهد افتاد؟
اگر دخالتی در بازار نشود، خودروهای وارداتی جدید به همان قیمتی در بازار عرضه خواهند شد که امروز مدل‌های ۲۰۱۶ و ۲۰۱۵ در حال فروش هستند. این حدس دبیر انجمن واردکننده‌های خودرو است. او می‌گوید قیمت خودروهای خارجی از زمانی افزایش پیدا کرد که ثبت واردات جدید ممنوع شد به همین دلیل هم با آزاد شدن واردات خودروهای ۲۰۲۱، قیمت خودروی دست دوم سال ۲۰۱۶ به قبل، کاهش می‌یابد. رادفر خودروی کرولا و کمری ۲۰۲۱ را به عنوان مثال مطرح می‌کند که حدودا با قیمت ۳۰ هزار دلار در کشورهای خارجی خرید و فروش می‌شوند. به گفته او با دلار ۳۰ هزار تومانی و اضافه شدن نرخ تعرفه و هزینه‌های دیگر این خودرو درصورت واردات به ایران دو میلیارد تومان فروخته خواهد شد که تقریبا هم اندازه با همان خودرو ولی مدل چهار سال کار کرده است.
میعاد صالحی کیست؟
همانطور که گفتیم در محافل واردکننده‌های خودرو گفته می‌شود که نسبت به گذشته تغییر دیگری هم رخ داده که زمین بازی را عوض کرده. آنها بازیگر تاثیرگذار پشت صحنه مصوبه لایحه بودجه را میعاد صالحی می‌دانند. می‌گویند این مجوز در دولت با اصرار او وارد لایحه بودجه شده تا درآمدهای حاصل واردات را خرج توسعه راه‌های ریلی کند. بر اساس متن مصوبه، سود ناشی از واردات خودرو باید صرفه توسعه شبکه ریلی و مترو کشور شود که میعاد صالحی به تازگی با حکم رستم قاسمی، به مدیریت آن انتخاب شده.
صالحی همان رئیس صندوق بازنشستگی کشوری در دولت قبل است که در دولت جدید به این سمت رسید. یک روز بعد از اخراج از صندوق بازنشستگی دولت قبل هم، به عنوان مشاور علمی وزارت تعاون انتخاب شد. بعد از برکناری هم ویدئوهای زیادی تحت عنوان افشاگری از دولت منتشر کرد. حالا این متن بودجه به او این اجازه را می‌دهد که با سود ناشی از واردات خودرو از سمت بخش خصوصی و دولتی، درآمد جداگانه‌ای برای ایجاد خطوط ریلی جدید، اصلاح نقاط حادثه خیز، قطار پرسرعت شهری و تکمیل طرح‌های نیمه تمام داشته باشد. صالحی در رشته هوا فضای دانشگاه شریف درس خوانده و چهره محبوب دولت امروز است.
قبلا هم رئیس کمیته صنعت و معدن دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام بوده و در سال‌های گذشته توانسته توجه‌های زیادی به خودش جلب کند. این جوان متولد ۱۳۶۰، حکم اول خودش را در دولت از محمد شریعتمداری به عنوان مشاور وزیر صنعت گرفت و قبل از آن رئیس رادیو قرآن بود. او تا امروز بارها در مسابقات مختلف قرآنی به عنوان مقام‌های برتر معرفی شده است و به واسطه افشاگری‌هایی که از منابع و خواسته‌های نامشروع در دولت قبل داشته، توانسته حمایت چهره‌های بانفوذی را در دولت جدید برای خود داشته باشد.
