سبوی شکسته؛ دونالد ترامپ و آروزی مذاکره با ایران
روزنامه هفت صبح، آرش پورابراهیمی | آبان ماه سال ۱۳۹۷ نوشتیم که «۱۸ماه دیگر چنین روزی، نیاز آقای ترامپ به مذاکره با ایران به مراتب بیشتر از امروز خواهد بود» و در نتیجه «آن روز، آقای ترامپ نسبت به امروز احتمالا حاضر خواهد بود که امتیازات بسیار بیشتری به ایران بدهد». توئیت اخیر آقای ترامپ و تشویق ایران به مذاکره نشان می‌دهد که احتمالا چنین روزی فرا رسیده است. با این حال، خیلی بعید است که چنین مذاکره‌ای میان ایران و دولت فعلی آمریکا روی دهد.
آقای ترامپ در شرایطی پنجره مذاکره با ایران را گشوده که خودش چند ماه پیش خانه مذاکره احتمالی را کاملا ویران کرد و سبوی مذاکره را شکست. در واقع حتی اگر پیش‌تر شانس اندکی برای توافق ایران و آقای ترامپ وجود داشت، اتفاقی که در آخرین سفر آقای روحانی به نیویورک در شرف وقوع بود، اما ترور سردار سلیمانی که با دستور ترامپ انجام شد عملا هرگونه شانس مذاکره را از بین برد.
با در نظر گرفتن محبوبیت قابل توجه شهید سلیمانی در جامعه و البته جایگاه او در میان گروه‌های سیاسی در ایران، بعید است هیچ سیاستمدار ایرانی حاضر شود به مذاکره با دولت فعلی آقای ترامپ تن دهد. به خصوص که پیش‌بینی ناپذیری رئیس‌جمهور آمریکا، ریسک‌های دیگری را هم متوجه مذاکره با دولت او می‌کند.
البته نیاز چندانی هم به گرفتن چنین تصمیم سخت و پرهزینه‌ای نیست. اگر ارقام سایت پردیکتیت که به پیش‌بینی‌های سیاسی اختصاص دارد را در نظر بگیرید، شانس پیروزی آقای بایدن در مقابل آقای ترامپ در انتخابات ماه نوامبر به میزان قابل توجهی افزایش یافته است. هرچند هنوز برای قضاوت درباره نتایج انتخابات آمریکا خیلی زود است اما حداقل می‌توان گفت که پیروزی آقای بایدن دور از ذهن نیست.
همین رقابت نزدیک ایران را وسوسه می‌کند که کمتر از پنج ماه صبر کند به این امید که پیروزی آقای بایدن به فروپاشی سیاست فشار حداکثری بینجامد. چنین اتفاقی نه تنها احتمالا به تعادلی همچون برجام یا شبیه آن ختم خواهد شد بلکه تسلیم ناپذیری ایران در مقابل فشار را هم نشان خواهد داد؛ رویدادی که شاید جلوی به کارگیری چنین سیاستی را علیه ایران در آینده بگیرد. همین تصویر دلپذیر برای ایران کافی است که تصمیم‌گیران در تهران، انتخابات پیش رو در آمریکا را با اشتیاق دنبال کنند.
اما اگر آقای ترامپ پیروز شود چه؟ تحمل فشار حداکثری برای چهار سال دیگر واقعا کار سختی خواهد بود. آن زمان باید برجام را دیگر تمام شده دانست و مهم‌ترین دستاورد آقای روحانی هم به بزرگترین ناکامی او تبدیل خواهد شد. هرچند تصور اینکه دولت سیزدهم در ایران بالاخره به توافقی با دولت آمریکا برسد چندان دور از ذهن نیست اما این توافق شاید در پس دوره‌ای از تنش بسیار شدید میان دو کشور روی دهد. این موضوعی است که در بلندمدت باید درباره آن اندیشید. در کوتاه مدت و طی چند ماه پیش رو، رابطه میان ایران و آمریکا احتمالا از توئیت‌های آقای ترامپ و همچنین تاکید چندباره ایران مبنی بر لزوم بازگشت آمریکا به برجام فراتر نخواهد رفت.
