روز خونین بازار سهام؛ کابوس امروز هم ادامه دارد؟
روزنامه هفت صبح، گروه بازار | ۸۹۰میلیارد تومان پول بیزبان دیروز از بورس خارج شد تا برای دومین روز متوالی شاهد خروج سرمایههای خرد از بازار باشیم. اتفاقی که در پی ریزش ۸۹هزار و ۶۹۳واحدی شاخص کل افتاد. از ابتدای هفته گذشته سرمایهگذاران بورس روزهای بدی را تجربه میکنند. چون در عرض هفتروز یعنی از یکشنبه ۱۹مردادماه تا دیروز یکشنبه ۲۶مرداد، شاخص کل روی هم ۲۶۵هزار واحد ریزش داشته و سهام اغلب شرکتها با کاهش روزانه پنجدرصدی روبهرو شده است.
این عملکرد منفی و ناامیدکننده، دست کم از نظر اعداد و ارقام بیسابقه است چون هیچوقت شاهد سقوط ۲۶۵هزار واحدی در یکهفته یا ریزش ۹۰هزار واحدی در یکروز نبودهایم. عوامل مختلفی دستبهدست هم دادند تا این اتفاق رقم بخورد. شاید بتوان نقطه شروع ماجرا را در دعوای دو وزارتخانه اقتصاد و نفت بر سر پذیرهنویسی صندوق ETF دوم جستوجو کرد. بعد از آن ماجرای عرضه ناگهانی سهام عدالت توسط یک کارگزاری به سقوط بورس سرعت داد و ابتدای هفته هم اختلال در سامانه بزرگترین کارگزاری بازار سرمایه، بار دیگر شاخص بورس را قرمزرنگ کرد.
همه این عوامل حالا بورس را شرمنده کرده است و باعث شده از نظر عملکرد، فعالان بازار به جایی برگردند که در ابتدای مردادماه بودند. خیلیها حتی عقبتر رفته و هرچه در این دوماه از بورس سود کرده بودند را در عرض یکهفته از دست دادهاند. یکی از بزرگترین بازندههای روز خونین بورس، سهامداران شستا هستند که ارزش آن بیوقفه درحال رشد بود اما دیروز با بازگشایی عجیب و غریبش، خیلیها را ناامید کرد. این نماد با بازگشایی منفی ۱۶درصدی، به تنهایی شاخص بورس را ۲۲هزار واحد پایین کشید. میبینید؟ بزرگترین ریزش تاریخی بورس این شکلی رقم خورده است.
*** پنج عامل ریزش تاریخی بورس
* یک: لغو پذیرهنویسی دومین صندوق ETF دولتی اولین بهانه برای ریزش بورس بود. هرچند صندوق ETF پالایشی به حالت عادی برگشت و قرار است دوم شهریورماه پذیرهنویسی آن آغاز شود ولی شاخص بورس به همین دلیل دستکم دو روز منفی بود.
روز دوشنبه ۲۰مرداد، به محض انتشار اطلاعیه سازمان خصوصیسازی درباره لغو پذیرهنویسی صندوق ETF، سهام شرکتهای پالایشی که بزرگترین شرکتهای بورس را تشکیل میدهند، سقوط کرد و کل بازار را با خود به ته چاه برد. در این روز سرمایهگذاران خرد، حدود ۳۷۶میلیارد تومان پول از بورس خارج کردند. اتفاقی که در یکماه گذشته بیسابقه بود. روز بعد یعنی سهشنبه ۲۱مردادماه بازار ریزش بیشتری را تجربه کرد. سرمایهگذاران اینبار ۴۳۱میلیارد تومان سهام فروختند تا شاخص کل کانال دومیلیونی را ترک کند.
* دو: بعد از پایان غائله صندوق ETF پالایشگاهها، روز چهارشنبه به بازگشت روند صعودی بورس امیدوار بودیم. در ساعات اولیه معاملات شاخص کل ۴۰هزار واحد رشد کرد ولی اینبار اشتباه یک کارگزاری، دوباره بهانهای برای منفی شدن شاخص کل جور کرد. کارگزاری بانک ملی در اقدامی عجیب، ۷۰میلیارد تومان سهام عدالت را یکجا فروخت. هرچند مسئولان این کارگزاری رقم ۷۰میلیاردی را در مقایسه با ارزش معاملات ۲۳هزار میلیارد تومانی ناچیز میدانند ولی اغلب فعالان بازار این اقدام را باعث جمع شدن صف خرید نمادهای شاخصساز و کاهش قیمت آنها میدانند.
* سه:روز شنبه اول هفته سامانه معاملاتی کارگزاری مفید، بهعنوان بزرگترین کارگزار بازار سرمایه که یکچهارم کل معاملات بورس را برعهده دارد، با اختلالی عجیب مواجه شد. در این روز ماندهحساب خیلی از مشتریان این کارگزاری به اشتباه منفی نمایش داده شد تا جلوی خرید سهم توسط این سرمایهگذاران گرفته شود. در بازاری که خیلیها توانایی خرید سهام نداشتند، سفارشهای فروش بیش از هر زمان دیگری به چشم آمد و باعث شد شاخص کل بار دیگر ریزش کند. در این روز حدود ۹۵۳میلیارد تومان پول توسط سرمایهگذاران خرد از بورس خارج شد. دیروز یکشنبه در ادامه ریزش بازار، شاهد خروج ۸۹۰میلیارد تومان دیگر از بورس بودیم.
* چهار: یکی از عوامل ریزش بورس از نگاه برخی کارشناسان، سطح مقاومت دومیلیونی است. آنها میگویند شاخص بورس بعد از رسیدن به دومیلیون واحد، دچار اصلاح شده و این اصلاح ممکن است تا کانال یکمیلیون و ۷۰۰هزار واحدی ادامه داشته باشد. از نگاه آنها ریزش فعلی بورس با توجه به رشد آن طبیعی بهنظر میرسد. هرچند سرمایهگذاران چندان این ایده را قبول ندارند.
* پنج: نزدیک شدن به زمان پذیرهنویسی صندوق ETF پالایشی در دوم شهریورماه یکی دیگر از عوامل ریزش بازار از نگاه برخی کارشناسان است. آنها معتقد هستند سرمایهگذارهای بورس برای شرکت در این پذیرهنویسی به پول احتیاج دارند و برای همین سهام خود را میفروشند تا خودشان را برای پذیرهنویسی ETF دوم آماده کنند. مخالفان چنین ایدهای اعتقاد دارند، دوم شهریورماه تازه زمان شروع پذیرهنویسی است و فرصت کافی برای جمع کردن پنجمیلیون تومان پول وجود دارد و این مورد نمیتواند شاخص کل را ۲۶۵هزار واحد کاهش دهد.
*** بزرگترین بازندهها؛ سهامداران دارا، شستا و خساپا
ریزش ۲۶۵هزار واحدی در یکهفته و ۹۰هزار واحدی در یکروز، اغلب سرمایهگذارهای بورس را با ضرر مواجه کرده اما در این بین برخی سهامداران بیشتر از بقیه متضرر شدهاند. بزرگترین بازندههای ریزش تاریخی بورس، سهامداران صندوق ETF دارا یکم هستند. از آنجا که صندوقها دامنه نوسان بیشتری دارند، در روزهای قرمزرنگ، بیشتر از بقیه با افت قیمت روبهرو میشوند. قیمت هر واحد صندوق دارا یکم قبل از ریزش ۲۶۵هزار واحدی، حدود ۲۴هزار تومان بود و دیروز به محدوده ۱۷هزار و ۹۰۰تومان رسید. در هفتروز گذشته صاحبان سهمهای دارا یکم ۲۵درصد سرمایهشان را از دست دادهاند.
سهامداران شستا در رتبه دوم بیشترین ضرر قرار دارند. قیمت هر سهم شستا بعد از رشد متوالی در هفتههای گذشته، نهایتا تا روز یکشنبه ۱۹مرداد به ششهزار و ۳۰۰تومان رسید. قیمت سهام شستا تا چهارشنبه به پنجهزار و ۹۰۰تومان برگشت و به علت افشای اطلاعات با اهمیت متوقف شد. دیروز در فرایند بازگشایی بدون دامنه نوسان این نماد، قیمت سهام ۱۶درصد کاهش پیدا کرد. در ادامه حتی قیمت سهام شستا کمتر شد و تا ۱۹درصد کاهش را در کارنامه خود ثبت کرد.
دیروز یکشنبه قیمت هر سهم شستا تا چهارهزار و ۷۵۰تومان پایین آمد. درمجموع سهامداران شستا در روزهای ریزش ۲۶۵هزار واحدی شاخص بورس، حدود ۲۲٫۶درصد سرمایه خود را از دست دادند. سهامداران خساپا در رتبه سوم بازندههای بورس در یکهفته اخیر هستند. همزمان با ریزش ۲۶۵هزار واحدی شاخص بورس، قیمت هر سهم شرکت سایپا از حدود ۵۰۰تومان به محدوده ۴۰۰تومان سقوط کرده و سهامداران این شرکت تقریبا ۲۲درصد سرمایهشان را از دست دادهاند.
*** آیا ریزش ۹۰هزار واحدی شاخص بورس دوباره تکرار میشود؟
خیلی از تحلیلگران فعلا به بازگشت روند صعودی دلخوش نیستند و میگویند، احتمالا این روند تا چندروز ادامه داشته باشد. ولی شدت آن حداقل در یکهفته پیش رو به اندازه اتفاقات دیروز نخواهد بود. دیروز شاخص کل ۴٫۷درصد سقوط کرد که بخش بزرگی از این ریزش تقصیر بازگشایی عجیب شستا است. حتی در منفیترین روزهای بازار، نوسان شاخص کمتر از چهاردرصد است و بعید بهنظر میرسد شاخص کل در روزهای آینده بتواند رکورد ریزش ۹۰هزار واحدی را بشکند.
از طرف دیگر برخی کارشناسان نسبت به بازگشت روند صعودی امیدوار هستند. آنها ریزش شاخص را تحت تاثیر روند منفی سهام شرکتهای شاخصساز میدانند و میگویند در روزی که شاخص کل ۴٫۷درصد سقوط کرده، شاخص هموزن تنها کاهش دودرصدی داشته و این مورد نشان میدهد میتوان به رشد قیمت سهام شرکتهای کوچک امیدوار بود.