روزهای شلوغ در لایو اینستاگرام
روزنامه هفت صبح، فریدعطارزاده | در روزهای قرنطینه همه مشغول پخش زنده در اینستاگرام هستند؛ از هیات‌های مذهبی تا سلبریتی‌ها . فرید عطارزاده| در شب‌های بلند قرنطینه و تعطیلی مراکز تفریحی، سرگرمی و مذهبی، اینستاگرام به یکی از محل‌های اصلی تجمع (!) کاربران ایرانی تبدیل شده است؛ عموما از ساعت ۱۰ شب تا ۱ بامداد. کافی است در این بازه زمانی، صفحه اینستاگرام خود را باز کنید تا با انواع و اقسام لایوهای اینستاگرام که در بالای صفحه به شما پیشنهاد می‌شود رو به رو شوید و البته به احتمال زیاد تعجب هم خواهید کرد.
تعداد بی‌‌شماری از افراد، سازمان‌ها و نهادها مشغول پخش زنده اینستاگرامی هستند و جالب آنجاست که مربوط به یک طیف خاص نمی‌شوند. از افراد و نهادی مذهبی گرفته تا بازیگران و مجریان تلویزیونی و البته اینفلوئنسرهای آنور آبی. همه هم مشتریان خودشان را دارد و حتی تعداد بینندگان برخی از آنها به حدود ۶۰۰ هزار نفر رسید و رکورد «کریستیانو رونالدو» با ۴۶۰ هزار بیننده شکسته شد! در این لایوها می‌توانید به هرگونه محتوا که فکرش را می‌کنید دسترسی پیدا کنید.
از مراسم مذهبی و سخنرانی‌های نیمه شعبان گرفته تا صحبت‌های بازیگران درباره خودشان و گزارش‌های جنجالی و افشاگرانه خبرنگاران تا بحث‌های سنگین کارشناسی و علمی. در این میان، البته محتواهای سرگرمی نیز طرفداران خودش را دارد. نکته جالبی که لایوهای دوران قرنطینه نسبت به لایوهای قبلی داشت این بود که هر کدام از این چهره‌ها، متکلم وحده نبودند و بسته به نوع فعالیت‌شان، افراد دیگری از اینستاگرام را اصطلاحا روی خط می‌آوردند و بحث‌های حاشیه‌ساز و سرگرم کننده‌ای شکل می‌گرفت. در این گزارش مروری می‌کنیم بر لایوهای پر سر و صدای این شب‌های طولانی قرنطینه.
* یک: مجری‌ها و بازیگران
* در میان مجری‌های کشور، لایو رضا رشیدپور جالب‌تر از همه بود و بیشتر دیده شد. او که در خانه خود نشسته بود، پزشکان و بیماران مختلف کرونایی در سطح کشور را روی لایو می‌آورد و با آنها چند دقیقه‌ای همکلام می‌شد. تعداد بینندگان لایو او تا حدود ۵۰ هزار نفر هم رفت. رشیدپور به خوبی حال و هوای پزشکان و بیماران را به مردم نشان داد و توانست مشوق خوبی برای مردم باشد تا همچنان قرنطینه را تحمل کنند و برای کارهای غیرضروری بیرون نروند.
او در یکی از این ارتباط‌ها، ویدیوئی ناب از آی‌سی‌یو بیمارستان امیر اعلم و روایت دختر ۱۸ ساله‌ای به نام نیلوفر از غلبه بر کرونا را پخش کرد. در یکی دیگر از این لایوها، بخش قرنطینه بیمارستان امیراعلم تهران نشان داده شد که تقریبا تمام پرستارانش زنان شجاعی بودند که پنجه در پنجه بیماری مرگبار به بیمارانی کمک می‌کردند که سخت‌ترین روزهای‌شان را سپری می‌کردند و با کمک آنها داشتند به زندگی برمی‌گشتند.
* بازیگران و مجریان مختلف دیگری نیز لایوهای خود را پخش کردند. یکی از آنها جواد خواجوی بود که بازیگران مختلف را به مناظره با خود می‌آورد. او تا حدود ۲۰ هزار بیننده نیز داشت. خواجوی همان سبک همیشگی‌اش را داشت و تلاش می‌کرد با سوالات طنز و سرگرم‌کننده، مخاطبان را جذب کند. یکی از این لایوها که استقبال زیادی از آن شد، صحبت‌های او با مارال فرجاد بود. مارال فرجاد به تازگی با سری جدید شام ایرانی که در تلویزیون‌های اینترنتی پخش شده، دوباره خبرساز شده است.
* بازیگران سریال‌های نوروزی، خصوصا بازیگران سریال پایتخت نیز هر کدام لایوهایی داشتند که تا ۱۰ هزار بیننده هم داشت.
* اعضای ارکستر سمفونیک تهران نیز به دعوت شهداد روحانی از خانه‌های خود برای مردم به اجرای لایو پرداختند.
*** مراسم مذهبی
همزمانی دوران و قرنطینه و ایام شعبانیه سبب شد تا استفاده از لایو اینستاگرام بیش از پیش مورد توجه قرار بگیرید. به دلیل ممنوعیت برگزاری مراسم حضوری و فیزیکی، همه هیات‌ها و مداح‌های مشهور کشور اقدام به پخش سخنرانی و مولودی از طریق لایو اینستاگرام کردند که با استقبال خوبی رو به رو شد و تعداد بینندگان برخی از آنها به حدود ۵۰ هزار نفر نیز رسید. مراسم حرم حضرت معصومه، حضرت عبدالعظیم، مسجد دانشگاه تهران، حسینیه قمر بنی هاشم، هیات نورالرضا و مداحان و سخنرانان مشهوری مانند سیدمجتبی حسینی، نریمان پناهی، محمود کریمی، هلالی و… همگی از اینستاگرام به صورت لایو پخش شدند.
*** بحث‌های علمی و کارشناسی
پزشکان، تحلیگران سیاسی و اساتید دانشگاهی و علمی از جمله دیگر قشرهایی بودند که لایوهای خوبی پخش کردند. این دسته از لایوهای اینستاگرام مانند شبکه چهار صدا و سیما بود که مخاطبان خاص خودش را داشت. بنابراین طبیعی بود که تعداد بینندگان آن کمتر باشد (در حدود ۵ تا ۱۰ هزار نفر) اما خب بحث‌های مفیدی در میان آنها وجود داشت. پزشکان همچنان مشغول راهنمایی و توضیح به کاربران هستند و با حوصله به سوالات و دل‌مشغولی‌های کاربران پاسخ می‌دهند. تحلیلگران سیاسی در غیاب خط قرمزها و ممیزی‌های صدا و سیما به تحلیل خود از نحوه مدیریت دولت در دوران کرونا پرداختند. در لایوهای خاص‌تر نیز به آموزش عکاسی، نحوه خرید تلسکوپ و… از طریق لایو اینستاگرام پرداختند.
*** اینفلوئنسرها
اینفلوئنسرهای اینستاگرامی که در خوانش رسمی حاکمیت چندان جای ندارند نیز به سبک خود مشغول پخش لایو اینستاگرام شدند که تا حدود ۱۰۰ هزار بیننده هم داشتند. محتوای پخش شده توسط آنها نه خیلی علمی و کاربردی بود و نه خیلی زرد و مبتذل. مثلا صدف بیوتی، ملیکا و… از کاربران می‌خواست تا اگر استعداد خاصی در هر زمینه‌ای دارند، روی لایو بیایند تا همه آن را ببینند و شاید به این صورت بتوانند چهره خود را شناخته‌تر کنند.
*** شاخ‌ها!
رقابت اصلی میان اینها بود و نام همه جور شاخ را می‌توان در آن دید. از پویان و نیلی گرفته تا تتلو، تهی، ندا، دنیا و ساشا. هر کدام یک ژانگولری زدند تا دیده شوند و خب موفق هم بودند. بازدیدکنندگان لایو پویان و تتلو به حدود ۶۰۰ هزار نفر رسیدند و در زمینه تعداد بینندگان لایوهای اینستاگرام، رکورد رونالدو را زدند. تتلو تلاش می‌کرد با آوردن انواع و اقسام چهره‌ها روی لایو خود، کاربران بیشتری جذب کند. از ندا بگیرید تا تهی. پویان و ساشا هم با به راه انداختن چالش‌های عجیب و نا متعارف و تعیین جایزه در شب‌های بلند قرنطینه برای خود حکم‌فرمایی کردند.
در همین زمینه سایت کافه سینما نوشت: « در روزهای گذشته، لایوهای چند صد هزار نفری امیر تتلو موزیسین ایرانی خارج از کشور، آن هم در ساعات نیمه شب، رسانه‌های ایرانی را به بحث درباره بخش مهمی از فرهنگ زیرزمینی کشور واداشته است. این در شرایطی است که لایو یک چهره شناخته شده بین‌المللی، مثل ماریا شاراپووا، در مواردی به‌هزار مخاطب می‌رسد. تتلو این لایوها را با دیگر به‌اصطلاح «شاخ»های اینستاگرام مثل ندا یاسی و ساشا سبحانی برگزار می‌کند.
رقم تماشای این لایوها به‌قدری بالا بوده که بعضی صحبت از شکستن رکورد جهانی کرده‌اند یا نزدیک به‌رکورد کریستیانو رونالدو با ۴۰۶ هزار مخاطب دانسته‌اند. در رسانه‌های داخلی باتوجه به ادبیات به‌کار رفته در این شوها، به‌آن نام لایو حیوانی داده‌اند، یاتعبیرهایی از این قبیل. بااین وجود میزان مخاطبان این لایوها آن هم با مخاطب محدود فارسی زبان، بسیار قابل توجه و بحث است.»
*** چرا انگشت به دهان مانده‌اید؟
این یادداشت را هم بخوانید: این روزها برخی از تعجب انگشت به دهان دارند که چرا باید ساعت ۳ شب ۴۲۶ هزار نفر پای لایو اینستاگرامی تتلو بنشینند؟ آیا واقعا باید از این حضور که تقریبا ۱۰۰ هزار نفر بیشتر از مردم کشور ایسلند است، شگفت‌زده شویم؟ نه، اصلا نباید شاخ روی سرمان سبز شود. این افراد بخشی از جامعه ایران هستند. زمانی اینها به واسطه نبود شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی، ناشناخته بودند و تنها با عکس‌هایی که به دیوار اتاق‌شان می‌زدند، ابراز عقیده می‌کردند حالا با حضور در شبکه‌های اجتماعی.
نمی‌دانم چرا نمی‌خواهیم به این درک برسیم که قرار نیست همه مثل ما باشند. در یک جامعه دیدگاه‌ها و تفکرات مختلفی وجود دارد. ۴۲۶ هزار نفر پای لایو تتلو! چرا انگشت به دهان مانده‌اید؟ واقعا قرار نیست همه در جامعه اندیشمند یا اهل فضل و کمال شوند. به خدا جامعه پویا احتیاج به همه نوع سلیقه دارد. سلیقه برخی تتلو است و بخشی دیگر شجریان. نمی‌شود انتظار داشت آدم‌ها همیشه یک رنگ و یک شکل بمانند. مردم تغییر می‌کنند و این حضور شبانه در فضای مجازی، نشان همین تغییر است.
تتلیتی‌ها یا همان طرفدار امیرحسین مقصود لو، او و سبک زندگی‌اش را انتخاب کرده‌اند به همین سادگی. بسیاری از این جماعت در ایران زندگی می‌کنند. در ایران مدرسه رفته‌اند. بر اساس آمار صدا و سیما که اکثریت تلویزیون تماشا می‌کنند و قاعدتا بر اساس آموزش‌ها، هنجارهای اجتماعی و فرهنگی نباید به تتلو و امثال او علاقه‌مند می‌شدند اما شدند.
این علاقه به خاطر این است که اتفاقات اجتماعی و فرهنگی در یک برهه زمانی متوقف نمی‌شوند و همچون رودی پر آب در حال حرکت هستند. واقعا اگر در یک جامعه همه مثل هم بودند باید انگشت به دهان بگذاریم و تعجب کنیم. شاید اگر در دهه‌های قبل، می‌پذیرفتیم که سلیقه‌های مختلف در جامعه وجود دارد و به آنها اجازه عرض اندام می‌دادیم امروز با دیدن حضور نیم میلیونی در یک لایو اینگونه، دچار سرگیجه نمی‌شدیم. (عصر ایران؛ مصطفی داننده)
