رقابتهای قدرتهای منطقهای در خاورمیانه
روزنامه هفت صبح، کمال بردبار | رقابتهای منطقهای قدرتهای خاورمیانه وارد مرحله تازهای شده است و عقبنشینی از این رقابت اشتباه بزرگی خواهد بود. منابع انرژی نفت و گاز چه در زمین و چه در دریا ، منابع آب و دسترسی به آبهای آزاد شالوده رقابت قدرتهای منطقهای را تشکیل دادهاند. ایران یکی از بازیگران مهم این رقابت است که در سوریه و عراق و به شکل غیرمستقیم در یمن و لبنان نشان داده قدمی از منافع ملی و ایدئولوژیک خود عقبنشینی نمیکند.
دسترسی به مدیترانه و حق امنیت انتقال انرژی کمترین خواستههای ایران است، ترکیه بازیگر مهم دیگر است که با جاهطلبیهای خطرناک اردوغان به شکل همزمان در شمال عراق ، سوریه و لیبی درگیر نبردهای محدود و گسترده متنوعی شده است. آنها در سوریه با منافع ایران اصطکاک پیدا کردهاند و در لیبی با منافع عربستان و امارات. سعودیها و اماراتیها دو بازیگر دیگر این ماجرا هستند که تواناییهای خود را زیادی دست بالا گرفته بودند.
شاید چون به حمایت آمریکا بیش از حد لزوم دلبسته بودند. آنها فعلا در تمام جبههها در حال شکست خوردن هستند. شکست در سوریه و گیر افتادن در باتلاق یمن و حالا هم زنجیره شکستها در لیبی.
آن ها در لیبی با ترکیه رودررو بودند،در سوریه در کوتاه مدتی متحد ترکیه بودند و در نهایت توسط جبهه متحد ایران و سوریه و حزب الله شکست خوردند و در یمن هم در جنگ فرسایشیشان مقابل ارتش یمن ،حالا به یک نبرد داخلی بین نیروهای مزدور سعودی و اماراتی دچار شدهاند.
دو قدرت مهم خاورمیانه در این میان دچار سکوت و انفعال بودند یعنی پاکستان و مصر. پاکستان بعید است خود را درگیر ماجراجویی تازهای بکند اما مصر پس از سالها تصمیم گرفته است به یاری سعودیها و اماراتیها در لیبی بشتابد. نوعی صفکشی مقابل اردوغان که هنوز در غم از دست دادن متحد بزرگشان محمد مرسی در قاهره هستند و ژنرال السیسی را دست نشانده سعودیها و اماراتیها میدانند.
هرچه هست لیبی به عنوان یک گنج بزرگ انرژی و آبهای شیرین به این سادگیها از دست گروههای طماع و نیروهای خارجی خلاص نخواهد شد. روسیه هم بازیگر مهم این وقایع است. موفقیتشان در سوریه و در اتحاد با ایران اعتماد به نفس روسها را آنقدر بالا برد که بیپروا در لیبی هم وارد عمل شدند. هرچند در قالب نیروهای مزدور و به شکل ارسال اسلحه.
اما تکیه بر مزدورهای حفتر و دلارهای سعودی و اماراتی نتیجه خوبی برای روسیه تا به اینجا در نبرد بزرگ لیبی نداشته است و کفه ترازو به سمت متحدان ترکیه بوده است. در سه ماه گذشته آمریکا از منفعلترین بازیگران خاورمیانه بوده است و اسرائیل هم نگرانترین بازیگر این منطقه. اسرائیل میداند که ایران زیر سختترین حملات اسرائیلیها با پشتکار خاص خود و با صبوری و دوراندیشی به حرکت به سوی اهداف خود ادامه خواهند داد.خاورمیانه همچنان ملتهبترین منطقه جهان است و این روزها سرنوشتسازترین ایام خاورمیانه.