رشته‌های دانشگاهی که بیشترین و کمترین اشتغال‌زایی را دارند
روزنامه هفت صبح، مهلا جوادپور| آخرین گزارش مرکز آمار نشان می‌دهد نرخ بیکاری در سال 1401 کاهش داشته است، اما نتایج طرح پایش اشتغال فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌ها نشان می‌دهد برخی رشته‌ها در همه مقاطع تحصیلی، حتی دکتری، کمترین میزان اشتغال‌زایی را دارند. نتایج به‌دست آمده از این طرح، رشته‌های اشتغال‌زا در مقاطع مختلف را هم مورد بررسی قرار داده است که در این گزارش می‌توانید بخوانید.
بر اساس آمار امسال، 72 دانشگاه با پایش اطلاعات از 21 هزار و 415 دانشجو، رشته‌های دانشگاهی‌اي که بیشترین و کمترین اشتغال‌زایی را دارند، مشخص کرده‌اند. از آنجایی که بسیاری از فارغ‌التحصیلان، به‌خصوص پسران، بعد از اتمام دانشگاه به دلیل گذراندن دو سال دوره سربازی بلافاصله شاغل نمی‌شوند، در این طرح از دانش‌آموختگان چهار سال قبل به‌عنوان نمونه آماری استفاده شده است. بنابراین در سال ۱۴۰۱ وضعیت اشتغال دانش‌آموختگان چهار سال قبل، یعنی دانش‌آموختگان مهر سال ۹۶ تا شهریور سال ۹۷ مورد بررسی قرار گرفته است.
تاریخ‌خوان‌ها با دکتری هم بیکارند
در مقطع کاردانی، بیشترین میزان بیکاری مربوط به رشته‌های علوم قرآنی، تاریخ و مانند آن است که بازار کار مناسبی در کشور ندارند. اگر درباره بازار کار رشته علوم قرآنی در گوگل جست‌و‌جو کنید، مشاغلی مانند آموزش، پژوهش و تبلیغ و ترویج پیشنهاد می‌شود. امکان گرفتن مجوز مراکز آموزشی مانند مدرسه و پیش‌دبستانی هم در این لیست آمده که البته می‌تواند مربوط به مقاطع بالاتر در این رشته تحصیلی باشد.
برای کاردانی رشته تاریخ شغلی پیشنهاد نشده اما با کارشناسی این رشته گفته می‌شود می‌توان در وزارت آموزش و پرورش، وزارت امور خارجه، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان موزه‌ها، مراکز اسناد ملی و صداوسیما برای بررسی مسائل تحقیقی تاریخ در حد تحقیقات بین‌المللی به کار مشغول شد.
بیشترین درصد اشتغال در مقطع کاردانی مربوط به رشته‌های مهندسی کامپیوتر، مهندسی برق، حسابداری، مهندسی کشاورزی و مهندسی معماری است. اکثر رشته‌های با درصد بالای اشتغال در حوزه فنی و مهندسی و علوم کشاورزی هستند.در مقطع کارشناسی همچنان رشته‌های مهندسی کامپیوتر، مهندسی برق، حسابداری، مهندسی کشاورزی، مهندسی معماری، مکانیک، مدیریت و… پرچمدار هستند و بیشترین درصد اشتغال را به‌خود اختصاص می‌دهند.
اکثر رشته‌های با درصد بالای اشتغال در حوزه فنی و مهندسی و دامپروری و علوم انسانی است. بیکارترین‌های این مقطع هم مربوط به رشته‌های تاریخ، الهیات، زیست‌شناسی و مهندسی منابع طبیعی هستند. بازار کار در رشته زیست‌شناسی اینطور تعریف شده که دانشجویانی که تلاش کافی داشته باشند می‌توانند جذب دانشگاه‌ها، شیلات یا سازمان محیط زیست شوند.
همچنین گفته می‌شود دانشجویانی که از طریق این رشته وارد رشته‌های انگل‌شناسی، بیوشیمی پزشکی، ایمونولوژی، ژنتیک‌شناسی و هماتولوژی می‌شوند فرصت‌های شغلی بهتری نسبت به دانشجویانی که به کارهای تحقیقاتی می‌پردازند، دارند. با کارشناسی منابع طبیعی هم می‌توان در وزارتخانه جهاد کشاورزی، سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور، موسسات تحقیقاتی منابع طبیعی و مراکز دولتی دیگر مشغول به کار شد.
در مقطع کارشناسی ارشد هم می‌توان گفت وضعیت به همین منوال است و رشته‌های تاریخ و الهیات و معارف اسلامی و مهندسی منابع طبیعی کمترین شغل را برای فارغ‌التحصیلان خود دارند. در مقطع دکتری بیشترین مشاغل مربوط به فارغ‌التحصيلان رشته‌های مهندسی کامپیوتر، علوم اجتماعی، مهندسی شیمی و مهندسی هوافضا است. این در حالی است که همچنان رشته‌های زیست‌شناسی، مهندسی منابع طبیعی و تاریخ در این مقطع کمترین میزان اشتغال را به خود اختصاص داده‌اند.
نتایج همین آمارگیری در سال 99 تفاوت کمی با نتایج امسال داشته است. بیشترین میزان اشتغال مربوط به رشته‌های فنی و مهندسی، علوم انسانی و علوم پایه و بیشترین میزان بیکاری مربوط به رشته‌های هنر اسـت. همچنین رشته‌هایی مانند مهندسی کامپیوتر، برق و حسابداری در مقطع کارشناسی، مهندسی مکانیک، حسابداری و مهندسی برق در مقطع کارشناسی ارشد و مهندسی عمران، کامپیوتر و مواد در مقطع دکتری بالاترین میزان اشتغال را به خود اختصاص داده‌اند.
نتایج این جدول نشان می‌دهد که بالاترین نرخ بیکاری در سال ۱۴۰۱ مربوط به مقاطع کارشناسی و دکتري است و پایین‌ترین نرخ بیکاری هم مربوط به مقاطع کاردانی و کارشناسی ارشد می‌شود. همچنین درصد اشتغال در مقطع دکتری در سال جاری نسبت به 4 سال پیش کاهش یافته و به کمترین میزان خود رسیده است. این در حالی است که درصد اشتغال در مقطع کاردانی بیشترین افزایش را داشته.در سال ۱۴۰۱ درصد اشتغال نسبت به سال ۱۴۰۰ در مقاطع کاردانی، کارشناسی و کارشناسی ارشد افزایش داشته اما درصد اشتغال در مقطع دکتری از ۸۱ درصد به ۴۷ درصد کاهش یافته است.
