ردپای کمرنگ لسآنجلسیها در جامجم
روزنامه هفت صبح، احمد رنجبر | این گزارش نیاز به مقدمه ندارد؛ دنبال نتیجهگیری خاصی هم نیست! همه میدانیم صداوسیما اجازه پخش هر صدایی را نمیدهد. حتی صدای برخی خوانندههای داخلی مجوز پخش ندارد. تازه آن دسته که صدایشان مجوز میگیرد، تعدادی از ترانههایشان برای پخش از رادیو و تلویزیون مجاز نیست. درباره خوانندههای ایرانی خارج از کشور که جای هیچ بحثی نمیماند. با این حال گاهی صداهای ممنوعه مشمول تبصره شدهاند؛ کجا و چگونه؟ این گزارش را بخوانید.
*** مستند خونه رو| شبکه افق
یکشنبه شب شبکه افق مستند «خونه رو» محمد کارت را پخش کرد. این مستند روایتی جذاب و جسورانه درباره شیوههای سرقت از منازل است. در بخشی از مستند، کارگردان به واسطه یکی از خلافکاران (که حالا نادم شده) وارد ماشین یکی از روسای باند قاچاقچیان میشود. در حین گپ و گفت سه نفره، صدای هایده به گوش میرسد.
این مستند پیشتر از تلویزیون پخش شده بود و حالا شبکه افق در بازپخش آن را «به طور کامل» روانه آنتن کرد. همین که بدانیم صدای خواننده زن و ترانه «به دیدن من بیا مهتاب در اومد» از شبکه افق پخش شده،ماجرا جالبتر میشود. محمد کارت مستند ساز جسور و متبحری است و «خونه رو» را هم با همان نگاه ساخته. شبکه افق هم در حین پخش این مستند، هشدار گروه سنی ۱۶+ را گوشه کادر نگه داشته بود.
*** سریال معمای شاه | شبکه یک
معروفترین جایی که صدای خوانندههای ممنوعه تلویزیون به گوش خورد سریال «معمای شاه» است. حتما خاطرتان هست که این سریال بخشی از زندگی غلامرضا پهلوی را هم دراماتیزه کرده بود. به همین خاطر سریال گاهی او را در شرایطی نشان میداد که مشغول تفریح است.
خوانندههای آن زمان از جمله ستار و ابی هم مقابل او میخواندند. در «معمای شاه» تصویر این دو خواننده نیز به نمایش درآمد. البته چهره بازیگران برای رسیدن به این نقش گریم شده بود. از صدای ویگن در «معمای شاه» هم استفاده شد و قرار بود پای چند خواننده دیگر به سریال باز شود که نشد. پیشتر فیلم «نهنگ عنبر» از صدا و تصویر ابی استفاده کرده بود.
*** بخش خبری ۲۰:۳۰ |شبکه دو
سال ۹۴ دو بار ترانه معین از بخشهای خبری پخش شد. یک مورد زمانی بود که کامران نجف زاده گزارشی از جزیره ابوموسی آماده کرد. آن زمان بر سر مالکیت این جزیره هیاهویی شکل گرفته بود و اماراتیها به این بخش از خاک کشورمان چشم دوخته بودند. نجف زاده به جزیره رفت و گزارشی جذاب تهیه کرد. او میخواست بی واسطه «ایرانی بودن» جزیره ابوموسی را به مخاطب نشان دهد.
به همین خاطر در گزارش خود، ترانهای از معین که داخل ماشین یکی از هموطنان به گوش رسید را استفاده کرد. این یک تکنیک استراتژیک در آن زمان تعبیر شد.کمی بعد ترانه «هوا ابری و من با چشمای تر» معین در بخش خبری ساعت ۱۹ شبکه یک شنیده شد. این ترانه روی گزارشی درباره عوارض ۲۰ هزار تومانی جاده چالوس قرار گرفت.
*** سریال بزنگاه| شبکه سه
سال ۸۷ سریال پرحاشیه «بزنگاه» روی آنتن شبکه سه رفت. رضا عطاران در این سریال از صدای خواننده خارج نشین استفاده نکرد بلکه خودش متن یکی از ترانهها را دکلمه کرد. ماجرا از این قرار است که نادر (رضا عطاران) برای شرح حال خود خطاب به توفیق (غلامرضا نیکخواه) از متن ترانه حمیرا کمک میگیرد: «به قول اون خواننده ؛ این همه حرص و طمع برای چی / آخه این دنیا مگه سرای کیست؟» از این اشارهها در برنامه و سریالهای دیگر هم وجود دارد.
*** سریال پایتخت|شبکه یک
مورد «پایتخت ۵» متفاوت است. در این سریال هم ترانه ممنوعه استفاده شد اما مربوط به خوانندهای ایرانی نیست. سازندگان سریال از ترانه معروف ابراهیم تاتلیس استفاده کرده بودند. وقتی نقی به همراه فامیل به ترکیه میرسد،ترانهای در ماشین گوش میدهند که مربوط به تاتلیس است. قبل از سفر به ترکیه هم رحمت در ماشین خود ترانهای از تاتلیس را گوش میدهد.
محسن تنابنده با این خواننده ترک شوخی و بعدا عذرخواهی هم کرد. پخش این ترانه خیلی زود واکنش تند برخی رسانههای اصولگرا را به همراه داشت. تنابنده در گفتوگو با هفت صبح توضیح داد که ابراهیم تاتلیس خوانندهای محبوب و خاطره ساز میان ایرانیهاست و حساسیتها درباره او کاذب است!