راهنمای عملی موفقیت در بازار بورس
روزنامه هفت صبح، احمدرضا نجفی | راستش را میگویم! امروز با چشمان خودم جنگ را در بازار بورس دیدم. خیل عظیم سرمایهای که وارد بورس شده، میزان تقاضا برای خرید سهام را به شدت بالا برده و خریداران در تابلو معاملات هر نماد از سر و کول هم بالا میروند تا سهام بخرند. کار به جایی رسیده که روند کلی شاخص به هم ریخته است.
کارشناسان میگویند سرمایههای جدید نمیگذارد شاخص بورس بر اساس روند طبیعیاش اصلاح شده و کمی کوتاه بیاید. برای همین روزبهروز شاهد افزایش شاخص کل و رکوردشکنی بورس هستیم.در این گزارش سعی کردیم جواب این سوال را پیدا کنیم. سراغ حرفهایهای بازار رفتهایم تا ببینیم هر کدام چه توصیهای درباره خرید سهام برای تازهواردها دارند. توصیههای مختلف را در پنج بخش دستهبندی کرده و در این گزارش به آنها پرداختهایم.
*** هجوم سرمایهگذارها برای دریافت کد معاملاتی
مشتری عرضه اولیهها به ۸۰۰هزار نفر رسیده و هر بار شاهد یک رکوردشکنی جدید در تالار شیشهای بورس هستیم. این روزها به قدری رکوردشکنیها زیاد شده که بالا رفتن شاخص بورس دیگر به یک اتفاق عادی تبدیل شده، اما نکته عجیب این روزها افزایش ناگهانی ارزش معاملات در بازار بورس است. دیروز سهشنبه رقمی حدود سه هزار میلیارد تومان سهام در بازار بورس خرید و فروش شد. رقمی که تا به حال سابقه نداشته و در حالی اتفاق افتاده که تا همین چند روز پیش ارزش معاملات نهایتا به دو هزار میلیارد تومان میرسید و این موضوع نشاندهنده هجوم سرمایهها به بازار بورس است.
بعضا گفته میشود این روزها تعداد فروشندهها تقریبا دو برابر تعداد خریداران است و نشان میدهد سهام بورسی در حال تقسیم شدن بین تعداد بیشتری از افراد است. این موضوع صرفا محدود به آمار و ارقام نیست و میتوان رد و نشان این هجوم سرمایه را در کارگزاریهای مختلف هم دید. طوری که این روزها جای سوزن انداختن در کارگزاریها نیست.
*** تاثیر ورود سرمایههای جدید در نیمه دوم سال
بورس که رونق پیدا کرده، شاخص کل روزبهروز در حال افزایش است و کار به جای رسیده که از ابتدای هفته گذشته، تنها یک روز شاهد کاهش شاخص کل بودیم. فعالان بازار سرمایه میگویند هر روند افزایشی، یک اصلاح و کاهش جزئی را در پی دارد، اما ورود سرمایه حتی از اصلاح سرمایه هم جلوگیری میکند. حالا بین کارشناسان اختلاف افتاده.
بعضی از کارشناسان میگویند روند افزایشی شاخص بورس مداوم نبوده و به زودی شاهد کاهش یا حتی ریزش شاخص بورس هستیم. آنها برای ادعایشان دلیل دارند. میگویند با ورود سرمایه به بازار بورس و بالا رفتن تقاضای خرید سهام، قیمت سهمها در نمادهای مختلف افزایش پیدا میکند، اما این اتفاق تاثیری در ارزش واقعی شرکتها ندارد. این مورد باعث میشود بین ارزش واقعی و قیمت سهام اختلاف بیفتد و شاهد تشکیل حباب قیمت در بازار بورس باشیم. این اتفاق میتواند ریزش شاخص بورس را در پی داشته باشد.
*** آیا با کاهش قیمت دلار، بورس هم پایین میآید؟
کارشناسان بازار سرمایه به کلی ارتباط بین دلار و بورس را رد میکنند. آنها میگویند دلار در نیمه اول سال ۹۸ از جایش تکان نخورد، اما بازار بورس با افزایش پی در پی مواجه شده. این دیدگاه که فکر میکند بین دلار و بورس همپوشانی وجود دارد، از رفتار شاخص کل در سال گذشته به وجود آمده. دقیقا یک سال پیش بازار بورس همگام با افزایش قیمت دلار تا مرز ۲۰هزار تومان، به مرز کانال ۲۰۰هزار واحدی نزدیک شد و در ادامه با کاهش قیمت دلار دچار ریزش شد. بعضی معتقد هستند که بورس و دلار با هم ارتباط نزدیک دارند و با توجه به اینکه دلار در افزایش شاخص کل در سال ۹۸ همراهی نکرده، پس این روند افزایشی بورس تداوم نخواهد داشت.
*** کدام سهمها را بخریم؟
کارشناسان بازار سرمایه برای تازهواردهای بورس، نسخه خاص خودشان را میپیچند. هر کس یک توصیهای دارد، اما این توصیهها را میتوان در پنج مورد کلی دسته بندی کرد. سادهترین آن اکتفا به شرکت در عرضه اولیه است. گروه دوم توجه سهامداران را به شاخص P/E جلب میکنند. گروه سوم معتقد هستند باید سراغ سهمهای عقبمانده برویم و دسته چهارم بر اساس حجم معاملات یک نماد به خرید سهام توصیه میکنند. در آخر گروه پنجم در توصیه به سرمایهگذارهای تازه وارد، آنها را با تحلیلهای تکنیکال و بنیادی آشنا میکنند.
* یک: عرضه اولیه؛ سود کم، اما مطمئن
سادهترین راه پولدار شدن به کمک بورس، اکتفا به شرکت در عرضه اولیه است. این کار به درد سرمایههای بزرگ نمیخورد چراکه در یک عرضه اولیه نهایتا بتوان دو میلیون تومان سهم خرید، اما بازدهی در این سهمها کاملا تضمین شده و قطعی است. سهامی که برای اولین بار در بورس عرضه میشود، دست کم برای یکی دو هفته رشد پیاپی را پیش رو خواهد داشت. بررسیها نشان میدهد در سال ۹۸، مجموع عرضه اولیهها در کنار یکدیگر حدود ۸۰درصد سود نصیب سهامدارانشان کردهاند.
*دو: شاخص P/E همه چیز را به شما میگوید
شاخص P/E برای هر نماد بورسی نشان میدهد چه نسبتی بین قیمت سهم و ارزش واقعی آن وجود دارد. به اصطلاح بورسیها، با این شاخص میتوان ارزندگی سهام را اندازهگیری کرد. هر چه این شاخص کمتر باشد، نشان میدهد ارزش واقعی سهام بیشتر از آن قیمتی است که در حال حاضر خرید و فروش میشود. برای همین، کارشناسان بورس به تازهواردها توصیه میکنند در همان نگاه اول سراغ P/E بروند و آن را با دیگر نمادهای حاضر در گروه مقایسه کنند. اگر P/E یک نماد کمتر از میانگین گروه بود، میتوان تا حدودی به ارزندگی آن اعتماد کرد. شاخص P/E در اطلاعات هر نماد قابل مشاهده است.
* سه: سهامی که رکوردشکنی کرده را فراموش کنید
خیلی از تازهواردهای بورس با نگاه به سابقه نمادها و بازدهیهای چند ده درصدی آنها، حسابی دهنشان آب میافتد و مجذوب سودی میشوند که فلان نماد معروف نصیب سهامدارانش کرده. در حالی که کارشناسان بازار سرمایه، بازی را برای این دسته از نمادها تمام شده میدانند و تازهواردها را به خرید سهام شرکتهایی توصیه میکنند که از بازار جاماندهاند و دیر یا زود این عقبافتادگی را جبران خواهند کرد. با این ترفند، شما اگر قبل از اینکه یک نماد روند افزایشی عجیب و غریب به خود بگیرد آن را خریداری کنید از این خریدتان سود خواهید برد.
* چهار: سهمهای شلوغ بخرید
بعضی کارشناسان بازار سرمایه تاکیدشان روی حجم معاملات در هر سهم است. آنها میگویند این رقم باید دست کم در روز به یک میلیون سهم برسد و نمادهایی که کمتر از این تعداد معامله میشوند، خطرناک هستند چراکه در صورتی که با خرید آنها ضرر کنید، یا به خاطر نیاز داشتن به پولتان بخواهید سهامتان را بفروشید، کسی سهام شما را نمیخرد و این موضوع باعث ضررهای پشت سر هم میشود. برای همین بهتر است در شروع کار سراغ نمادهای کوچک که حجم معاملاتشان پایین است، نروید. مگر اینکه کاملا به ارزندگی آنها اطمینان داشته باشید، یا یک کارشناس قابل اعتماد خرید آن را بر اساس تحلیلهای تکنیکال یا بنیادی به شما توصیه کرده باشد.
* پنج: تحلیلهای بنیادی و تکنیکال را با هم بخوانید
حرفهایها در بازار بورس عموما بر اساس دو شیوه، بازار بورس و وضعیت نمادها را بررسی و تغییرات آنها را پیشبینی میکنند. بعضی سراغ ابزار تکنیکال میروند. شاید دست کم اسم کارگاههای آموزشی تحلیل تکنیکال به گوشتان خورده باشد، این ابزار با مطالعه روند گذشته قیمتها، روند آینده آنها را پیشبینی میکنند. تحلیل تکنیکال با یک سری الگوهای از پیش تعیین شده رفتار تغییرات قیمت را میسنجد و کاری به کار نوع نماد و اتفاقاتی که در بیرون تالار بورس برای آن افتاده ندارد.