راهنمای عملی ثبت‌نام در سامانه املاک و اسکان
روزنامه هفت صبح، گروه بازار | ثبت اطلاعات ملکی و سکونتی خانوارها در سامانه املاک و اسکان به نشانی amlak.mrud.ir از روز پنجشنبه ۱۹فروردین آغاز شده است.کلیه سرپرستان خانوار اعم از شهری و روستایی،مالک و مستاجر و تمامی مالکان واحدهای مسکونی مکلف هستند که اطلاعات محل سکونت (اقامتگاه) و املاک تحت مالکیت خود (با مالکیت‌های رسمی، وکالتی، تعاونی شهری و روستایی) را ظرف مدت دو ماه از تاریخ ۱۹فروردین ۱۴۰۰ در سامانه املاک و اسکان درج کنند.
در مرحله اول زمان بندی مراجعه به سامانه ملی املاک و اسکان بر اساس آخرین رقم کدملی سرپرست خانوار است اما از ۱۰اردیبهشت تا ۱۹خرداد تمامی کدهای ملی قابلیت ثبت‌نام دارند. از روز ۱۹فروردین تا ۹اردیبهشت افرادی که آخرین رقم کدملی آنها به ترتیب ۹، ۸، ۷، ۶، ۵، ۴، ۳، ۲، ۱ و صفر است به‌ترتیب هرکدام دو روز فرصت نام‌نویسی دارند.سپس همانطور که گفته شد از روز ۱۰اردیبهشت تا ۱۹خردادماه تمامی افراد می‌توانند اطلاعات ملکی خود را ثبت کنند.
در این گزارش، راهنمای ثبت‌نام و پاسخ به ابهاماتی که ممکن است برای شما ایجاد شود گردآوری شده. فراموش نکنید با درج اطلاعات در سامانه هیچ نوع مالیاتی به خانه اول و دوم شما در شهری دیگر و همچنین خانه‌های واقع در شهرهای کوچک و روستاها تعلق نمی‌گیرد اما چون دریافت یارانه، پلاک خودرو، انشعابات، گواهینامه و بسیاری دیگر از خدمات مشروط به ثبت‌نام در سامانه املاک و اسکان است، انجام مراحل ثبت‌نام ضروری به‌نظر می‌رسد.
ضمن اینکه در آینده ارائه خدمات دولتی شامل افتتاح حساب بانکی و بسیاری دیگر از خدمات مشروط به ثبت اطلاعات سکونتی در سامانه املاک و اسکان و دریافت کد یکتا خواهد بود.طبق بند ۷ از تبصره ۸ اصلاحیه ماده ۵۴ مکرر قانون مالیات‌های مستقیم مصوب پنجم آذرماه ۱۳۹۹ مجلس پس از پایان مهلت خوداظهاری موضوع تبصره (۱) این ماده، دستگاه‌های اجرایی مکلف هستند خدمات خود را از قبیل افتتاح حساب بانکی و صدور دسته چک، خدمات ناشی از اعمال سیاست‌های حمایتی، یارانه‌ای و کمک معیشتی، تعویض پلاک خودرو، فروش انشعاب آب، برق، تلفن و گاز طبیعی، ارسال اسناد و مدارک مانند گواهینامه رانندگی، گذرنامه، مدارک خودرو، اخطاریه، ابلاغیه، ثبت‌نام مدارس در منطقه محل اقامت، استحقاق دریافت خوابگاه دانشجویی و امثال آن را تنها با اخذ کدملی و بر اساس کد پستی یا شرح نشانی یکتای درج شده مربوط به اقامتگاه اصلی آنان در سامانه املاک و اسکان کشور ارائه کنند.
همچنین حداکثر ظرف مدت شش ماه پس از لازم الاجرا شدن این تبصره، کلیه ارائه‌دهندگان خدمات عمومی از قبیل آب و فاضلاب، برق، گاز و تلفن مکلف شده‌اند قبوض مصرفی را بر اساس اطلاعات مندرج در سامانه املاک و اسکان کشور، مطابق با کدپستی یا نشانی یکتا و به‌نام مالک یا بهره‌بردار صادر کنند.مفهوم این بند از قانون این است که در صورت ثبت نکردن اطلاعات ملکی خود از یارانه، پلاک خودرو، خدمات بانکی، انشعابات خانگی، گذرنامه و … محروم خواهید شد.
ثبت‌نام در این سامانه به معنای جریمه مالیاتی نیست. شما می‌توانید یک اقامتگاه اصلی و یک اقامتگاه فرعی غیر از شهر محل اقامت خود داشته باشید که مشمول مالیات نخواهند شد. همچنین خانه‌های واقع در روستاها و شهرهای دارای جمعیت کمتر از ۱۰۰هزار نفر در صورت خالی بودن مشمول مالیات نمی‌شوند. البته واحدهای مسکونی واقع در شهرهای زیر ۱۰۰هزار نفر جمعیت و روستاها که مالک و بهره‌بردار آنها هریک جداگانه در سامانه ملی املاک و اسکان کشور ثبت نشده باشد در حکم خانه خالی تلقی و مشمول جریمه‌ای معادل ۲۰درصد مالیات سال اول این قانون خواهد شد.واحدهای نوساز نیز پس از ۱۲ماه و در طرح پروژه‌های انبوه‌سازی پس از ۱۸ماه از زمان صدور گواهی اتمام عملیات ساختمانی مشمول مالیات موضوع این ماده میشوند.
* یک: برای خوداظهاری اطلاعات مالکیت و سکونت به چه سامانه‌ای مراجعه کنم؟
پاسخ: سامانه ملی املاک و اسکان کشور با آدرس amlak.mrud.ir جهت دریافت خوداظهاری اطلاعات مالکیت و سکونت توسط وزارت راه و شهرسازی طراحی شده و دارای اعتبار است.
* دو: دفعه اول است که وارد سامانه می‌شوم. پیغام می‌دهد کد ملی با شماره همراه سازگار نیست. چه کار باید بکنم؟
پاسخ: برای ورود به سامانه لازم است با یک شماره همراه که مالکیت آن برای کدملی شما ثبت شده باشد وارد سامانه شوید.
* سه: برای ثبت واگذاری ملک خود در سامانه چه کاری باید انجام دهم؟
پاسخ: در کنار اطلاعات ملک خود در لیست املاک تحت مالکیت، گزینه ثبت واگذاری ملک را انتخاب کنید.
* چهار: خانه به‌نام من است اما مستاجر در آن سکونت دارد. چگونه این مورد را ثبت کنم؟
پاسخ: در قسمت افزودن ملک بعد از ورود اطلاعات ملک، در قسمت اطلاعات سکونت، گزینه «شخص دیگری ساکن است» را انتخاب کرده و اطلاعات مستاجر خود را وارد کنید.
* پنج: در سامانه نشان می‌دهد خانه من خالی است اما خالی نیست. چکار کنم؟
پاسخ: لطفا وضعیت اقامت ملک خود را با انتخاب گزینه ثبت یا تغییر ساکن مشخص کنید.
* شش: ملک را فروخته‌ام یا ساکن دیگری در ملک من سکونت دارد اما کد رهگیری ندارم. برای ثبت آن چه کنم؟
پاسخ: وارد کردن کد رهگیری برای ثبت فروش یا سکونت ملک الزامی نیست.
* هفت: در ثبت ملک اشتباه کرده‌ام و پس از وارد کردن اطلاعات نادرست و ثبت نهایی را زده‌ام. برای ویرایش آن چه کنم؟
پاسخ: امکان ویرایش اطلاعات بعد از ثبت نهایی وجود ندارد. لازم است در وارد کردن اطلاعات خود دقت لازم را به‌عمل آورید.
* هشت: منظور از اقامتگاه اصلی و فرعی چیست؟
پاسخ: اقامتگاه اصلی اقامتگاهی است که در آن زندگی می‌کنید و اقامتگاه فرعی اقامتگاه دوم خانواده شماست.
* ۹: اولین بار است که می‌خواهم وارد سامانه شوم (یا رمز عبور خود را فراموش کرده‌ام). در صفحه سماوا می‌خواهم کدملی خود را وارد کنم اما کدملی وارد نمی‌شود. در این‌باره چه‌کار باید کرد؟
پاسخ: لطفا اطمینان حاصل کنید از مرورگرهای به روز Google Chrome یا Mozilla Firefox استفاده می‌کنید.
* ۱۰: چگونه مشخصات ملکم را در سامانه اضافه کنم؟
پاسخ: لطفا در قسمت املاک تحت مالکیت روی گزینه افزودن ملک کلیک کرده و مشخصات آن را ثبت کنید.
* ۱۱: وضعیت سکونت ملکم تغییر کرده است. برای ثبت آن چه کار کنم؟
پاسخ: لطفا در قسمت املاک تحت مالکیت در کنار ردیف ملک خود روی گزینه ثبت یا تغییر ساکن کلیک کرده و وضعیت جدید سکونت ملک خود را ثبت کنید.
* ۱۲: اقامتگاه خود را در سامانه نمی‌بینم. چه کار کنم؟
پاسخ: لطفا در قسمت اقامتگاه‌ها روی گزینه افزودن اقامتگاه کلیک کرده و مشخصات آن را ثبت کنید.
* ۱۳: می‌خواهم اقامتگاه خود را تغییر دهم. چگونه اقامتگاه قبلی خود را حذف کنم؟
پاسخ: لطفا در قسمت اقامتگاه‌ها در کنار ردیف اقامتگاه قبلی خود روی گزینه اتمام سکونت کلیک کرده و تاریخ پایان سکونت در آن را درج کنید.سپس مشخصات اقامتگاه جدید خود را ثبت کنید.
* ۱۴: آیا واحد مسکونی باید ۱۲۰روز به‌صورت متوالی خالی باشد یا اینکه خالی بودن به‌صورت غیرمتوالی نیز مشمول مالیات خواهد بود؟
پاسخ: در صورتی‌که ملک به‌مدت ۱۲۰روز غیر متوالی در طول سال مالیاتی خالی باشد، باز هم مشمول مالیات بر خانه خالی خواهد شد.
* ۱۵: در خصوص افرادی که بیش از پنج واحد مسکونی خالی دارند، آیا باید تمامی املاک در یک شهر واقع باشند؟
پاسخ: مهم نیست که واحدهای مسکونی در یک شهر باشند یا در شهرهای مختلف، به هر حال در صورتی‌که مالک بیش از پنج واحد مسکونی خالی باشد، مشمول مالیات دو برابری می‌شود.
* ۱۶: اگر ملکی در طول سال، ۱۲۰روز خالی بماند اما مالک آن را فروخته باشد، به طوری‌که بخشی از ۱۲۰روز زمان خالی ماندن، در اختیار مالک اول و مابقی در اختیار مالک دوم باشد، در این صورت آیا مشمول مالیات می‌شود؟ اگر بله چه کسی باید مالیات را پرداخت کند؟
پاسخ: اگر ۱۲۰روز از زمان خالی بودن در اختیار یک مالک باشد، مشمول مالیات می‌شود.
* ۱۷: چنانچه ملکی به دلیل فرسودگی قابلیت اجاره دادن نداشته باشد، آیا مشمول مالیات خانه خالی می‌شود؟
پاسخ: فرسودگی، ملاک معافیت از مالیات نیست و به هر حال ملک مشمول مالیات خانه خالی می‌شود.
* ۱۸: پس از اینکه، مالک اخطار مربوط به مشمول مالیات خانه خالی بودن را دریافت کرد، چه کاری باید انجام دهد؟
پاسخ: به سامانه جهت خوداظهاری مراجعه کند.
* ۱۹: دو واحد مسکونی که دارای سند مجزا هستند و تجمیع شده و توسط یک خانوار استفاده میشوند، آیا باید به‌صورت مجزا در سامانه ثبت شوند و خانه خالی تلقی می‌شود؟
پاسخ: بله باید به‌صورت مجزا ثبت شوند و اگر یکی از املاک اقامتگاه دوم تلقی نشود، مشمول مالیات خانه خالی می‌شود.
* ۲۰: حکم ملکی که خریداری شده اما هنوز به مالک جدید تحویل نشده و در فاصله زمان بین خرید تا تحویل نهایی خالی بوده، چیست؟
پاسخ: اگر به میزان ۱۲۰روز خالی باشد و در اختیار یک مالک باشد، مشمول مالیات خانه خالی می‌شود.
* ۲۱: برای معافیت واحدهای وقفی که مشمول مالیات نیست، چه مدارکی مورد نیاز است؟
پاسخ: ملاک استعلام از سازمان اوقاف و امور خیریه است.
* ۲۲: آیا واحدهای مسکونی در شهرهای زیر ۱۰۰هزار نفر جمعیت مشمول مالیات خانه خالی میشوند؟
پاسخ: خیر، مشمول مالیات نیستند اما چنانچه اطلاعات آنها در سامانه اظهار نشوند، مشمول جریمه خواهند شد.
* ۲۳: در چه‌صورت واحدهای مسکونی مشمول جریمه مربوط ثبت نکردن ملک میشوند و این جریمه در شهرهای کمتر و بیشتر از ۱۰۰هزار نفر جمعیت به چه صورت خواهد بود؟
پاسخ: واحدهای مسکونی واقع در کلیه شهرهای زیر ۱۰۰هزار نفر جمعیت و روستاهای کشور که هریک از مالک یا بهره‌بردار آنها در سامانه ملی املاک و اسکان کشور ثبت نشده باشد در حکم خانه خالی تلقی شده و مشمول جریمه‌ای معادل ۲۰درصد مالیات سال اول موضوع ماده قانون مالیات‌های مستقیم و واحدهای مسکونی واقع در شهرهای بالای ۱۰۰هزار نفر جمعیت که هریک از مالک یا بهره‌بردار آنها در سامانه ملی املاک و اسکان کشور ثبت نشده باشد، در حکم خانه خالی موضوع ماده این قانون محسوب میشوند.
* ۲۴: درصورتی‌که بهره‌بردار اطلاعات ملک را در سامانه درج نکند، تکلیف مالک چیست؟
پاسخ: می‌تواند با درج کد رهگیری اجاره‌نامه یا شناسه سند و رمز تصدیق اجاره‌نامه رسمی خود، از شمول مالیات خارج شود.
* ۲۵: اگر محل سکونت فرد تغییر کرد، چه کاری باید انجام دهد؟
پاسخ: ظرف مدت حداکثر یک ماه باید اطلاعات محل سکونت جدید را در سامانه ثبت کند.
* ۲۶: مهلت خوداظهاری برای اشخاص حقیقی و حقوقی چقدر است ؟
پاسخ: اشخاص حقیقی و حقوقی از زمان اعلام رسمی خوداظهاری حداکثر دو ماه برای درج اطلاعات فرصت دارند.
* ۲۷: مالک اقامتگاه اصلی یکی از اعضای خانوار مثلا همسر یا یکی از فرزندان سرپرست خانوار است. نحوه ثبت ملک چگونه است؟
پاسخ: در این حالت سرپرست خانوار لازم است در قسمت مالکیت، آن عضو خانوار را به عنوان مالک معرفی کند.این عضو خانوار نیز لازم است به‌صورت جداگانه وارد سامانه شده و ملک خود را ثبت کند. دقت شود در هنگام ثبت ملک لازم است او در قسمت اطلاعات سکونت گزینه «خودم ساکن هستم» را انتخاب کند.
* ۲۸: خانه‌ای خریدم، اما هنوز سند به نامم نشده است؛ چگونه آن را در سامانه ثبت کنم؟
پاسخ: در این موارد لازم است در قسمت نوع سند گزینه «عادی» را انتخاب کنید.
* ۲۹: خانه نوساز تحویل گرفته‌ام، چطور آن را ثبت کنم؟
پاسخ: واحدهای نوساز نیز پس از ۱۲ماه و در طرح پروژه‌های انبوه سازی پس از ۱۸ماه از زمان صدور گواهی اتمام عملیات ساختمانی مشمول مالیات موضوع این ماده میشوند.
* ۳۰: مالیات خانه‌های خالی صرف چه‌کاری می‌شود؟
پاسخ: معاون وزیر راه‌و‌شهرسازی گفته هر مالیاتی که از خانه‌های خالی اخذ شود به صندوق ملی مسکن می‌رود تا به پرداخت تسهیلات برای مسکن گروه‌های کم درآمد اختصاص پیدا کند.
