رازهای سرمایه‌گذاری در بازار طلا
روزنامه هفت صبح، احمدرضا نجفی | همه آنچه باید درباره شیوه تعیین قیمت طلای دست دوم ، آب شده و شمش‌ها بدانید. طلا پشت سر هم رکوردهای جدیدی ثبت می‌کند. قیمت هر گرم طلای ۱۸عیار در یک هفته گذشته ۱۴درصد افزایش داشته و بعد از شکست رکورد یک سال و نیم پیش، حالا به حدود ۶۲۶هزار تومان رسیده است. اتفاقی که ممکن است خیلی‌ها را به سرمایه‌گذاری در بازار طلا ترغیب کند. اگر وسوسه خرید طلا و یک سرمایه‌گذاری پربازده به سراغتان آمده، این گزارش می‌تواند تا حد زیادی شما را با انواع روش‌های سرمایه‌گذاری در بازار طلا آشنا کند.
شاید فکر کنید راحت‌ترین کار خرید مصنوعات طلا است، اما اگر سراغ مصنوعات بروید، در زمان فروش کلی مبلغ اجرت ساخت، مالیات و سود فروشنده از مبلغ طلایی که خریده‌اید کم می‌شود. این اتفاق باعث شده خیلی‌ها سراغ خرید طلای شکسته، دست دوم یا آب شده بروند. کاری که خطرات مخصوص به خودش را دارد. بررسی روش‌های مختلف سرمایه‌گذاری نشان می‌دهد خرید پلاک یا شمش طلا گزینه بهتری نسبت به بقیه به نظر می‌رسد.
*** قیمت طلا رکورد تاریخی را شکست
آخرین بار یک سال و نیم پیش بود که طلا تا این حد ارزشمند شده بود. هفته اول مهرماه ۹۷ همزمان با جهش قیمت دلار تا مرز ۲۰هزار تومانی، هر گرم طلا در بازار تا ۵۸۰هزار تومان قیمت خورد. از آن زمان تا همین یک ماه پیش طلا رنگ کانال ۵۰۰هزار تومانی را به خود ندیده بود، اما در این هفته با افزایش قیمت عجیب و غریب در بازار طلا و ارز، شاهد شکستن رکورد تاریخی هستیم. در هفته‌ای که گذشت، قیمت هر گرم طلای ۱۸عیار از حدود ۵۴۸هزار تومان به ۶۲۶هزار تومان رسیده و افزایش ۸۰هزار تومانی را پشت سر گذاشته است.
بازدهی طلا در همین یک هفته‌ای که از بازگشت ایران به لیست FATF و شیوع ویروس کرونا می‌گذرد، حدود ۱۴درصد محاسبه می‌شود که رقم قابل توجهی است. البته صرفا خبرهای اینچنینی در افزایش قیمت طلا تاثیرگذار نبودند؛ گزارش‌های بین‌المللی نشان می‌دهند در این مدت اونس جهانی طلا رشد چشمگیری را پشت سر گذاشته و این مورد به عنوان یکی از عوامل مهم در افزایش قیمت طلا در بازار ایران شناخته می‌شود.
*** بازدهی طلا در یک سال گذشته
بازدهی مثبت طلا محدود به یک هفته اخیر نیست. در یک ماه گذشته قیمت طلا حدود ۲۲٫۵درصد افزایش داشته است. چرا که یک ماه قبل هر گرم طلا حدود ۵۱۱هزار تومان قیمت داشت. اگه به سه ماه قبل برگردیم، می‌بینیم آن زمان طلافروش‌ها هر گرم طلای ۱۸عیار را ۴۴۱هزار تومان می‌فروختند و این یعنی بازدهی سه ماهه سرمایه‌گذاری در بازار طلا حدود ۴۱٫۹درصد است. به همین ترتیب بازدهی شش ماه سرمایه‌گذاری در بازار طلا حدود ۵۲درصد محاسبه می‌شود.
یعنی کسانی که شهریورماه امسال طلای گرمی ۴۱۱هزار تومان را خریدند، تا حالا سرمایه‌شان یک و نیم برابر شده است. البته بازدهی یک سال گذشته بازار طلا کمتر است. چراکه پارسال این موقع طلا در سطوح بالاتری نسبت به شش ماه قبل معامله می‌شد. آن زمان هر گرم طلا حدود ۴۳۰هزار تومان بود و این یعنی بازدهی یک ساله سرمایه‌گذاری در این بازار حدود ۴۵٫۶درصد است.
*** رابطه قیمت طلا با اونس جهانی
ارزش واقعی هر گرم طلا ۱۸عیار در بازار، رابطه مستقیمی با قیمت دلار و اونس جهانی طلا دارد و بر اساس این دو نرخ قیمت‌گذاری می‌شود. هرچند، گاهی ممکن است قیمت طلا در بازار ایران مستقل از اونس و دلار نوسان داشته باشد که به عرضه و تقاضا در بازار بستگی دارد. برای مثال در نزدیکی اعیاد مذهبی با بالا رفتن تقاضا و در ایام محرم و صفر با رکود در بازار، قیمت طلا در بازار کمی متفاوت خواهد بود.
آخرین قیمت دلار در بازار ۱۵هزار و ۸۰۰تومان و هر اونس طلای جهانی، هزار و ۶۴۶دلار است. با این حساب هر اونس طلای ۲۴عیار معادل ۲۶میلیون تومان قیمت دارد. هر اونس به اندازه ۳۱٫۱۰۳۴گرم وزن دارد.
با این تفسیر برای محاسبه قیمت هر گرم طلای ۲۴عیار، باید ۲۶میلیون تومان را بر ۳۱٫۱۰۳۴ تقسیم کنیم که نتیجه آن قیمت ۸۳۶هزار تومان برای هر گرم طلای ۲۴عیار خواهد بود. همانطور که می‌دانید، طلای ۱۸عیار خلوص کمتری دارد و تقریبا ۷۵درصد آن را طلای خالص تشکیل داده است. با این حساب برای تبدیل قیمت طلای ۲۴عیار به ۱۸عیار، باید آن را در ۰٫۷۵ ضرب کنیم که با این کار قیمت هر گرم طلای ۱۸عیار در بازار ایران معادل ۶۲۷هزار تومان به دست می‌آید که تقریبا برابر با نرخ روز بازار است.با این حساب می‌توان گفت نوسانات قیمت طلا در بازارهای جهانی مستقیما روی ارزش آن در بازار ایران تاثیر می‌گذارد.
*** چرا مصنوعات طلا گزینه خوبی برای سرمایه‌گذاری نیست
هرچقدر قیمت طلا افزایش پیدا کند، باز هم نمی‌توان توجیه مناسبی برای سرمایه‌گذاری روی مصنوعات طلا پیدا کرد. چراکه مصنوعات طلا بیشتر یک کالای مصرفی به حساب می‌آیند، تا فرصت سرمایه‌گذاری. مصنوعات طلا دارای اجرت قابل توجهی هستند. شما وقتی یک انگشتر، دستبند، گردنبند یا سرویس طلا می‌خرید، علاوه بر هزینه طلای به کار رفته در ساخت آنها، مبلغی به عنوان اجرت ساخت و همچنین مالیات بر ارزش افزوده و سود فروشنده از شما دریافت می‌شود.
اجرت ساخت بسته به ظرافت طلا رقم متفاوتی دارد. اجرت طلاهای خارجی به مراتب بالاتر است و بعضا به ۵۰درصد ارزش طلا می‌رسد. طلاهایی که ساخت آن زحمت زیادی نبرده، تقریبا سه درصد اجرت ساخت دارند. به طور میانگین می‌توان گفت مصنوعات طلا تقریبا ۱۰درصد اجرت ساخت دارند. به علاوه،۹درصد مالیات بر ارزش افزوده و هفت درصد سود فروشنده به قیمت طلا اضافه می‌شود.
همه این مبالغ اضافه در زمان فروش طلا از بین می‌روند و اگر بخواهید طلایتان را بفروشید، صرفا به ازای ارزش طلای به کار رفته در ساخت مصنوعات به شما پول پرداخت می‌کنند. مثلا یک انگشتر چهار گرمی که ارزش طلای به کار رفته در آن حدود دو میلیون و ۵۰۰هزار تومان است، در زمان فروش با در نظر گرفتن اجرت ساخت، مالیات و سود فروشنده حدود سه میلیون و ۲۰۰هزار تومان قیمت‌گذاری می‌شود، اما اگر همان روز طلا را به مغازه بعدی ببرید و بفروشید، همان دو میلیون و ۵۰۰هزار تومان نصیبتان می‌شود.
*** خرید طلای دست دوم خطرناک‌ترین کار در زندگی‌تان خواهد بود
طلای بدون اجرت یا دست دوم اجرت ساخت ندارند. برای همین شاید برای سرمایه‌گذاری گزینه بهتری به نظر برسند، اما باید توجه داشته باشید که این مصنوعات طلا ممکن است چند دست چرخیده باشند و انواع ویروس، بیماری و میکروب با خودشان همراه کرده باشند. خرید و فروش طلای دست دوم در بازار از طرف اتحادیه طلا ممنوع است، اما شاید بتوان در مغازه‌های زیرزمینی رد و نشان آنها را پیدا کرد. به علاوه باید توجه داشته باشید که طلا به مرور زمان ممکن است در اثر شست‌وشو یا جذب ناخالصی، دچار کاهش عیار شود. این موضوع باعث می‌شود ارزش طلا کاهش پیدا کند. به عبارتی وقتی طلای دست دوم می‌خرید، این احتمال وجود دارد که بلای به کار رفته در آن از چیزی که فروشنده به شما می‌گوید، ارزش پایین‌تری داشته باشد.
*** آیا می‌توان به طلای آب شده اعتماد کرد؟
خیلی‌ها به سرمایه‌گذاران بازار طلا، خرید طلای آب شده را توصیه می‌کنند. این نوع طلا اجرت ساخت ندارد، مالیات و سود فروشنده هم برای آن در نظر گرفته نمی‌شود. چراکه طلای آب شده عین سرمایه است و حتی بین طلافروش‌ها به عنوان پول رد و بدل می‌شود. اغلب طلا فروشی‌ها حساب و کتابشان با یکدیگر را بر مبنای گرم طلا در نظر می‌گیرند و کاری به تومان و ریال ندارند. با این همه، مسئولان اتحادیه طلا همیشه توصیه می‌کنند که مردم سراغ خرید طلای آب شده نروند، چراکه احتمال تقلب در این حوزه به شدت بالاست.
طلا فروش‌ها هر کدام سنگ محک دارند و می‌توانند خلوص طلای آب شده را تشخیص دهند، اما چنین امکانی برای مردم عادی وجود ندارد و ممکن است سوءاستفاده‌کننده‌ها فلز دیگری را با روکش طلا و به نام طلای آب شده به آنها قالب کنند. همچنین طلای آب شده عیار دقیقی ندارد. چراکه عموما از آب کردن طلای دست دوم و شکسته به دست می‌آید و این طلاها ممکن است ناخالصی داشته باشند. بعد از پایان فرآیند ذوب طلا، درجه خلوص آن را می‌سنجند و عیار آن را بر اساس استاندارد بین‌المللی حک می‌کنند.
طلای ۱۸عیار درجه خلوص ۷۵۰ دارد و خلوص طلای آب شده عموما رقمی پایین‌تر است. ممکن است در لیست قیمت طلا در سایت‌های مختلف نام طلای ۱۸عیار ۷۴۰ به چشمتان بخورد که مربوط به همین طلاهای دارای ناخالصی است. علاوه بر این، باید توجه داشته باشید که فروش طلای آب شده در بازار کار ساده‌ای نیست. چراکه در هنگام فروش طلافروشی‌ها از شما کاغذ خرید می‌خواهند تا مبادا طلایی که می‌خواهید به آنها بفروشید، دزدی نباشد. از آنجا که طلای آب شده کاغذ خرید ندارد، ممکن است در هنگام فروش آنها به مشکل بخورید.
*** خرید شمش طلا گزینه بهتری برای سرمایه‌گذاری است
نترسید؛ منظورم شمش‌های یک کیلویی که در فیلم‌های سینمایی می‌بینید نیست. شمش‌ها انواع مختلفی دارند و در اندازه‌های متفاوت از یک دهم گرم تا یک کیلوگرم ساخته می‌شوند. طلای به کار رفته در تولید شمش‌ها عموما ۲۴عیار است. خلوص طلای ۲۴ عیار در استاندارد بین‌المللی با عدد ۹۹۹ نشان داده می‌شود. از آنجا که درجه خلوص طلای ۱۸عیار ۷۵۰ است، برای به دست آوردن قیمت هر گرم شمش طلا باید قیمت روز را در ۰٫۷۵ تقسیم کنید. مثلا حالا که هر گرم طلای ۱۸عیار ۶۲۶هزار تومان است، قیمت هر گرم شمش طلا حدود ۸۳۴هزار تومان محاسبه می‌شود.
البته باید توجه داشته باشید که بعضی شمش‌ها عیار پایین‌تر و در حدود ۹۹۵ دارند. با یک نسبت و تناسب می‌توان قیمت این نوع طلاها را پیدا کرد. مثلا هر گرم طلای ۹۹۵ حدود ۸۳۰هزار تومان می‌ارزد. اصالت شمش‌های طلا به برند ضرب‌کننده آنها بستگی دارد. آنها عموما در قالب کارت‌های پلمب شده فروخته می‌شوند و صرفا در صورتی می‌توان به آنها اعتماد کرد، که یک برند معتبر آن را ضرب کرده باشد. با توجه به اینکه این شمش‌ها در اندازه‌های مختلف با وزن‌های متفاوت ضرب می‌شوند، می‌توان با بودجه پایین سراغ آنها رفت. البته باید توجه داشته باشید که همیشه سود فروشنده سر جایش است و موقع خرید باید هزینه بالاتری برای طلا پرداخت کنید.
