دیگر نگران قیمت گوشت و کمبود آن نباشیم؟
روزنامه هفت صبح، گروه بازار | گوشت قرمز در رتبه سوم کمترین نرخ تورم ماهانه بین خوراکی‌ها قرار دارد. در اردیبهشت امسال قیمت گوشت نه‌تنها افزایش پیدا نکرده، بلکه براساس گزارش‌های مرکز آمار شاهد کاهش هشت‌دهم درصدی آن بوده‌ایم. افزایش قیمت گوشت از ابتدای زمستان شروع شده بود و قیمت گوشت گوسفندی را از کیلویی ۱۱۸هزار به کیلویی ۱۳۷هزار تومان رساند و گوشت گوساله را از کیلویی ۱۰۷هزار تومان تا کیلویی ۱۲۵هزار تومان گران کرد.
توجه داشته باشید که این ارقام میانگین قیمت انواع گوشت در کل کشور است و احتمالا وقتی به فروشگاه بروید و نگاهی به قیمت گوشت بسته‌بندی شده بیاندازید، با قیمت‌های متفاوتی روبه‌رو شوید. برای مثال قیمت گوشت چرخ‌کرده مخلوط بسته‌بندی شده در حال حاضر کیلویی ۱۳۰هزار تومان است. مرکز آمار خبرهای خوبی از وضعیت بازار گوشت دارد و پیش‌بینی کرده با توجه به افزایش تولد دام در فصل زمستان، احتمالا تابستان امسال تولید گوشت قرمز به بیشترین میزان خواهد رسید.
البته موتور افزایش تولید گوشت قرمز از ابتدای سال ۱۴۰۰ روشن شده است. در فروردین‌ماه حدود ۴۵هزار تن گوشت قرمز در کشتارگاه‌های رسمی تولید شده که این رقم نسبت به سال قبل ۱۰۶درصد افزایش داشته و دوبرابر شده است. در کنار همه این موارد، بررسی اتفاقات سال‌های گذشته نشان می‌دهد بازار گوشت در فصل تابستان عموما شرایط بهتری نسبت به دیگر خوراکی‌ها دارد.
برای مثال تابستان پارسال با وجود اینکه نرخ تورم از حدود ۲۲درصد به بیش از ۴۵درصد رسید، قیمت هر کیلوگرم گوشت قرمز تنها در حد سه تا پنج هزار تومان افزایش پیدا کرد. حالا باید منتظر باشیم و ببینیم آیا پیش‌بینی مرکز آمار از افزایش عرضه و کاهش قیمت گوشت قرمز در تابستان به واقعیت تبدیل می‌شود یا نه؟
قیمت گوشت قرمز بعد از چهار ماه روند صعودی خود را کنار گذاشته. از فروردین‌ماه افزایش قیمت‌ها متوقف شده و اخیرا شاهد کاهش قیمت‌ها در بازار هستیم. مشاهدات میدانی خبرنگار ایسنا نشان می‌دهد در سطح شهر تهران قیمت هر کیلو شقه گوسفندی ۱۱۵تا ۱۲۵هزارتومان، ران گوسفندی ۱۲۷ تا ۱۴۴هزارتومان، سردست گوسفندی ۱۱۸ تا ۱۲۵هزارتومان، راسته گوسفندی ۱۲۸هزارتومان، راسته گوساله ۱۵۸ تا ۱۶۵، سردست گوساله ۱۰۸ تا ۱۲۹هزار تومان و ران گوساله ۱۲۲ تا ۱۳۵ هزارتومان است.
همچنین در میدان‌های تره‌بار قیمت هر کیلو ران تازه گوساله ۱۳۳هزار و ۶۰۰تومان، سردست تازه گوساله ۱۳۱هزار و ۴۰۰تومان، گوشت مخلوط یا لخم گوساله ۱۲۲هزارتومان، ران تازه گوسفندی ۱۳۴هزارتومان، سردست تازه گوسفندی ۱۱۴هزار و۲۰۰ تومان، کف دست گوسفندی ۱۳۲هزارتومان و شقه گوسفندی ۱۱۲هزار تومان است.
*** پیش‌بینی افزایش عرضه گوشت قرمز
دامداری‌ها در ماه‌های اخیر بیشتر به فکر نگهداری دام بوده‌اند. نتایج بررسی مرکز آمار نشان می‌دهد در سال ۹۹ تعداد گاوهایی که بیش از دو سال سن دارند، ۱۴درصد افزایش پیدا کرده است. از زمانی‌که گوساله متولد می‌شود، بین یک تا دو سال زمان لازم است تا بتوان گوساله را پروار کرد و به کشتارگاه فرستاد. زمانی‌که تعداد گاوهایی که سنشان بیش از دو سال است افزایش پیدا می‌کند، می‌توان نتیجه گرفت دامداری‌ها در سال ۹۹ علاقه کمتری به عرضه گوشت گاو و گوساله داشتند. مرکز آمار با بررسی این اطلاعات، نتیجه گرفته با توجه به مشکلات تامین و قیمت نهاده‌های دامی از یک‌طرف و نداشتن صرفه اقتصادی برای نگهداری دام پروار شده برای مدت طولانی، احتمالا گاوداری‌ها در ماه‌های پیش‌رو تصمیم خود را برای نگه داشتن دام‌هایشان تغییر دهند.
گوشت گوسفندی هم از نگاه مرکز آمار آینده امیدوارکننده‌ای دارد. البته دلایل مرکز آمار برای افزایش عرضه گوشت گوسفندی در تابستان با گوشت گوساله متفاوت است. برخلاف گاوداری‌ها که دام‌هایشان را نگه داشته‌اند، دامداران گوسفند سریع‌تر از همیشه دام‌های پروار شده را روانه کشتارگاه می‌کنند. به‌طور معمول گوسفندها بعد از شش ماه پروار می‌شوند و دامداران آنها را نهایتا یک‌سال نگه می‌دارند. آنطور که مرکز آمار در پیش‌بینی خود از وضعیت عرضه گوشت قرمز در تابستان ۱۴۰۰ گفته، میزان زایش گوسفندها در فصل زمستان سال ۹۹ به حداکثر مقدار خود رسیده و در بهار ۱۴۰۰ کمی کاهش داشته است.
از آنجا که بعد از شش ماه گوسفند پروار می‌شود، احتمالا در فصل تابستان شاهد افزایش عرضه گوشت گوسفندی به بازار باشیم. البته بعد از آن در فصل پاییز ممکن است دوباره عرضه گوشت گوسفندی با مشکل مواجه شود، چراکه در ماه‌های اخیر زایش گوسفند کاهش داشته و این یعنی تعداد گوسفندهای پروار در فصل بهار کمتر از تابستان خواهد بود. از طرف دیگر در تابستان سال‌های ۹۸ و ۹۹ شاهد افزایش تعداد گوسفندهای شش‌ماهه تا یک‌ساله بوده‌ایم. اتفاقی که به احتمال زیاد امسال هم تکرار خواهد شد. این مورد می‌تواند تاثیر زیادی روی قیمت گوشت در فصل تابستان بگذارد. دست‌کم در دو سال گذشته شرایط به همین شکل بوده و در فصل تابستان با افزایش عرضه دام، شاهد کاهش قیمت گوشت قرمز بوده‌ایم.
*** نشانه‌های مثبت از کاهش قیمت گوشت
گوشت قرمز در سال‌های گذشته نشان داده در فصل تابستان ما را تنها نمی‌گذارد و عموما در این فصل شاهد کاهش قیمت گوشت یا حداقل جلوگیری از افزایش قیمت هستیم. موردی که می‌تواند در کنار پیش‌بینی مرکز آمار از افزایش عرضه گاو و گوسفند در فصل تابستان، ما را نسبت به سه ماه آینده بازار گوشت امیدوار کند. برای مثال ابتدای سال ۹۸ قیمت گوشت گوسفندی بعد از یک دوره افزایش قیمت قابل توجه به حدود ۱۰۰هزار تومان و قیمت گوشت گوساله به کیلویی ۹۴هزار تومان رسیده بود. با وجود روند صعودی نرخ تورم در تابستان ۹۸ قیمت گوشت در همین محدوده باقی ماند. درباره تابستانی صحبت می‌کنیم که از ابتدا تا انتهای آن نرخ تورم سالانه از ۳۳درصد به حدود ۴۲درصد رسیده بود و نقطه اوج نرخ تورم در سال‌های اخیر به حساب می‌آید.
اتفاق خوب تابستانی برای بازار گوشت در سال ۹۹ تکرار شد. اگر خاطرتان باشد تابستان پارسال قیمت دلار از حدود ۱۵هزار تومان تا اوج ۳۰هزار تومان پیشروی کرد و در آن دوره نرخ تورم نقطه به نقطه از حدود ۲۲درصد به بیش از ۴۵درصد رسید. با وجود شرایط سخت، تنها تغییری که در بازار گوشت به وجود آمد این بود که قیمت گوشت گوسفندی از کیلویی ۹۸هزار به ۱۰۵هزار تومان رسید و قیمت گوشت گوساله از ۸۵هزار تومان به کیلویی ۸۸هزار تومان افزایش پیدا کرد. موردی که نشان می‌دهد با وجود افزایش نرخ تورم در تابستان سال‌های ۹۸ و ۹۹، بازار گوشت قرمز شرایط آرامی را پشت‌سر گذاشته است.
*** افزایش دوبرابری تولید گوشت قرمز
کشتارگاه‌ها در سال ۱۴۰۰ رکورد شکسته‌اند. آخرین آمار از تعداد دام‌های ذبح شد در کشتارگاه‌ها و میزان تولید گوشت قرمز نشان می‌دهد در فروردین‌ماه یک میلیون و ۱۰۰هزار دام روانه کشتارگاه‌ها شده‌اند و در مجموع ۴۵هزار تن گوشت قرمز در کشور تولید شده که از این تعداد ۱۵هزار تن گوشت گوسفند، ۲۶هزار تن گوشت گوساله و مابقی گوشت بز، گاومیش و شتر بوده است. البته این آمار صرفا مربوط به دام‌هایی است که به‌صورت صنعتی پرورش پیدا کرده و در کشتارگاه‌های رسمی ذبح شده‌اند. طبیعتا تعداد زیادی از دام‌ها به شکل سنتی تولید می‌شوند و آماری از ذبح آنها وجود ندارد. با این وجود همین آمار هم نشان‌دهنده افزایش قابل توجه تولید گوشت نسبت به سال گذشته است. چراکه فروردین پارسال تنها ۲۲هزار تن گوشت قرمز در کشور تولید شده بود و این رقم امسال حدود ۱۰۶درصد افزایش پیدا کرده است.
*** افزایش امیدواری با صنعتی شدن تولید گوشت
سالانه ۹۰۰هزار تا یک میلیون تن گوشت قرمز در کشور مصرف می‌شود. از این تعداد حدود ۸۵۰هزار تن گوشت تولید خودمان است و حدود ۱۰۰هزار تن از واردات تامین می‌شود. این آمار را وزارت راه و شهرسازی اعلام کرده و مقایسه آن با اطلاعات مرکز آمار نشان می‌دهد چه میزان از گوشت قرمز در کشور به روش صنعتی تولید می‌شود. گزارش‌ها نشان می‌دهد در مجموع سال ۹۹ حدود ۴۵۰هزار تن گوشت قرمز در دامداری‌های صنعتی تولید شده که بیش از نصف گوشت قرمز تولید شده در سال گذشته را تشکیل می‌دهد.
خیلی از دامدارها به‌خصوص آنهایی که گوسفند پرورش می‌دهند، همچنان به شیوه سنتی کار می‌کنند. برای آنها قیمت نهاده‌های دامی اهمیت چندانی ندارد، چراکه گوسفندهایشان را به چراگاه می‌برند اما در طرف مقابل خشکسالی تهدید اصلی برای کسب و کار آنها به حساب می‌آید. موردی که باعث شده تعداد زیادی از دامدارها بیخیال روش سنتی شوند و به شکل صنعتی سراغ پرورش دام بروند. در این زمینه پرورش صنعتی گاو نسبت به گوسفند سرعت بیشتری دارد.
طوری که براساس آخرین اطلاعات مرکز آمار، از کل گوشت قرمز تولید شده در کشور به روش صنعتی ۵۷درصد گوشت گاو و گوساله، ۳۴درصد گوشت گوسفند و بره، هفت درصد گوشت بز و بزغاله و دو درصد گوشت شتر و گاومیش بوده است. شاید همین مورد باعث شده باشد قیمت گوشت گوساله به گوشت گوسفندی نزدیک‌تر شود. در حال حاضر میانگین قیمت گوشت گوسفندی کیلویی ۱۳۷هزار و گوشت گوساله کیلویی ۱۲۶هزار تومان است. سال‌ها قبل این نسبت برعکس بود. تا قبل از سال ۹۵ قیمت گوشت گوساله بالاتر از گوشت گوسفندی بود. آن زمان هر کیلو گوشت گوسفندی به‌طور میانگین کیلویی ۲۹هزار تومان و گوشت گوساله کیلویی ۳۲هزار تومان فروخته می‌شد.
