دیوار‌کشی بین مردم و از ما بهتران در تئاتر شهر
روزنامه هفت صبح | اینطور که به نظر می‌رسد ماجرای کشیدن حصار دور تئاتر شهر وارد مراحل جدی شده است. این را می‌توان از حرف‌های احمد علوی، عضو شورای شهر تهران فهمید که به ایسنا گفته جلسه‌ای با حضور اعضای کمیته میراث فرهنگی و گردشگری و کمیته هنر شورای شهر تهران، مسئولان سازمان زیباسازی، شهردار منطقه ۱۱، مسئولان تئاترشهر و تعدادی از هنرمندان برگزار شده تا این موضوع بررسی شود. البته علوی قول داده که حصار دور تئاتر شهر طوری کشیده شود که به هویت بصری این محل لطمه وارد نشود و برای رفت و آمد شهروندان هم مشکلی درست نکند.
حالا بماند که چطور حصاری می‌تواند نه مانع بصری ایجاد کند و نه جلوی رفت و آمد را بگیرد، سوال اصلی این است که اصلا چنین حصاری چرا قرار است کشیده شود؟ ماجرا از چند سال پیش شروع شده وقتی که اعتراض بعضی چهره‌های تئاتری به حضور کسانی که معتاد، متجاهر یا با ظاهری «نامتعارف» خوانده می‌شدند اطراف تئاتر شهر شروع شد اما در تمام این مدت بعید به نظر می‌رسید که این اعتراض‌ها منجر به کشیده شدن یک حصار واقعی بشود.
قصه از کجا شروع شد؟
از حوالی سال ۹۲ صحبتهایی از حصارکشی و نظارت بیشتر بر محوطه اطراف تئاتر شهر شنیده می‌شد. اول با پیشنهادات نصب دوربین‌های امنیتی بیشتر و حضور پلیس شروع شد و پیشنهاد به کشیدن حصار به دور این بنای فرهنگی ختم شد. سید صادق موسوی، مدیر وقت مجموعه تئاترشهر، گفته بود که وجود دوربین‌های امنیتی بیشتر الزامی است چون پیشتر کاشیهای ساختمان دزدیده و به این میراث فرهنگی آسیب وارد شده بود. اما از نظر او دوربین و پلیس فضای «غیرفرهنگی» آن محدوده را تغییر نمیدهد و برای حل این مسئله باید حصار کشید.
ما از جنس هم نیستیم
هنوز تا عملی شدن این ایده خیلی راه باقی بود و این اعتراضات تا سال ۹۹ ادامه پیدا کرد. شماری از اهالی هنر مانند بازیگران و کارگردانان تئاتر به فضای پارک دانشجو معترض بودند و تنها راه حل این معضل را کشیدن مرزی بین تئاترشهر و بقیه پارک میدانستند. در سال ۹۵ فرشید مصدق که نماینده تام الاختیار تئاترشهر بود، در این باره با شهرداری مذاکراتی انجام داد اما شهرداری عقیده داشت که پارکهای عمومی نمیتوانند حریم داشته باشند. فرح مرزی، کارگردان تئاتر، در همان سال به باشگاه خبرنگاران جوان گفت: «چند وقت پیش برای نمایش«اکتبر ۱۹۴۰» به تئاتر شهر دعوت شدم، کمی اطراف محوطه این مجموعه قدم زدم و در هر جایی که میایستادم در مجاورتم افرادی از جنس غیر از تئاتر بودند، نمیگویم چرا آنها در این فضا ایستادند، اما باید فهمید که ما از جنس هم نیستیم و حریمی باید دراین فضا مشخص شود.»
به ما نفوذ می‌کنند
سیروس همتی، کارگردان و نمایشنامه نویس تئاتر هم نظرات مشابه خود را اینطور توضیح داد: «فرهنگ بسیاری از افرادی که در اطراف این مجموعه هستند با ما بسیار متفاوت است و من جلوی تئاتر شهر افرادی را دیدم که در آنجا خلافهای خطرناکی انجام می‌دهند و اگر جلوی آنها گرفته نشود تا چند وقت آینده آنها به فضای هنری هنرمندان هم نفوذ می‌کنند.»
هنرمندان دیگری هم از جمله رضا بابک، هادی مرزبان، احترام برومند، قطب‌الدین صادقی، بهروز غریبپور، منیژه محامدی، علی نصیریان و حمیدرضا نعیمی از افرادی هستند که موافق کشیدن حصار به دور تئاترشهر و جداسازی مردم و هنرمندان هستند. بعضی از آنها علاوه بر اعتراض به وجود افراد معتاد به بساط دستفروشان هم معترض بودند که خب عملا ممکن نیست کسبوکار عدهای به خاطر عدهای دیگر برهم بخورد.
سال ۹۹ هم ابراهیم گله‌دار‌زاده، مدیر مجموعه تئاترشهر، در گفت‌وگویی با همشهری موافقت خود را با حصارکشی اعلام کرد و گفت مخالفان اینکار درکی از وضعیت ندارند و انتزاعی حرف میزنند. در ادامه صحبتش هم گفت: «این حرفها روی کاغذ زیباست و در حقیقت ستون‌های بتونی که جزئی از ساختمان تئاتر شهر هستند الان در محاصره دستفروشان درآمده‌اند. حوض تئاتر شهر که پشت ایستگاه متروی چهارراه ولی‌عصر قرار گرفته عملا به آشپزخانه اغذیه‌فروشان تبدیل شده و گاز پیک‌نیک و وسایلشان را آنجا قرار می‌دهند. گلدان‌های دور مجموعه الان محل ذخیره مواد‌مخدر شده.»
راه حل جداییست؟
این پیشنهاد از همان اول مخالفانی هم داشته که به آن اعتراض می‌کنند. معترضان می‌گویند که نمیشود آنهایی که آزارمان می‌دهند را پشت حصار بگذاریم و فکر کنیم مشکل حل شده است. همین که پایمان را از آن حصار بیرون بگذاریم دوباره با دنیای واقعی و قشری از جامعه روبهرو میشویم که ممکن است به مذاقمان خوش نیایند. مگر نه که «تئاتر برای همه» است؟ اکثر مخالفان این طرح از اعضای شورای شهر تهران و معماران هستند.
به عنوان مثال علی اعطا، عضو سابق شورای شهر تهران گفته بود که محصور کردن تئاترشهر، سلب یک حق عمومی است و اصلا دلیل اینکه این ساختمان در آن نقطه واقع شده این است که در پیوند با شهر باشد. بابک شکوفی که کارشناس ارشد معماری است و در کارنامه کاری خود شکوفایی پردیس سینمایی تماشا و سینما آزادی را دارد هم معتقد است دیوار کشیدن قدیمی‌ترین و ناکارآمدترین شیوه است. در بهترین حالت مسئله از یک نقطه به نقطه دیگری منتقل می‌شود.
زهرا نژادبهرام، عضو سابق شورای شهر هم مخالفت خود را اعلام کرده و به نکات خوب و متفاوتی از بقیه اشاره کرده است: «اگر بخواهیم فضای باز شهری را محصور کنیم باز گامی دیگر در جهت حذف شهروندان برداشته‌ایم. فرقی نمی‌کند که کارکرد مثلا کارکرد فرهنگی باشد، به هر حال نوعی محصور کردن است. چرا اهالی فرهنگ باید از جامعه جدا شوند؟» او همینطور در پاسخ به حضور دستفروشان و متجاهران گفت:
«این‌ها عین جامعه‌اند، بخشی از جامعه‌اند، قطعا نحوه مواجهه با آنها نباید حذف، حصارکشی و محدود کردن باشد. مدیریت فضاهای عمومی شهری به‌عهده شهرداری است. شاید زمانی که برخورد با دستفروشان در دستور کار قرار گرفت، جای مناسبی در حوالی چهارراه ولی‌عصر برایشان درنظر گرفته می‌شد، آنها در مجموعه تئاتر شهر بساط نمی‌کردند.»
