دیجی‌کالا-دیوار: ترکیب تازه بازار دست‌دوم فروشی؟
روزنامه هفت صبح | بازار دست‌دوم فروشی دست کیست؟ این پرسشی است که اگر ۱۰سال پیش آن را مطرح می‌کردید پاسخ سمساری‌ها و نماد بارز آن‌ها وانت‌های پرسروصدای توی کوچه‌ها بود. اما امروز که کسب وکارهای اینترنتی میدان‌دار خرده‌فروشی در ایران شده‌اند پاسخ چیز دیگری است. جالب اینکه اگر این پرسش را سه سال پیش مطرح می‌کردید باز هم با امروز به نتیجه‌های متفاوتی می‌رسیدید.
روزهای یکه‌تازی سایت دیوار که از شیر مرغ تا جان آدمیزاد (مشخص است که این یک استعاره است؟) در آن پیدا می‌شد. البته که هنوز دیوار بزرگترین پلتفرم خریدو فروش اجناس دست دوم در ایران است اما شاید استحکام دیوار و برج و بارویش در این صنعت چندده‌هزارمیلیاردتومانی سالانه ترک برداشته است.
دیوار که به عنوان یک محصول جانبی در کنار کافه بازار کار خود را حدود ۸ سال پیش شروع کرد امروز اگرچه هنوز با قدرت بلامنازع خود در بازار مسکن و خودرو کارش را به پیش می‌برد اما به نظر می‌رسد رقبای جدی‌ای در فروش کالاهای دست دوم پیدا کرده که شاید در آینده نه‌چندان دور بازار استارتاپ‌ها و سایت‌های اینترنتی حرف‌های بیشتری برای گفتن داشته باشند. اما چه شد که این تغییرات از راه رسید و دیوار آن موقعیت دست‌نیافتنی‌اش را از دست داد؟
چرا دیوار چنین شد؟
شاید بزرگترین مشکل دیوار هجوم نوفروش‌ها به این پلتفرم باشد. مدت‌هاست که از مبل‌فروش‌ها گرفته تا مغازه‌های مختلف شهرهای کوچک و بزرگ کشور به اسم فروش کالای دست دوم در حال عرضه محصولات نو و اغلب وارداتی خود در این سایت هستند. موضوعی که باعث شده تا مخاطبان بزرگترین بازار خرده‌فروشی دست کشور دچار یک تشتت شدید شود.
از یک سو کاربران دیگر اطمینان ندارند که پشت کسی که یک دست مبل را آگهی کرده یک خانواده است که به فکر نو کردن مبلمان خانه‌شان افتاده‌اند یا کارگاهی در جاجرود که به فکر بازاریابی محصولات خود است. این همان پاشنه آشیلی است که در بازار مسکن هم گریبان دیوار را گرفته است. مشاوران املاک مدت‌هاست نبض این پلتفرم را در دست گرفته‌اند و بازی را از دست مالکان و اجاره‌دهندگان واقعی درآورده‌اند.
ورود کسب‌وکارها و بیزنس‌ها به این سایت اگرچه با تمهید این کسب‌وکار روبه رو شد تا با راه‌اندازی دیوار فروشگاه‌ها، مغازه‌دارها و تولیدکنندگان را به مسیر دیگری هدایت کند اما هنوز دیوار دست‌دوم‌فروشی هم در دست همان‌هاست. دیوار از همان جایی در حال آسیب خوردن است که روزگاری نقطه قوتش بود.
وفور کاربران امکان شناسایی و صحت‌سنجی آن‌ها و کالاهایشان را سخت کرده و در این میان کاربران هستند که با یک گیجی و ابهام و البته مشکلات عدیده روبه رو شده‌اند. این همان فرصتی است که برخی بازیگران بزرگ و کوچک را به وسوسه انداخت تا وارد این بازار پرسود و به ظاهر کم‌دردسر پلتفرمی شوند.
دیجی‌کالا و پیندو و برگ برنده محتوا
درست بعد از نشست رسانه‌ای اخیر گروه دیجی‌کالا بود که خبرهای مربوط به‌قدرت گرفتن پلتفرم دست‌دوم فروشی این کسب‌وکار بزرگ اینترنتی قوت بیشتری نسبت به قبل گرفت. اگرچه دیجی‌کالا پلتفرم پیندو رو اواخر سال گذشته معرفی کرده بود اما فعالیت آزمایشی آن از یک‌سو و قدرت و تمرکز دیجی‌کالا در فروش کالاهای نو باعث شد تا کسی زیاد این ورود را جدی نگیرد.
اما مطرح شدن دوباره آن در این نشست و مانور روی امکان‌های مختلف آن از‌جمله امکان فروش کالاهای مرجوعی فروشندگان دیجی‌کالا و از همه مهم‌تر فرصت استفاده از محتوای بیکران این خرده‌فروشی اینترنتی برای معرفی و ارائه توضیحات حتی کالاهای دست‌دوم باعث شد تا پیندو بیش از همیشه به‌عنوان یک رقیب تازه‌وارد برای دیوار وارد لیست این بازار شود.پیندو تا رسیدن به جایگاهی نزدیک به دیوار راه زیادی را در پیش دارد اما مدت‌هاست که تمرکز بیش از اندازه شیپور روی حوزه املاک و خودرو باعث شده تا خیلی‌ها به فکر گرفتن جایگاه این بازیگر دوم به‌عنوان پلتفرمی برای فروش کالاهای خرد دست دوم روزمره باشند.
خودرو و همراه مکانیک و بقیه رقبا
بازار خودرو یکی از مهم‌ترین بازارهای دست‌دوم فروشی کشور است. می‌شود گفت نقطه جهش دیوار روزگاری از همین بازار بود. حالا در همین بازار رقبایی چون باما و همراه مکانیک به‌خصوص این نام دوم با قدرت بیشتری وارد عمل شده‌اند. همراه مکانیک که زمانی کار تخصصی خودش را کارشناسی و قیمت‌گذاری خودرو اعلام کرده بود، دو سالی است که تغییر مسیر داده و وارد بازار خرید و فروش ماشین‌های دست‌دوم شده است.
یک رقیب جدی برای دیوار که احتمالا با وجود بازیگران دیگری که وارد این بازار شده‌اند، بازار خودروی دست دوم را رقابتی‌تر از همیشه هم خواهد کرد. رقبایی چون آیتول و ماشینت که گرچه هنوز هیاهوی زیادی به‌پا نکرده‌اند یا تا رسیدن به یک محصول کامل راه زیادی دارند اما تخصصی شدن بازارهای آنلاین احتمالا نگرانی‌های زیادی را از جانب آن‌ها برای دیوار ایجاد خواهد کرد.
تخصصی شدن بازار کالاهای دست دوم
در بازارهای دیگری چون موبایل هم پلتفرم‌هایی راه افتاده‌اند که نشان از جذابیت خرده‌فروشی دست‌دوم در آن‌ها دارد. سایت لیدالید یکی از آخرین نمونه‌های این بازارهاست که با آسان کردن فرآیندهای خریدوفروش آنلاین گوشی دست دوم پا در کفش دیوار کرده است. سایت‌هایی که این روزها با جذب سرمایه‌های خطرپذیر بیشتر از گذشته امکان مارکتینگ و دیده شدن پیدا کرده‌اند.
روزگاری خرید و فروش کالای دست دوم یا برای خلاص شدن از دست کالاهایی بود که خانواده‌ها و افراد دیگر به آن‌ها نیازی نداشتند یا برای خرید ارزان و موقت اجناسی که آن‌ها نمی‌خواستند هزینه زیادی برایشان بکنند. اما این روزها خریدن به قیمت مناسب و فروختن و حتی تعویض این دست کالاها با یکدیگر به یک راه کسب درآمد برای برخی اقشار از جمله زنان خانه‌دار بدل شده که شانس خود را در یک بازار تجاری پرهمهمه امتحان می‌کنند.
بازاری که احتمالا در دو سال گذشته ترکیب بازیگران و رقبای آن به شکلی اساسی تغییر خواهد کرد. دور از ذهن نیست اگر بشنویم که بازیگران بزرگ صنعتی و سنتی اقتصاد کشور هم هوس ورود به این بازار را کرده‌اند. بازیگرانی در حوزه‌هایی چون لوازم خانگی که کافی است خریدوفروش کالای دست دوم یا حتی طرح تعویض کالاهای دست دوم با نو را در پلتفرم‌های اختصاصی خود رواج دهند تا آن وقت یک دگرگونی بزرگ در بازاری که به مدت ۷ سال دیوار بازیگر بلامنازع آن بود رخ دهد.
