دوران سخت افسرده‌ها با‌کمیاب شدن دارو
روزنامه هفت صبح، نگین باقری| تقریبا دو ماه است که از یک طرف داروهای مغزو اعصاب و از طرف دیگر داروهای قلب آب شده و زیر زمین رفته‌اند. نه یک هفته و دو هفته، بلکه دو ماه است که با افزایش قیمت ۲۰۰ درصدی بعضی از داروهای خارجی و نوسان ارز در بازار یا به هر داروخانه پنج، شش بسته از این داروها می‌رسد یا اصلا نمی‌رسد.
در روزهای گذشته خبر نایاب شدن «آسنترا»، یکی از داروهای اعصاب، بیشتر از همه داروها در شبکه‌های اجتماعی سروصدا کرد؛ اما این فقط آسنترا نبوده که نایاب شده است، بلکه داروخانه‌ها به داروهای دیگری هم اشاره می‌کنند که دو ماه است از سبدهایشان حذف شده‌اند.حتی نه فقط داروهای خارجی، داروهای ایرانی اعصاب هم به دلیل نبود مواد اولیه در بازار نایاب شده‌اند.
این داروها مشتریان خاص خودش را هر روز به داروخانه‌ها می‌کشاند و دست خالی برمی‌گرداند. یک پزشک داروخانه می‌گوید که مشکل اصلی در نایاب شدن برخی از قرص‌ها این است که مصرف نکردن آنها ممکن است بیمار را با مرگ روبه‌رو کند و گاهی جابه‌جا کردن یک داروی خارجی با نسخه ایرانی آن ممکن است برای بیمار عوارض زیادی داشته باشد یا اینکه قرص اصلا اثر نکند.
به گفته مدیران داروخانه‌ها، مشتریان داروهای اعصاب رنج سنی خاصی ندارند و از نوجوان تا افراد مسن را دربر می‌گیرند، اما داروهای قلب معمولا متعلق به بیماران میانسال هستند که به گفته پزشکان داروخانه‌ها، نسخه خارجی آن معمولا به ایرانی آن ترجیح داده می‌شود. لیست زیر شامل اسامی‌ای است که احتمالا به راحتی نمی‌توانید آنها را در داروخانه‌ها پیدا کنید:
*** داروهای مغز و اعصاب
* آسنترا: آسنترا دارویی است که بیشتر برای اختلالات افسردگی، پیشگیری از اختلال هراس یا اختلال‌های پس از حادثه مصرف می‌شود. دو ماه پیش این دارو بسته‌ای ۳۰ هزار تومان بود، اما اگر امروز آن را پیدا کنید به قیمت ۹۰ هزار تومان رسیده است. بااین‌حال بنا بر دستور پزشک، نمونه ایرانی آن را می‌توان مصرف کرد و نمونه ایرانی آن سرترالین نام دارد.
* دپاکین: دپاکین داروی دیگر مغز و اعصاب است که بیشتر برای درمان تشنج از آن استفاده می‌شود. نسخه ایرانی آن رهاکین نام دارد و به گفته داروخانه‌ها با کیفیت متفاوتی تولید می‌شود. یکی از مدیران این داروخانه‌ها می‌گوید که بیشتر پزشکان همیشه تاکید دارند که بیمارانشان نسخه خارجی این دارو را تهیه کنند. دپاکین خارجی دو ماه پیش ۴۲ هزار تومان بود، اما حالا به ۱۴۲ هزار تومان رسیده است.
* لورازپام دو: لورازپام دارویی ایرانی است، اما داروخانه‌ها می‌گویند یا اصلا نیست یا برای برخی از آنها سهمیه‌ای شده است. این داروی ایرانی افزایش قیمت چندانی نداشته، اما نایاب شدن مواد اولیه‌اش، بازار آن را هم تحت‌تاثیر قرار داده است.
* ممانتین: قرص «ممانتین» یک داروی مغز و اعصاب و ضد آلزایمر است که نسخه ایرانی آن آلزیکسا نام دارد. خارجی این دارو بسیار گران شده و با اینکه در بازار موجود است، اما از ۳۰۰ هزار تومان به یک میلیون و ۳۰۰ هزار تومان رسیده است.
* اکسی کاراسازبین: این داروی اعصاب ایرانی است و اصلا نمونه خارجی ندارد. حتی این داروی ایرانی هم به دلیل مشکلات واردات مواداولیه، مانند داروهای خارجی نایاب شده است.
* ونلافاکسین یا آلونتا: نه نسخه ایرانی و نه خارجی آن سه تا چهار ماه است که در بازار موجود نیست، اما اگر هم به داروخانه‌ای برسد معمولا سهم هرکدام چند بسته بیشتر نیست.
*** داروهای قلب
* پلاویکس: این دارو مختص افرادی است که جراحی باز قلب کرده‌اند و به گفته مسئولان داروخانه‌ها، پزشکان به دلیل موقعیت حساس بیمار در این شرایط همیشه روی نمونه خارجی آن تاکید می‌کنند، اما داروخانه‌ها دو ماه است که پلاویکس دریافت نکرده‌اند.
* متوهگزان: متوهگزان یک نمونه داروی خارجی برای قلب است که اگرچه نسخه ایرانی آن وجود دارد، اما پزشکان همواره بر نسخه خارجی آن تاکید می‌کنند.
* وارفارین: واردات وارفارین از سال پیش نامنظم بوده است. این دارو را برای غلظت خون استفاده می‌کنند که مربوط به بیماری‌های قلبی است. از این دارو در دو نسخه انگلیسی و فنلاندی وارد کشورمان می‌شد و نسخه ایرانی نداشت، ولی امروز از هیچکدام از کشورها در داروخانه‌ها توزیع نمی‌شود یا کمیاب است.
نایاب شدن دارو نظم خاصی ندارد و به پارامترهای مختلفی برمی‌گردد. این را مدیر داروخانه‌ای در میدان شهدا می‌گوید.
الهامی‌نژاد توضیح می‌دهد: «عمده‌ترین دلایل نایاب شدن یک دارو اقتصادی است و با بالا رفتن ارز یا وارد نشدن مواد اولیه آن میزان واردات آن کاهش می‌یابد یا توزیع آن مختل می‌شود.» به گفته او، عمر نایاب شدن برخی از داروها به یک سال پیش برمی‌گردد. مثل داروهای بیماری‌های مربوط به پروستات، شامل داروهای کولشیسین و پوروتال که به‌ترتیب نایاب و بسیار گران شده‌اند و مصرف‌کنندگان آن مردان مسن هستند.
