دلیل رشد خوب بازار سهام؛ این روند صعودی ادامه دارد؟
روزنامه هفت صبح| بورس تهران دیروز یکی از سبزترین روزهای امسال خود را پشت‌سر گذاشت و تا وقتی که بازار بسته شد، رشدی حدود 4/2درصد، معادل ۶۶هزار واحد را تجربه کرد و به میانه کانال 1/6میلیون واحدی رسید. شاخص هم‌وزن هم با رشد 2/8درصدی رو‌به‌رو شد و جشن بورس‌بازها کامل شد؟ حالا ذهن خیلی‌ها پر شده از سوال‌های مختلف، اینکه دلیل رشد خوب بازار سهام چیست و آیا این روند صعودی ادامه خواهد داشت؟ آیا می‌توان گفت که پاییز بورس تهران تمام شده و نوبت به پاداش صبورها رسیده است؟
رشد شروع شده بود
وقتی برای گرفتن جواب این سوالات سراغ نظرات کارشناسان می‌رویم، می‌بینیم که آنها می‌گویند حرکت صعودی بازار سرمایه از ابتدای آبان شروع شده بود و این جهش جدید اتفاقا تا اندازه‌ای دیر رخ داده است. آنها برای این ادعا دلایلی هم دارند و می‌گویند مدت‌ها بود که ارزندگی سهم‌ها در بورس واضح به‌نظر می‌رسید؛
یعنی سهم‌ها به قیمت‌هایی رسیده بودند که عقل سلیم هر فعال بازاری می‌گفت که اگر نقدینگی وجود دارد، باید به این سمت بیاید اما فضای روانی که علیه بورس ایجاد شده بود و تصمیم‌های یک‌شبه‌ای که مسئولان می‌گیرند، در کنار جذابیت بقیه بازارها باعث می‌شد که پول‌های حقیقی چنان که باید و شاید به سمت بورس نیایند اما حالا کم‌کم خرید سهم‌های ارزنده شروع شده است.
وقتی کارشناسان از ارزندگی سهم‌ها حرف می‌زنند، بیراه نمی‌گویند؛ چون حداقلی‌ترین چیزی که ارزش سهام شرکت‌ها را بالا می‌برد، ارزش دارایی‌های آنها‌ست و وقتی تورم در همه زمینه‌ها تا این اندازه رشد داشته؛ یعنی حداقل ارزش دارایی‌های شرکت‌ها هم بالا رفته بوده اما تاثیر این رشد در ارزش سهام آنها به‌چشم نمی‌خورد. موضوعی که نمی‌تواند ادامه‌دار باشد و این دو در نقطه‌ای به‌هم می‌رسند اما قبل از اینکه برسند این ناترازی کاری می‌کند که سهم‌ها ارزندگی خرید داشته باشند.
دلیل دیگری که کارشناسان برای رشد سهام ارائه می‌کنند، رشد قیمت دلار است. موضوعی که ارزش سهام شرکت‌های بزرگ مانند فولادی‌ها و بقیه صادرکننده‌ها را به شکل قابل‌توجهی بالا می‌برد. این موضوع وقتی پررنگ‌تر می‌شود که احتمال افزایش بیشتر دلار برود و صف خرید برای شرکت‌هایی که دلار روی ارزش سهامشان تاثیر زیادی دارد طولانی‌تر می‌شود.
دلایل کارشناسان تمام نشده؛ آنها پای اطلاعیه جدید بورس کالا را وسط می‌کشند که اعلام کرده باید نرخ ارز محاسباتی در قیمت پایه محصولاتی که در این بازار عرضه می‌شوند از دلار نیما به توافقی تغییر کند؛ مثلا فولادی‌هایی که تولیداتشان مانند ورقه آهنی گرم را در بورس کالا می‌فروشند، دیگر لازم نیست آن را به نرخ نیما که در حال حاضر زیر ۳۰هزار تومان است قیمت‌گذاری کنند، بلکه مبنای قیمت‌گذاری محصولات آنها باید دلار توافقی یا همان بازار متشکل باشد که حالا حدود ۳۷هزار تومان است.
اگرچه این تصمیم به دلیل بالا بردن هزینه صنایع پایین‌دستی که مصرف‌کننده محصولات ابر‌شرکت‌ها هستند، سر‌و‌صدای زیادی به‌راه انداخته و حتی واکنش وزارت صمت را هم به‌دنبال داشته اما به‌هر‌حال تاثیرش را در شکل‌گیری صف خرید و سبز شدن نماد شرکت‌های بزرگ گذاشته و در رشد روز گذشته بازار سهام موثر بوده است.
در بر همین پاشنه می‌چرخد؟
شاید مهمتر از جواب دادن به سوال «چطور بازار رشد کرد؟»، جواب دادن به این سوال باشد که «آیا این رشد ادامه‌دار خواهد بود؟»؛ بورس‌بازها که خوش‌بین هستند. آنها می‌گویند همانطور که در دوره‌ای گفته می‌شد شاخص به شکل حباب‌گونه‌ای بالا رفته و این میزان رشد طبیعی نیست، مدت‌ها‌ست که گفته می‌شود بورس به شکل عجیبی از بقیه بازارها عقب مانده و به رشدی که باید و شاید نرسیده است. اصلا چالش دولت‌ها با بورس در چند سال اخیر همین بود که هر کاری می‌کردند تا حداقل بورس به آنچه حقش است برسد، به نتیجه نمی‌رسیدند چون بی‌اعتمادی اتفاق افتاده بود اما حالا به‌نظر می‌رسد کم‌کم اعتماد بورس‌بازها بیشتر شده است.
البته در این بین نکته مهمی که مطرح می‌شود این است که در حال حاضر خیلی از سهمهایی که در آستانه بالای قیمتی معامله می‌شوند بسته هستند، در واقع از آنجا که خیلی از حقوقی‌ها اجازه عرضه‌های سنگین را ندارند، فشار تقاضا ایجاد شده و این فشار باقی مانده است.
بنابراین هرچند شاهد افزایش نسبی ارزش معاملات بوده‌ایم اما هنوز با زمانی که احساس کنیم پول سرمایه‌گذارانی که خارج از بازار سرمایه هستند وارد بورس می‌شود و ماندگار خواهد بود، فاصله زیادی داریم. کارشناسان می‌گویند که الان برای گرفتن تصمیم‌های بزرگ مانند افزایش دامنه نوسان بهترین وقت است، چون با محدود ماندن دامنه، سهمهایی مانند سکه رفاه به‌شدت از بازار عقب می‌مانند و این از جذابیت بورس کم می‌کند.
