دغدغههای محیط زیستی شرکتهای بزرگ فناوری
روزنامه هفت صبح، شهروز چرکچی | سهشنبه هفته گذشته یعنی روز ۲۳ مهرماه کمپانی اپل از چهار گوشی جدید رونمایی کرد اما نکتهای که مراسم معرفی باعث حیرت بسیاری از مخاطبان شد، حذف شارژر و هندزفری از جعبه آیفونهای جدید به بهانه حفاظت از محیطزیست بود!
زمانی که یکی از مدیران ارشد اپل برای اعلام این خبر روبهروی دوربین قرار گرفت، ابتدا از هدف شرکت برای رسیدن به وضعیت خنثی از نظر انتشار کربن توسط اپل تا سال ۲۰۳۰ گفت. این هدف کمپانیهای بزرگ صرفا به تصمیم و نظر خودشان تعیین نشده بلکه از طرف ارگانهای جهانی حفاظت از محیطزیست برای همه این شرکتها هدفهای کوتاهمدت و طولانیمدت در نظر گرفته شده تا سال به سال از میزان آلایندگی خطوط تولیدشان بکاهند.
اپل ادعا کرده که تاکنون بیشتر از ۷۰۰میلیون هندزفری لایتنینگ و چندین میلیارد آداپتور شارژر همراه با محصولاتش عرضه کرده و اعتقاد دارد که اغلب کاربران محصولات این کمپانی یکی از این شارژرها یا هدفونها را در خانه دارند. ضمن اینکه با اخذ تصمیم حذفشان از جعبه کالا، کوچکتر کردن ابعاد جعبه باعث خواهد شد که در هر پالت حمل و نقل گوشیها، بیش از دو برابر قبل ظرفیت افزایش پیدا کند و در زنجیره لجستیک اپل به کاهش انتشار کربن منجر خواهد شد.
اجازه دهید یک مثال عددی بزنیم. اپل طی سالهای گذشته، سالانه چندصد میلیون آیفون و آیپد با شارژر و هدفون به فروش رسانده. اگر از همه خریداران این دستگاهها، تنها یک سومشان نیازی به آداپتور شارژر یا هدفون نداشته باشند، سالانه نزدیک به ۱۰۰میلیون شارژر و هدفون کمتر تولید میشود.
برای اینکه به اهمیت این کاهش تولید پی ببرید، لازم است تا برایتان توضیح دهم که چندی قبل اتحادیه اروپا قانونی تصویب کرد که در آن همه شرکتهای فناوری را ملزم به استفاده از یک استاندارد واحد برای شارژر دستگاههایشان میکرد. دلیل این تصمیمگیری حجم بسیار زیاد کابلها و آداپتورهایی است که سالانه از رده خارج میشوند و به زبالههای الکترونیکی تبدیل میشوند.
طبیعتا در این میان تصمیمی که باعث تولید کمتر چنین محصولاتی شود، مورد استقبال نهادهای حافظ محیطزیست قرار میگیرد.در این که کمپانیها بعضا از این آب گلآلود به صید ماهی و کسب درآمد بیشتر هم مشغول میشوند شکی نیست. به هر حال فروش جداگانه آداپتور شارژر یا هندزفری گوشیهای جدید، میتواند سود مجزایی را به حساب اپل واریز کند.
اما این همه داستان نیست، واقعیت این است که در پشت این تصمیم به ظاهر اقتصادی، دلایل محیط زیستی هم نهفته است. کمپانیهای بزرگ فناوری مانند اپل و گوگل، تاکنون اقدامات متعددی در جهت کاهش تولید کربن انجام دادهاند که بسیاری از اقداماتشان، منفعت مالیای برای شرکت نداشته و تنها به هزینههای شرکت افزوده.
به هر حال خرید وسیلهای مانند شارژر که همواره در همه وسایل الکتریکی همراه با کالا عرضه میشده، میتواند برای همه کاربران دردآور باشد و این درد اصلا به ایران محدود نمیشود و برای خریداران در همه کشورها یکسان است. اما باید بپذیریم که برای بهبود اوضاع نگرانکننده محیط زیستمان، لازم است تا هزینههایی صورت پذیرند. برخی از این هزینهها بر دوش دولتهاست، برخی بر دوش صنعت و حالا قسمتی هم بر دوش ما کاربران تکنولوژی!