دعوا بر‌سر کانال استانبول بالا گرفت
روزنامه هفت صبح | یک: بامداد یکشنبه ۱۰۳ افسر بازنشسته نیروی دریایی این کشور در بیانیه‌ای از تصمیم اردوغان برای خروج از پیمان «مونترو» در خصوص تاسیس کانال آبی جدید در استانبول به شدت انتقاد کردند. تا لحظه تنظیم این گزارش برای ۱۰نفر از امضاکنندگان این بیانیه حکم بازداشت صادر شده است.
آنها متهم به توطئه علیه امنیت ملی و قانون اساسی شده‌اند.دادستان آنکارا اعلام کرده که به همراه ۱۰حکم بازداشت برای چهار نفر این احضاریه صادر کرده تا خود را به پلیس آنکارا معرفی کنند.مقامات ترکیه پس از انتشار نامه دریاداران بازنشسته ارتش این کشور آن را دارای الفاظ و یادآور زمانی تعبیر کردند که نظامیان این کشور به کودتا دست زدند و آن را نوعی فراخوان برای کودتا خواندند.اما ماجرا چیست؟
* دو: پیمان مونترو در سال ۱۹۳۶ میان ترکیه و قدرت‌های جهانی امضا شد و این امکان را به ترکیه داد که بر ترانزیت کالا در تنگه‌های «بسفر» و «داردانل» کنترل داشته باشد.
* سه: دولت ترکیه ماه گذشته پروژه ایجاد یک کانال کشتیرانی در استانبول مانند کانال پاناما و سوئز را به تصویب رساند.دولت می‌گوید که این کانال حاکمیت ترکیه را تضمین کرده و موجب درآمدزایی است و برخلاف تنگه‌های دیگر که صرفا در زمان جنگ می‌تواند مسدود کند،کنترل کانال استانبول را به طور کامل در دست خواهد داشت.(به این ترتیب دولت ترکیه خواهان اعمال حاکمیت بیشتر بر این منطقه استراتژیک است)
* چهار: افسران بازنشسته ارتش ترکیه در بیانیه خود پیمان «مونترو» را یک دستاورد تاریخی دیپلماتیک و یادگار «آتاتورک» نامید‌ه و عزم دولت برای ایجاد گذرگاهی جدید را دارای عواقب خطرناک برای ترکیه دانسته‌اند. در این بیانیه همچنین آمده است که دولت ترکیه تلاش دارد ارزش و جایگاه نیروهای مسلح و نیروی دریایی را کاهش داده و از مسیری که «مصطفی کمال آتاتورک» ترسیم کرده منحرف کند.
در این بیانیه آمده است:«توافق مونترو باعث می‌شود تا در صورت بروز هر جنگی،ترکیه نتواند در کنار هیچ‌کدام از طرف‌های درگیر باشد و این موضوع موجب شد تا در جنگ جهانی دوم بیطرف باقی بماند،بنابراین نباید اقدامی در جهت گریز از توافق مونترو انجام شود.» آنها تأکید کرده‌اند که چنین روندی قابل پذیرش نبوده و محکوم است و در برابر عدول از این ارزش‌ها خواهند ایستاد.
* پنج: تمامی افسران امضاکننده این بیانیه،اسامی خود را نیز در پای آن نوشته‌اند.آنها همچنین ضمن اعلام برائت از «فتح‌الله گولن» او را خائن به میهن خطاب کرده‌اند.
* شش: صدور این بیانیه در شرایطی که همچنان بازداشت‌های نظامیان در ارتباط با کودتای ۲۰۱۶ ادامه دارد، توجه بسیاری را به خود جلب است. پس از انتشار بیانیه، مقامات دولتی و حزب عدالت و توسعه به شدت واکنش نشان داده و در ابتدا «فخر الدین آلتون» رئیس دفتر ارتباطات ریاست‌جمهور ترکیه در صفحه توئیتر خود خطاب به افسران بازنشسته نوشت:
«حد و مرز خودتان را بدانید.ترکیه قدیمی که از آن سخن می‌گویید گذشته است.ترکیه کشور قانون است،شما که هستید؟ و به چه حقی علیه اراده قانونی مردم سخن می‌گویید» «فواد اوکتای» معاون رجب طیب اردوغان نیز هشتگ «حد خود را بدانید» را در شبکه‌های اجتماعی به راه انداخته و افسران بازنشسته را افرادی ترسو و بزدل خطاب کرده است.
* هفت: و در پایان واکنش روزنامه‌های ترکیه را ببینید به این خبر. حریت، در تیتر یک خود، پاسخ مقامات دولتی را «پاسخ دموکراسی به دریاداران» دانسته و صباح، این نامه را محصول دموکراسی بی حد و مرز! دانسته است.
