دعوای آمریکا و ترکیه دوباره بالا گرفت
روزنامه هفت صبح | رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه روز یکشنبه از تصمیم کشورش برای ورود دوباره به مناطق شرق رود فرات در سوریه خبر داده بود. ترکیه پیش از این دو عملیات بزرگ در خاک سوریه علیه نیروهای دموکراتیک سوریه که بخش عمده اعضای آن از کردهای «یگان‌های مدافع خلق سوریه» هستند، انجام داده بود. ترکیه یگان‌های مدافع خلق را وابسته به حزب کارگران کردستان ترکیه (پ‌ک‌ک) و یک گروه تروریستی می‌داند.
مارک اسپر، وزیر دفاع ایالات متحده آمریکا هرگونه تجاوز نیروهای نظامی ترکیه به خاک سوریه را «غیر قابل قبول» توصیف کرد. اسپر که در جریان سفر دوره‌ای خود به شرق آسیا وارد ژاپن شده، به خبرنگاران همراهش گفت: «به روشنی باور داریم هر اقدام یکجانبه آنها [ترکیه] غیر قابل قبول خواهد بود.» وزیر دفاع ایالات متحده آمریکا درباره واکنش واشنگتن به ورود دوباره نیروهای ترکیه به سوریه افزود: «ما از چنین ورودهای یکجانبه‌ای جلوگیری خواهیم کرد.»
با وجود حمایت گسترده ایالات متحده از نیروهای دموکراتیک سوریه در سال‌های گذشته، لحن هشدار واشنگتن به ترکیه درباره حمله احتمالی به شبه‌نظامیان کرد سوریه، کم‌سابقه به نظر می‌رسد. این اختلاف رویکرد، درکنار مشکل واشنگتن با آنکارا درباره خرید سامانه دفاع موشکی اس-۴۰۰ از روسیه، می‌تواند بر تنش موجود میان دو طرف بیفزاید. ساعاتی پیش از هشدار اسپر به آنکارا، وزیر امور خارجه ترکیه از واشنگتن خواسته بود تا به حمایت از کردهای سوریه پایان دهد.
این در حالی است که روز دوشنبه هیاتی از مقام‌های بلندپایه پنتاگون برای هماهنگی با ترکیه درباره نگرانی‌های آنکارا از وضعیت مرزهای کردنشین سوریه به این کشور سفر کردند.نیروهای کرد سوریه که اکثریت قریب به اتفاق آنها از نظر سیاسی به حزب اتحاد دموکراتیک (جریان اصلی کردهای این کشور) وابسته هستند، از زمان آغاز ناآرامی‌های سوریه در سال ۲۰۱۱ عملا کنترل بخش‌های عموما کردنشین را در اختیار دارند. یگان‌های مدافع خلق در جنگ علیه داعش در سوریه نقش پررنگی را ایفا کردند.
*** ترکیه سلاح‌هایش را از چین و روسیه می‌خرد
رسانه‌های ترکیه از احتمال جایگزین شدن جنگنده‌های «جی-۳۱» چین و «سوخو-۵۷» روسیه که مقرون به صرفه‌تر از «اف-۳۵» آمریکا هستند، خبر دادند. پس از خودداری ترکیه از لغو خرید سامانه دفاعی موشکی اس- ۴۰۰ از روسیه، واشنگتن آنکارا را به عدم اجرای قرارداد فروش جنگنده‌های اف- ۳۵ تهدید کرد. هراس آمریکا و سایر کشورهای عضو ناتو این است که رهگیری جنگنده‌های اف- ۳۵ در رادارهای سیستم دفاع موشکی اس- ۴۰۰ وارد شده و توانایی این جنگ‌افزار را در مقابله با روسیه کاهش دهد.
آمریکا در واکنش به تحویل سامانه‌های موشکی اس-۴۰۰ روسیه از سوی ترکیه، پیش‌تر اعلام کرد این کشور را از پروژه تولید جنگنده‌های اف-۳۵ کنار گذاشته و مشارکت آنکارا در این برنامه پایان مارس ۲۰۲۰ متوقف خواهد شد. این درحالی است که رسانه‌های ترکیه نوشتند، مقامات این کشور اکنون در فکر جایگزین کردن جنگنده‌های روسی و چینی به جای آمریکایی هستند . روزنامه «ینی شفق» ترکیه یکشنبه هفته جاری نوشت که آنکارا تلاش می‌کند در ممانعت آمریکا از ارسال اف-۳۵، جنگنده‌های «جی-۳۱» ساخت چین و «سوخو-۵۷» ساخت روسیه را جایگزین کند.
ینی شفق نوشت که ترکیه خرید سوخو-۵۷ ساخت روسیه و نیز جنگنده جی-۳۱ ساخت چین در دست بررسی قرار دارد و این گزینه‌ها در قیاس با اف-۳۵ مقرون به صرفه‌تر نیز هستند. روزنامه «دیلی صاباح» نیز به ممانعت آمریکا در ارسال اف-۳۵ به ترکیه اشاره کرد و نوشت که بهتر است ترکیه به فوریت خرید جنگنده‌های ساخت روسیه را سفارش بدهد و منتظر تحریم‌های آمریکا نباشد.
مولود چاووش اوغلو در گفت‌و‌گو با شبکه تلویزیونی تی‌آر‌تی گفته بود: اگر ایالات متحده دست به اعمال تحریم بزند، ترکیه آمادگی پاسخ لازم را دارد و ممکن است اقدامی در رابطه با پایگاه اینجرلیک صورت گیرد. این تهدید یا شانتاژ نیست، بلکه در شرایط کنونی موضعی طبیعی است.
وی افزود: رویکرد ترکیه درباره تولید داخلی تسلیحات جدی است و تلاش می‌کند تا جنگنده‌های خود را تولید کند اما اف- ۳۵ فناوری جدیدی است، از همین رو ما در این برنامه مشارکت و ۱.۴ میلیارد دلار پرداخت کردیم.
اما همه چیز با یک سناریوی بد پیش می‌رود و بر اساس این سناریو این جنگنده‌ها به ما تحویل داده نخواهد شد، این بدان معناست که طبیعی‌ترین حق ترکیه، جبران کمبود خود یعنی همان کاری که ما انجام دادیم، خرید اس- ۴۰۰ است.وزیر امور خارجه ترکیه گفت با در نظر گرفتن منافع خود عمل کرده و به دنبال جایگزین‌های دیگر خواهیم بود. وی با بیان اینکه در صورت مخاصمه آمریکا با ترکیه، اقدام متقابل انجام خواهیم داد و اگر اف-۳۵ را ندهند، ترکیه نیاز خود را تولید یا از جایی دیگر تامین خواهد کرد.
