در کاخموزه گلستان چه خبر است؟!
روزنامه هفت صبح، نگین باقری | بعد از شش ماه سرانجام روز گذشته آلبوم ناصری پیدا شد. با اینکه مدت زیادی از گم شدن این آلبوم میگذرد، درست دو هفته بعد از انتشار خبر مفقودی آن در رسانهها، آن را در یکی از قفسههای آلبومخانه کاخموزه گلستان پیدا کردند؛ اتفاقی که تردید علاقهمندان به تاریخ را نسبت به گم شدن آن بیشتر کرده است.
اگرچه ابتدا اخباری غیر رسمی مبنی بر گم شدن سه جلد آلبوم در برخی از رسانهها منتشر شده بود اما مسئولان کاخ گلستان تنها بر مفقودی آلبوم ناصری تاکید داشتند. از سوی دیگر در این شش ماه هم هیچ توضیحی درباره اینکه کدام آلبوم این مجموعه با چه مشخصاتی مفقود شده اطلاعرسانی نکردند اما روز گذشته مدیر مجموعه کاخ گلستان سرانجام اعلام کرد که آلبوم پیدا شده به شماره ۳۶۲، مجموعه عکسی شامل ۱۰۰ تصویر از زنان و کودکان قاجاری بوده است.
آلبومخانه سلطنتی کاخ موزه گلستان از بخشهای غیر قابل بازدید عمومی این کاخ است و تنها افرادی میتوانند وارد این بخش شوند که از سوی سازمان میراث فرهنگی مجوز دریافت کرده باشند. از یک سو برخی از آلبومهای این آلبومخانه آنقدر بزرگ و سنگین هستند که قابل جابهجایی نیستند.
برای مثال آلبومی که مشخصات پیدا شدن آن را دادهاند در ابعاد ۲۲ در ۱۵٫۵سانتیمتر شامل ۱۰۰ قطعه عکس میشود. چطور میتوان یک یا چند آلبوم بزرگ را در این شرایط امنیتی از این قسمت خارج کرد؟ آن هم در حالی که ابعاد آن نه مشابه یک پوشه، نازک و نه شبیه یک دفترچه، کوچک است که پشت یک قفسه پنهان شود.
از سوی دیگر به گفته آفرین امامی، مدیر مجموعه کاخ گلستان زمانی که امین اموال متوجه جای خالی آلبوم شده یک بار دیگر انبارگردانی کرده اما با این حال باز هم اثری از این آلبوم پیدا نشده است؛ چگونه این آلبوم تنها با دستور انبارگردانی مجدد از سوی کمیته رسمی تشکیل شده، پیدا میشود؟ این دلایل در ماههای گذشته تردید فعالان حوزه میراث فرهنگی را نسبت به اتفاقی بودن مفقود شدن این آلبوم بیشتر کرده است. موضوعی که پیش از این برای دو گلدان دیگر این کاخموزه هم تکرار شده بود.
*** جای خالی دو گلدان
این اولین بار نیست که اثری در کاخموزه گلستان گم میشود. پنج سال پیش هم بعد از اینکه این موزه برای ساخت یک مجموعه تاریخی در اختیار یک گروه تصویربرداری گذاشته شد، دو گلدان ارزشمند تاریخی این کاخموزه مفقود و دیگر هیچ اثری از آن پیدا نشد. پس از این اتفاق هیچ مسئولی توضیح بیشتری درباره جای خالی آن دو گلدان نداد و دیگر هیچ خبر دقیقی از سرنوشت آن دو گلدان منتشر نشد.
*** قدیمیترین ظرف انیمیشن گم و پیدا شد
هنر گم کردن اشیا تنها در انحصار موزه گلستان نیست. ۱۰ سال پیش هم ظرف قدیمی دیگری که به ظرف انیمیشن شهر سوخته شهرت داشت برای مدتی گم شد. این جام سفالین که در موزه ایران باستان تهران نگهداری میشد در نهایت در نقطه دیگری از موزه پیدا شد. این ظرف، جامی سفالین با نقش بزی در حال پرش از بقایای شهر سوخته نزدیک زابل بود که حرکت بز به سمت درخت و پریدنش آن را به قدیمیترین انیمیشن جهان تبدیل کرده است.
*** لوح زرین هخامنشی در هالهای از ابهام
یکی از قدیمیترین پروندههای اشیای تاریخی مفقودی به لوح زرین هخامنشی برمیگردد؛ لوحی که در جریان انقلاب و نگرانی از آسیب دیدن آن قرار شد از موزه میدان آزادی به موزه ایران باستان انتقال پیدا کند اما هرگز به مقصد نرسید و در بین راه ناپدید شد.
این موضوع تا ۲۰ سال مسکوت ماند و هیچگاه پرونده آن به جایی نرسید. شنیدهها حاکی از این است که سارق این لوح، به آب کردن و فروش آن برای تهیه جهیزیه دخترش اعتراف کرده است اما با این حال هیچگاه گزارشهای رسمی دستگاه قضایی و میراث فرهنگی نامی از این متهم و روند دادرسی آن منتشر نکرد.
*** قالیچه پهلوی کنار جوی آب پیدا شد
شهریور سال ۱۳۸۳ در جریان جابهجایی فرشهای موزه ملی مسئولان متوجه مفقود شدن تعدادی از فرشها شدند. با این حال این موضوع را به گوش مقامات قضایی و مسئولان نیروی انتظامی نرساندند. آنها با این گمان که این فرشها در جریان نقلوانتقال به اشتباه به بخش دیگری فرستاده شدند، این موضوع را پیش خود نگه داشتند. کمی بعد مشخص شد قالیچههایی که سال ۱۳۰۷ هجری قمری از پشم و نخ در کرمان بافته شده بود، سرانجام کنار جوی آب این موزه پیدا شدند.