در جستجوی ردپای واکسن فایزر در ایران
روزنامه هفت صبح | چند روز پیش در شبکه‌های مجازی ویدئویی پخش شد که چند فرد فارسی زبان در حال باز کردن یک جعبه فایزر بودند. این فایزرها از کجا آمده‌اند؟ به ایران رسیده‌اند؟ چه کسی آنها را وارد کرده؟ این سوال‌ها در چهار روز گذشته داشت بیشتر و بیشتر می‌شد که امروز دو اتفاق جدید افتاد. اول اینکه سخنگوی سازمان غذا و دارو تایید کرد که فیلم در ایران ضبط شده و دوم اینکه مسئول ارتباطات شرکت فایزر در خاورمیانه و آفریقا اطلاعات جدیدی از ارتباطات خود با دولت‌ها داد که در پیدا کردن این سرنخ می‌تواند کمک کند.
*** اصالت فیلم تایید شد
اول از همه برویم به سازمان غذا و دارو. سخنگوی این سازمان که زیر نظر وزارت بهداشت کار می‌کند در جواب به کاربری که پرسیده بود ماجرای این واکسن‌های فایزر چه بوده تایید کرد که این واکسن‌ها در ایران هستند. کیانوش جهانپور دیروز در توئیتر اینطور گفت: «آخرین اخبار حاکیست که فیلم در ایران و محیطی غیررسمی تهیه شده.
فریزر مورد استفاده ایرانی است.» اشاره او به آرم شرکت مهندسی فراتجهیز آرمان‌پژوه است که در اصفهان فعالیت می‌کند. جهانپور اول اصالت فیلم را تایید نکرده بود. حرف اول او دو روز قبل این بود: «چیزی که در فیلم نمایش داده می‌شود یک پالت فایزر است. آنچه در فیلم مشخص است نوار بسته‌بندی پست بین‌المللی شرکت دویچه‌پست موسوم به DHL است که این شرکت در حال حاضر هیچ محموله‌ای به ایران ارسال نمی‌کند.
این احتمال وجود دارد که اگر این فیلم داخل ایران ضبط شده باشد شاید محموله به یکی از کشور‌های همسایه ما پست و سپس به‌طور قاچاق وارد کشور شده باشد.» اما بعد از یک روز او با قطعیت بیشتری این موضوع را تایید کرد. جالب اینکه این ویدئو درست روزی منتشر شد که مسئولان وزارت بهداشت حمایت خودشان را از واردات واکسن توسط شرکت‌های خصوصی نشان دادند.
یعنی ممکن است یک شرکت خصوصی ایرانی این واکسن‌ها را وارد کشور کرده باشد؟ نامه‌نگاری‌های ما با واحد تامین‌کننده این واکسن در آفریقا و خاورمیانه اینطور نشان می‌دهد که آنها نه به ایران، بلکه به هیچ شرکت خصوصی دیگری واکسن نفروخته‌اند.
*** فایزر: ما فقط با دولت‌ها در ارتباطیم
لمیاء حطیط، مسئول ارتباطات فایزر در خاورمیانه و آفریقا اینطور توضیح می‌دهد: «راهکار ما برای مقابله با کووید-۱۹ فقط ارائه دادن این داروها به دولت‌ها و موسسه‌های حکومتی مثل اتحادیه اروپا بوده است. دولت‌ها در بهترین جایگاه برای توزیع عادلانه این واکسن بین مردم هستند. ما فقط تحت این توافق است که دولت‌ها را مسئول مدیریت و توزیع واکسن در کشورشان می‌دانیم.
درحال‌حاضر هیچ شرکت پخش خصوصی در جهان وجود ندارد که به آن این دارو را فروخته باشیم. ما سلامت واکسن‌هایی را که از شبکه‌های ناشناخته انتقال پیدا کرده‌اند تضمین نمی‌کنیم. باید این واکسن‌ها بالقوه واکسن‌های مشکوک و خطرآفرینی اعلام شود.» حالا با توجه به این حرف‌ها، در شرایطی که دولت اجازه ورود فایزر را ندارد، می‌توان این احتمال را داد که این واکسن‌ها هم در شبکه غیررسمی وارد کشور ما شده‌اند.
پزشکی که نخواست نام او آورده شود به هفت صبح اینطور توضیح داد: «مثلا دولت آلمان این واکسن را می‌خرد و داروخانه‌ها هر دُز را حدود ۱۵ یورو می‌فروشند. عده‌ای آن را می‌خرند، به عراق می‌آورند و بعد به ایران می‌رسانند.» این مسیری است که واردکننده‌های غیررسمی این دارو احتمالا از آن طریق این دارو را هم تامین کرده‌اند ولی هیچ منبع رسمی‌ای این خبر را تایید نکرده است.
*** مردم هر روز برای خرید فایزر زنگ می‌زنند
گفت‌وگوی ما با مسئولان شرکت تجهیزات پزشکی در اصفهان به اینجا رسید که آنها در پنج سال گذشته هزاران یخچال با دمای زیر ۸۰ درجه سانتیگراد تولید کرده‌اند و ارتباطی با این ویدئو یا واردات واکسن ندارند. مسئول روابط‌عمومی این شرکت به هفت صبح می‌گوید: «از روزی که این ویدئو پخش شد، ساعتی نیست که یک نفر زنگ نزند و نگوید که فایزر دارید؟ به ما فایزر می‌فروشید؟ درحالی‌که ما یک شرکت دانش‌بنیان هستیم که با دانشگاه‌ها و بیمارستان‌ها همکاری داریم و از اصالت و محل نگهداری این واکسن‌ها خبر نداریم.»
*** فایزر، دانه‌ای ۱۰میلیون تومان
به غیر از سخنگوی وزارت بهداشت که ضبط این ویدئو در ایران را تایید کرد، دیروز یک نماینده مجلس هم گفت: «الان واکسن کرونای فایزر که از سوی مقام معظم رهبری واردات آن به کشور منع شده بود، در برخی از خیابان‌ها و بازار سیاه دارو به قیمت ۱۰ میلیون تومان در کشور به فروش می‌رسد.» محسن علیزاده که از مخالفان واردات واکسن از سمت بخش خصوصی است، دیروز حرف‌های دیگری هم در صحن مجلس در ارتباط با همین موضوع داشت.
تا امروز که چهار روز از انتشار ویدئو گذشته، مسئولان مختلف بیشتر در رسانه‌ها درباره اینکه این پالت واکسن از کجا آمده حرف زده‌اند؛ مثلا محمدرضا شانه‌ساز، رئیس سازمان غذا و دارو در واکنش به شایعه وجود محموله قاچاق فایزر گفت: «زنجیره سرد واکسن فایزر، دمای منفی ۶۰ تا ۷۰ درجه سانتیگراد است و به این دلیل، امکان جابه‌جایی آن بین کشورها وجود ندارد.
با فرض محال، اگر واکسن کنونی، فایزر باشد، در جابه‌جایی قطعا اثربخشی خود را از دست داده است.» اشاره او به همان پالتی است که در ویدئو از یخچال بیرون آورده و به دوربین نشان داده می‌شود. بااین‌حال گروه دیگری از پزشکان می‌گویند که اگرچه تامین زنجیره سرد برای فایزر اهمیت دارد، اما با چنددقیقه درآوردن آن، سلامتی‌اش را از دست نمی‌دهد.
