درباره یک قاب از مراسم سنگین بزرگداشت آیتالله حکیم
روزنامه هفت صبح، مصطفی آرانی | شامگاه پنجشنبه، ۱۸ شهریور، مجلس بزرگداشتی برای آیتالله سیدمحمد سعید حکیم، از سوی رهبر انقلاب در حیاط مدرسه فیضیه قم برگزار شد. این عکس را محمد محسنزاده، عکاس خبرگزاری میزان، از این مراسم گرفته است. تصویری که میتوان معانی نمادین جالب توجهی از آن برداشت کرد. شخصی که در این تصویر، در حال ورود به مجلس است، آیتالله سیدمحمد جواد علوی بروجردی است. نواده دختری آیتاللهالعظمی بروجردی. متولد سال ۱۳۳۰ است.
وقتی آن مرجع بزرگ دهه ۲۰ و ۳۰ شمسی و کسی که از او بهعنوان موسس مکتب فقهی و اصولی قم میتوان یاد کرد، در سال ۱۳۴۰، دار فانی را وداع گفت، او ۱۰ ساله بود. این روزها اما، علوی بروجردی در قم برای خود وزنهای است. رساله منتشر کرده، درس خارج دارد و تولیت موقوفات آیتاللهالعظمی بروجردی ازجمله مسجد اعظم بهعنوان مهمترین مسجد در شهر قم را بهعهده دارد. او البته نظراتی دارد که برخی چندان از آن راضی نیستند.
آیتالله یزدی، آن زمان که در قید حیات بود، در آن سخنرانی معروف خود صراحتا گفت که اجازه نخواهد داد، علویبروجردی در قم دعوی مرجعیت کند و بعدها مصاحبهای از علویبروجردی در نفی اقتصاد اسلامی، موجب انتقاداتی از وی شد. سیدی که در سمت چپ این عکس قرار گرفته در واقع صاحب عزاست. او سیدریاض حکیم، فرزند آیتالله سیدمحمد سعید حکیم است. پدرش یکی از مراجع اربعه نجف در حال حاضر بود، در کنار آیات سیستانی (متولد ۱۳۰۹)، فیاض (متولد ۱۳۰۹) و بشیر نجفی (متولد ۱۳۲۱). آیتالله حکیم متولد ۱۳۱۴ بود و در هشتاد و شش سالگی درگذشت.
او به عقیده ناظران تحولات حوزه علمیه، یک نجفی به تمام معنا بود. در گرایش فقهی و اصولی. سیدریاض هم نماینده پدر بود. حتی اگرچه داییهای پدر او (محمدباقر و سیدعبدالعزیز حکیم) و پسردایی پدرش یعنی عمار حکیم، در سیاست، به سمت ایران گرایش داشتند، اما ریاض حکیم در تحولات سیاسی نیز همموضع اهالی نجف باقی میماند، هرچند که مواضع سیاسی دیده شده از آیتالله حکیم اندک بود.
در میانه این عکس سید دیگری وجود دارد که در واقع واسطه میان قم و نجف است. او آیتالله سیدجواد شهرستانی است.
داماد آیتالله سیستانی است و نماینده تامالاختیار او در ایران. متولد سال ۱۳۳۳ است و یکی از اشخاص ذینفوذ در حوزه علمیه بهشمار میرود. او تلاشهای بسیاری برای حل برخی اختلاف دیدگاهها در سالهای اخیر بین تهران و نجف داشته اما به دلیل مواضع غیرمحافظهکارانهاش محبوب طیفی از اصولگرایان نیست. بهطور مثال او در نخستین دیدار با یک وزیر دولت رئیسی از مخالفتش با فیلترینگ گفته است.
شهرستانی از نظر ارتباطات خانوادگی نیز در میانه، خاندانهای بزرگ روحانی و فقهی ایستاده است. او پدر زن، سیدعلی خمینی، یکی از فرزندان حاجاحمد آقا و البته همان علی کوچولوی معروف بیتامام است و همزمان پدر زن نوه آیتالله خویی و پسر آیتالله موسوی اردبیلی.
مجلس بزرگداشت شامگاه پنجشنبه، مجلس عظیمی بوده در مجلس اعظم. تصاویرش نشان میدهد که از رئیس دفتر رهبر انقلاب در آن شرکت کرده تا فرمانده سپاه قدس که برای مراسم تشییع پیکر آیتالله حکیم به نجف هم رفته بود.
بزرگان حوزه علمیه مثل آیتالله اعرافی، مدیر حوزههای علمیه سراسر کشور نیز در آن حضور داشتند. چنین بزرگداشتی نشان میدهد که قم، با وجود برخی اختلافات رویکردی و علمی با حوزه نجف و تهران با وجود برخی اختلافات سیاسی با این حوزه علمیه، تا چه میزان حوزه نجف و بزرگان آن را صاحبنفوذ در افکار عمومی شیعیان عراق و حتی منطقه میداند و خود نیز بزرگان این حوزه را محترم میشمارد.