درباره کشاورز شدن محمود حجتی و چند اصلاحطلب دیگر
روزنامه هفت صبح، مهلا جوادپور| روز گذشته عکسی در فضای مجازی منتشر شد که هم عجیب بود هم آشنا. در این عکس محمود حجتی وزیر سابق کشاورزی که حالا بازنشسته شده، در حال کشاورزی و بیل زدن زمین است و گفته شده باغ پستهای را احیا میکند. اگر یادتان باشد سال 97 حجتی راهی طبس شد و کشاورزی مسن جلوی راه او قرار گرفت و بعد از خواندن چند بیتی شعر به او گفت خودتان میدانید و مملکتتان.
این ویدئو آنقدر معروف شد که تا به امروز هم برای یادآوری رویارویی شجاعانه این کشاورز با وزیر کشاورزی بازنشر میشود. روز گذشته روزنامه آفتاب یزد هم گفتوگویی با این پیرمرد انجام داد که خواندن قسمتهایی از آن خالی از لطف نیست. از طرفی این اولینبار نیست که یک اصلاحطلب به اجبار یا به خواست خودش به کشاورزی روي آورده است. علی حکمت، ماشاءالله شمسالواعظین و محسن اشرفی هم سالهاست به کشاورزی مشغول هستند و البته خانواده رفسنجانی که جای خود دارند.
کاشت پسته به روش سنتی
محمود حجتی اهل نجفآباد اصفهان است. در دانشگاه کار که بعد از انقلاب با دانشگاه صنعتی اصفهان ادغام شد مهندسی عمران خواند و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی وارد نهاد جهاد سازندگی شد. در دوره دولت اکبر هاشمیرفسنجانی استاندار سیستان و بلوچستان بود و بهعنوان مدیر اجرایی احداث سد کرخه تا زمان بهرهبرداری فعالیت میکرد. در دوره اول ریاست جمهوری سیدمحمد خاتمی بهعنوان وزیر راه و ترابری و در دوره دوم بهعنوان وزیر جهاد کشاورزی فعالیت کرد. در دولت یازدهم و دو سال از دولت دوازدهم، به ریاست جمهوری حسن روحانی هم عهدهدار وزارت جهادکشاورزی بود.
در دوره وزارت حجتی طرح کلان افزایش تولید تدوین شد و با افزایش قیمت خرید تضمینی گندم باعث شد تولید گندم از 8 میلیون تن به 14 میلیون تن برسد و واردات 6 و نیم میلیون تن گندم در سال به صفر برسد. هرچند بسیاری از منتقدان امکان خودکفایی در کشت گندم را با منابع آبی در دسترس و با روشهای کشت سنتی متداول در ایران، غیرعملی میدانند و معتقدند که استمرار کشت وسیع گندم در عمل، منجر به فاجعهای زیستمحیطی خواهد شد.
پایان دوران حجتی با دستگیری برخی از منصوبان و مدیران او به اتهام فساد شروع شد. بعد از دستگیری خلیل آقایی و حمید ورناصری، محمود حجتی هم استعفا داد و روحانی با استعفای او موافقت کرد. حالا حجتی در دوران بازنشستگی خود بهسر میبرد و بهنظر میرسد برای باقی زندگی خود تصمیم به کشاورزی گرفته است.
بررسیهای هفتصبح نشان میدهد که حجتی زمینهای بزرگی در ورامین دارد و بهصورت سنتی (کشاورزی معیشتی) پسته کشت میکند. در کشاورزی سنتی بهرهوری کشاورز نسبت به کشاورزی صنعتی کمتر است. همانطور که در تصویری که از او منتشر شده مشخص است از روش غرقآبی برای آبیاری محصولات خود استفاده میکند.
خودتان میدانید و مملکتتان
پیرمردی که چهار سال پیش با حجتی روبهرو شده بود، نامش میرزاعلی شجاعی است. ساکن روستای دیهشک در نزدیکی طبس. صبح میرود شهر و شبها برمیگردد. 18ساله که بوده با دخترعمویش ازدواج میکند و حالا 71سال است که با همسرش زندگی میکند. 6 پسر و 3 دختر دارد. 80 نفر از بستگان و نزدیکانش را در زلزله طبس از دست داده اما به خودش و خانوادهاش آسیبی نرسیده است. بعد از گفتن ماجرای زلزله ماجرای روزی را تعریف میکند که با محمود حجتی روبهرو شده است.
صبح آن روز، 20 آبان 97 میرود تا برای چند کارگری که داشت صبحانه تهیه کند. کارگرها به او گفته بودند صبحانهای ارزان مثل نان و پنیر و گوجهفرنگی بگیرد اما در آخر میبیند گوجهفرنگی دانهای 700 تومان شده است و صبحانه آنقدرها هم ارزان نمیشود. وقتی برمیگردد متوجه میشود آقای وزیر برای افتتاح چند طرح و کارخانه به شهرک صنعتی آمده و به سمت او میرود.
بعد از سلام و در آخر خداحافظی یکی دوان دوان میآید و به او کارت هدیهای صد هزار تومانی میدهد. او در اینباره میگوید: «من حرف بدی نزدم ولی تهِ ماجرا را عریان جلوی وزیر پهن کردم که ببیند در این مملکت وقتی گوجه دانهای 700 تومان است باقی ماجرا چگونه است.» او میگوید اگر باز هم وزیر کشاورزی را ببیند دوباره دست به سرشانه او خواهد زد و به او میگوید: «من گفتم ولی شما گوش نکردید، خودتان میدانید و مملکتتان.»
اصلاحطلبهای کشاورز
ماشاءالله شمسالواعظین که با نام محمود شمس هم شناخته میشود یکی از اصلاحطلبانی است که به کشاورزی روي آورده است. او روزنامهنگاری اصلاحطلب با کارشناسی ارشد علوم سیاسی است که آخرینبار در جریانات دی 88 دستگیر شده بود. او در تاسیس مجله کیان دست داشته و تا سال 76 سردبیر این مجله بوده است. 4 روزنامه دیگر هم ازجمله روزنامه جامعه، توس، نشاط و عصر آزادگان را هم تاسیس کرده که همگی توقیف شدهاند.
بعد از این اتفاقات برای امرار معاش به کشاورزی روی میآورد. شمسالواعظین در گفتوگویی که حدود 6 سال پیش با یکی از رسانهها داشته میگوید هنوز دغدغه کار حرفهای و اصلی خود را دارد. او به دلیل محرومیت از کار اصلی خود به کشاورزی مشغول است اما با این حال مزرعهای ساخته و به گفته خودش با دشواریهای زیاد ادارهاش میکند. او سال 81 که از زندان آزاد میشود تقریبا همه داراییاش را میفروشد و زمین میخرد.
اول سراغ کاشت زیتون میرود اما زمستان 86 نهالهای زیتونش را نابود میکند و مانند حجتی به سراغ کاشت پسته میرود. تا سال 95، 25 خانوار اهل تهران و سیستان و بلوچستان و افغانستان از مزرعهاش ارتزاق میکردند. با درآمد پسته، ویلایی با 400 متر بنا با همه سیستمهای مدرن و یک استخر میسازد و به زندگی ادامه میدهد.
علی حکمت هم که سردبیر روزنامه تعطیل شده خرداد بوده است به ناچار روزنامهنگاری را رها کرده و کشاورزی میکند. به گفته خودش پدر و تبارش هم کشاورز بودهاند. حکمت خودش را در زمره باغداران موفق میداند اما به گفته خودش تنها روزنامهنگاری میتواند او را اقناع کند. البته بزرگترین چهره سیاسی که دستی هم در زمینهای زراعی دارد مطمئنا خانواده آیتالله هاشمی رفسنجانی هستند. خبرهایی هم درباره علاقه محمد جواد لاریجانی به زراعت به گوش میرسد که خب مطمئن نیستیم.