درباره مهرداد ایروانیان؛ معمار برگزیده سال ۹۹
روزنامه هفت صبح | مجله تخصصی هنر و معماری در شماره آخرش «معمار سال ۹۹» را به انتخاب این مجله معرفی کرده است؛ معماری که برای خیلی از اهالی دنیای معماری و هنرهای تجسمی چهره آشنایی است: مهرداد ایروانیان. مردی ۶۳ ساله که در دانشگاه یو. اس. ال. آمریکا درس خوانده و در اوایل دهه ۷۰ کارش را در ایران و شهر زادگاهش، شیراز شروع کرده است.
روایت تغییر مسیر ایروانیان به سمت معماری هم جالب است. خودش میگوید که برای تحصیل در رشته طراحی صنعتی به آمریکا رفته بوده که برای شرکت در یک کنسرت به شهر دیگری میرود. آنجا با چند دانشجوی مکزیکی دمخور میشود و طی گفتوگو با آنها وقتی درباره علایقش حرف میزند، میفهمد رشته معماری میتواند نقطه تلاقی مسیرهای موردعلاقهاش باشد. بعد از این حرفها با خانوادهاش تماس میگیرد و به آنها خبر میدهد که میخواهد معماری بخواند. سالها بعد ایروانیان با کارهایش نشان میدهد که این انتخاب اشتباه نبوده است.
*** معمار مثل هنرپیشه
ایروانیان کار خود را در سالهای آخر دهه ۶۰ با برگزاری تعدادی نمایشگاه معماری که اولین آنها «دروازهها» نام داشت، شروع کرد، اما حالا چیزی که در مورد او جالب به نظر میرسد، حجم گسترده پروژههای معماری است که او و گروههای اجراییاش، در سطح شهر شیراز، به انجام رساندهاند و اغلب آنها متفاوت با شکلوشمایل رایج ساختمانسازی در دهههای اخیر بودهاند. خودش معمار را قابل مقایسه با هنرپیشهای میداند که موظف است براساس فیلمنامهای بهخصوص، در هر پروژه، فارغ از جریانهای معماری روز جهان، نقش خاصی را برعهده بگیرد.
*** انتخاب براساس نظرسنجی
اینطور که نیما کیوانی، یکی از چهرههای جوان معماری به هفت صبح میگوید، انتخاب ایروانیان به عنوان معمار سال ۹۹ از سوی مجله هنر معماری بر اساس نظرسنجی از معمارهای برجسته انجام شده است. او میگوید: «در تماس با ما خواسته شد که بین جناب ایروانیان و یکی دیگر از معماران پیشکسوت (احتمالا فرامرز پارسی ) یک نفر را انتخاب کنیم. رقیب ایشان هم کارهای برجسته زیادی دارد، اما گویا نظرها بیشتر نسبت به آقای ایروانیان مثبت بوده است. احتمالا به این دلیل که آثار رقیب او را بیشتر در زمینه مرمت میتوان جالب توجه دانست.»
*** سبک خاص آقای معمار
اهالی شیراز، مخصوصا آنها که اهل توجه به معماری ساختمانها و معابر و بوستانها هستند، بارها کارهای مهرداد ایروانیان را در سطح این شهر دیدهاند، ما هم بعضی از آنها را مرور میکنیم.
*** باغ بلند
اولین اثر مهرداد ایروانیان در ایران یک پروژه شهری بود در سال ۱۳۷۰؛ بوستانی به طول سه کیلومتر و عرض ۳۰ متر در حاشیه بزرگراه چمران شیراز. این اثر توانست برای ایروانیان شهرت خوبی بههم بزند و حتی عنوان شاخصترین اثر معماری منظر ایران را به خودش اختصاص دهد. او بعدتر معماری بوستان خواجوی کرمانی در مجاورت دروازه قرآن را هم برعهده گرفت و حتی موفق شد با آن در سطح بینالمللی هم اسمورسم پیدا کند.
*** سرزمین سبز صدرا
یکی از کارهای معروف ایروانیان مجموعه سرزمین سبز صدرا در شهرک جدید صدرای شیراز است. این مجموعه شامل نمایشگاه، هتل، کافه و… میشود که معماری هرکدام از آنها به تنهایی میتواند توجه بینندهها را به خودش جلب کند.
*** خانه طاق
ایروانیان در زمینه پروژههای مسکونی هم تجربه خیلی خوبی دارد و تعداد زیادی از سرشناسهای شیراز معماری خانهها و ویلاهایشان را به او میسپارند؛ مثلا خانه طاق که یک خانه مسکونی شهری است، اما با شکلوشمایلی متفاوت از خانههای شهری معمولی.
*** خانه دستانی و ویلای یزدیان
خانه شماره ۱۷ یا خانه دستانی هم یکی دیگر از آثار متفاوت ایروانیان است؛ خانهای در میان درختهای بلند که دیدن آن در بیننده احساسات متناقضی ایجاد میکند؛ مثل تضاد بین نظم و بینظمی. این احساسات متناقض را کسانی که کار دیگر ایروانیان؛ یعنی ویلای یزدیان را دیدهاند هم تجربه کردهاند؛ ویلایی که اقامتگاه غیردائمی خاندان یزدیان است و حالا به عنوان یکی از آثار برجسته معماری عصر جدید در شیراز شناخته میشود.