درباره مردان متنفذ خیابان فلسطین جنوبی
روزنامه هفت صبح، مصطفی آرانی| انتشار یک فایل صوتی منتسب به حجت الاسلام مهدی طائب، یکی از خبرهای مهم این هفته بود. او در بخشی از این فایل، در خصوص ریاست قالیباف بر مجلس سخن میگوید. طائب، مدعی است زاکانی مخالف با ریاست قالیباف بوده و معتقد بوده که یکی از اعضای دفتر رهبری، نظری در خصوص حمایت از ریاست قالیباف را منتسب به رهبر انقلاب کرده و او پس از آن، در نامهای به رهبر انقلاب از شخص ایشان در این خصوص سوال میکند که با نظر موافق رهبر انقلاب روبهرو میشود. پس از این صحبت جنجالی، طائب گفت این سخن او اشتباه بوده و زاکانی هم آن را رد کرد. این ماجرا اما فرصت خوبی است برای اینکه ساختار و اشخاص مهم دفتر رهبر انقلاب به عنوان بازوی کارگزاری عالی در کشور را مورد بررسی قرار دهیم.
یک: محمد محمدی گلپایگانی، رئیس دفتر رهبر انقلاب است. گلپایگانی، متولد ۱۳۲۲ در گلپایگان است. پدرش ابوالقاسم محمدی گلپایگانی از روحانیون و امام جمعه گلپایگان بود، که به نمایندگی از سید حسین طباطبایی بروجردی عازم اروپا شد. او بعد از انقلاب مسئول دفتر مشاور رهبری در پایگاه هوایی ارتش در اصفهان و بعد از آن مشاور دفتر رهبری در نیروی هوایی ارتش شد. وقتی آیت الله خامنهای به عنوان رهبر توسط مجلس خبرگان رهبری انتخاب شدند؛ گزینههای متعددی به عنوان رئیس دفتر به ایشان پیشنهاد شدند از جمله علی اکبر ناطق نوری و حتی عبدالله نوری. با این حال انتخاب رهبری، محمدی گلپایگانی بود تا از انتسابهای سیاسی به جریانات خودداری شود. محمد جواد، فرزند محمدی گلپایگانی، همسر بشری، دختر رهبر انقلاب است.
دو: آیت الله گلپایگانی امورات دفتر رهبر انقلاب را از طریق معاونین خود رتق و فتق میکنند. این معاونین، بنا به گزارشهای رسانهای عبارتند از آقایان علی اصغر حجازی، حسین محمدی، محسن قمی، محمد جواد ایروانی، حسین فدایی و سید علی مقدم.
* ۲٫۱ حجت الاسلام علی اصغر حجازی، همدانی است. پدر او از فعالان انقلابی این استان بود و ارتباط او و برادرش، سید صادق حجازی با رهبر انقلاب، در دوران پیش از انقلاب، ارتباط وثیقی بود. خود او از فارغ التحصیلان مدرسه حقانی و نیز از اعضای حزب جمهوری اسلامی است که سال سال ۱۳۶۳، همزمان با فعالیت در وزارت اطلاعات به عنوان رئیس ستاد جنگ وزارت اطلاعات و سپس «معاون امنیت خارجی وزارت اطلاعات» منصوب میشود و بعد از آن به عنوان معاون، در مجموعه دفتر رهبر انقلاب فعالیت میکنند. رهبر انقلاب وظایف مصرح در قانون اساسی از جمله «حل اختلاف و تنظیم روابط قوای سهگانه» را عمدتا از کانال او صورت میدهند و از این رو هر از گاهی، روایتی درباره انتقال امورات رهبری از کانال حجازی به افراد ارشد را میشنویم.
* ۲٫۲ حسین محمدی، معاون بررسی در مجموعه دفتر رهبری است. نام او را بیشتر در مورد مسائل فرهنگی کشور شنیدهایم. محمدی در دوران حضور علی لاریجانی در صداوسیما، معاون سیاسی دفتر رهبری بود و گفته شده که در امر نظارت بر این سازمان و نیز انتصابات مربوط به آن از امنای مورد وثوق رهبر انقلاب هستند. با این حال افرادی مثل وحید جلیلی که در حال حاضر در صداوسیما، قائم مقام در امور فرهنگی هستند؛ در سالهای اخیر به عملکرد آقای محمدی، انتقاداتی داشته است.
* ۲٫۳ حجت الاسلام محسن قمی، معاون ارتباطات و امور بینالملل دفتر رهبری است. او متولد ۱۳۳۹ و برادر سه شهید در جنگ است و مادرش نیز در جریان برخورد خشونتآمیز پلیس عربستان سعودی با معترضان ایرانی در حج سال ۱۳۶۶ به شهادت رسیده است. قمی پیش از حضور در دفتر رهبر انقلاب تا سال ۱۳۸۴، رئیس نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاهها بود. قمی که نماینده مجلس خبرگان هم هست؛ بیشتر در حوزه بینالمللی به خصوص از حیث ارتباطات با کشورهای اسلامی، فعال است و به تازگی در بدرقههای رسمی رئیسجمهور در فرودگاه مهرآباد نیز به نمایندگی از رهبر انقلاب مشارکت میکند.
* ۲٫۴ محمدجواد ایروانی، معاون نظارت و حسابرسی در مجموعه رهبر انقلاب است. نهادهای عمومی غیردولتی متعددی با کارکردهای اقتصادی زیرنظر دفتر رهبری مشغول به فعالیت هستند. از مجموعه اقتصادی آستان قدس رضوی گرفته تا بنیاد مستضعفان و ستاد اجرایی فرمان امام.
ایروانی که خود تا سال ۱۳۸۶ رئیس یکی از این نهادها یعنی همان ستاد اجرایی و در دهه ۶۰ هم، وزیر اقتصاد بوده؛ در حال حاضر در این معاونت مسئولیت نظارت مالی بر نهادهای اقتصادی را برعهده دارد. در حوزه اقتصادی البته فرد شاخص دیگری که در دفتر رهبری، مورد وثوق است؛ علی آقامحمدی است که او نیز یکی از اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام است و آخرین اظهاراتی که از او در افواه عمومی به جای مانده، مربوط به دفاع او از سرمایهگذاری مردم در بورس است.
* ۲٫۵ حسین فدایی، رئیس دفتر بازرسی رهبری است. او که از جمله فعالان سیاسی دهه ۶۰ است؛ از سال ۱۳۷۵ تا ۱۳۹۶، دبیرکل جمعیت ایثارگران انقلاب اسلامی بود. جمعیتی نزدیک به مواضع غلامعلی حدادعادل. او زمانی نماینده سپاه در امور مجلس بود و بعدها در دورههای هفتم و هشتم مجلس نماینده شد. فدایی در حال حاضر ماموریت دارد که در موضوعات محوله به این دفتر از سوی رهبر انقلاب اقدام به نظارت و بازرسی کند و گزارش آن را به رهبر انقلاب ارائه کند. پیش از حسین فدایی، علی اکبر ناطق نوری، مسئولیت این معاونت را به عهده داشت.
* ۲٫۶ سیدعلی مقدم فرزند سیدمحمد تقی مقدم، اهل سبزوار هم معاون ارتباطات مردمی دفتر رهبری است. مردم هم از طریق تلفن و هم از طریق نامه و هم در زمان برگزاری سفرهای استانی رهبری به صورت رودررو برخی از نقطه نظرات را در خصوص مسائل کشور و مشکلات خود با رهبری مطرح کرده و میکنند و مجموع این مطالب به صورت دستهبندی شده به رهبر انقلاب ارائه میشود. این معاونت همچنین برخی نامهها و شکایات مردم را به دستگاههای مسئول مرتبط ارسال میکند. آقای مقدم، رئیس شورای عالی قرآن هم هستند.
* ۲٫۷ ممکن است احساس کنید که نام وحید حقانیان از این فهرست جا مانده است. فارغ از آنکه این شخصیت در مدت اخیر، کمتر در برنامههای رهبر انقلاب دیده شده، باید گفت که حقانیان، به تعبیر برخی معاون امور ویژه و به تعبیر برخی دیگر، معاون اجرایی این دفتر است در دوران احمدینژاد و روحانی نمود رسانهای بیشتری پیدا کرد؛ چه از آن زمان که ابوالفضل فاتح مشاور میرحسین موسوی از او پیامی را خطاب به موسوی در شامگاه ۲۲ خرداد ۱۳۸۸ منتقل کرد و چه در زمان مخالفت با جهانگیری در مورد مسکن مهر در زلزله کرمانشاه و چه در یادداشتی که در تحلیل انتخابات ریاست جمهوری در خرداد سال ۱۴۰۰ نوشت.
سه: اما رهبر انقلاب دو دفتر تخصصی نیز دارد که هر یک از این دفتر یک مسئول منحصربهفرد دارد.
* ۳٫۱ از حیث نظامی، آیت الله خامنهای، فرمانده کل قوا هستند. از این رو نیاز است که ایشان یک دفتر نظامی هم داشته باشند. رئیس دفتر نظامی رهبر انقلاب، محمد شیرازی است. یکی از برادران وی به نام عباس شیرازی، فرمانده تبلیغات جبهه و جنگ بود و در خرداد ۱۳۶۴ به شهادت رسید. او دوست رهبر انقلاب در دوران تبعید به ایرانشهر بود. یکی دیگر از برادران وی نیز، به نام حجت الاسلام علی شیرازی، نماینده ولی فقیه در نیروی قدس سپاه است.
* ۳٫۲ از نظر حوزوی، دو نفر مسئول اصلی امورات دفتر رهبری هستند. یکی مستقر در تهران و دیگری مستقر در قم. در تهران حجتالاسلام محمد محمدیان، معاون ارتباطات حوزوی دفتر رهبر انقلاب است و در قم، حجت الاسلام محمدی عراقی رئیس دفتر رهبر انقلاب است. محمد محمدیان، متولد سال ۱۳۳۶ است و پیش از این سمت، مسئول نهاد نمایندگی رهبر انقلاب در دانشگاهها بود. به مدت حدودا ۱۳ سال. محمود محمدی عراقی نیز متولد سال ۱۳۳۲ است.
او فرزند شهید حاج آقا «بهاء الدین عراقی» است که در ۲۰ مهرماه سال ۱۳۶۰ زمانی که از اقامه نماز مغرب و عشاء به منزل عزیمت میکرد، به دست سازمان تروریستی منافقین به شهادت رسید. محمدی عراقی، مدتی در دهه ۶۰، نماینده امام خمینی در سپاه نیز بوده است. او در حال حاضر عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی و مجمع تشخیص مصلحت نظام است. یک فرد دیگر یعنی آیتالله سید هاشم رسولی محلاتی نیز به عنوان مسئول «وجوهات و مسائل شرعی دفتر» مشغول به کار بود که در اسفند ۱۳۹۸ فوت کرد و بعد از آن به طور رسمی گفته نشده چه کسی مسئول دفتر رهبری در این زمینه است.
چهار: در کنار دفتر رهبر انقلاب مجموعه دیگری به نام دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیتاللهالعظمی سیدعلی خامنهای یا مؤسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی وجود دارد که با آدرس سایت آن یعنی KHAMENEI.IR شناخته میشود. این موسسه، زیر نظر مسعود خامنهای، فرزند رهبر انقلاب اداره میشود. مسعود خامنهای، سومین پسر رهبر انقلاب و همسر سوسن خرازی، دختر سید محسن خرازی، یکی از مدرسان حوزه علمیه قم است. دیگر فرزند سید محسن خرازی، صادق خرازی است که بیشتر در امور دیپلماتیک دیده میشود. مهدی فضائلی، فعال شاخص رسانهای که در حال حاضر در توئیتر، سخنگوی غیررسمی دفتر رهبر انقلاب است؛ معاون فرهنگی این موسسه است که نباید آن را با دفتر رهبری که نشانی سایت آن LEADER.IR است.